Yaş faktörünün digitalis zehirlenmesinin prognozu ve insidensine etkisinin bioşimik yöntemlerle araştırılması

Abstract

Digitalisin yaygın olarak kullanılmasına rağmen, pra tik hayatta digitalis zehirlenmesine sıklıkla rastlanmakta olup, zamanımıza kadar yapılan çalışmalar ile digitalis gl ikozid ler i- ni kullanan hastaların % 20-25'inin digitalis zehirlenme be lirtileri gösterdiği saptanmıştır. Digitalis zehirlenmesinin ortaya çıkmasında birçok faktörün rol oynadığı hekimler tarafından bilinmektedir. Di gitalis gl ikozidler inin tedavi edici ve toksik dozlarının birbirine yakın olması, kontrolsüz ve yüksek dozda digitalis kullanılması değişik hastalıklar, digitalisin ilişkileri bi linmeyen ilaçlarla birlikte kullanılması, metabolik hastalık lar, vücut yapısının değişik olması digitalis zehirlenmesini arttıran önemli faktörler olarak bilinmektedir. Yapılan çalışmaların bazılarında, yaşlanma ile digita lis zehirlenme belirtilerinin ortaya çıkma olasılığının art tığı fikri ileri sürülmüştür. Bu çalışmanın amacı, yaş faktörünün digitalis zehir lenme insidensi ve prognozu üzerindeki etkisini araştırmak tır . Materyali 3., 4., 5., 6., 7. yaş dekatlarını kapsayan, klinik ve laboratuar tetkikleri ile normal oldukları saptanan 23 erkek, 27 kadın 50 vaka ile digitalis zehirlenme klinik belirtileri saptanan 11 erkek, 18 kadın 29 vaka oluşturmakta dır. Digitalis zehirlenme tanısı klinik ve elekt rokar d iyogr a- fik olarak konmuştur. + ? + ++ ++ Bu vakalarda serum, eritrosit içi Na , K , Ca , Mg tayinleri Flame Photometre, serum digoxin tayini radyoimmuno' assay metodu ile Lanoxitest kiti kullanılarak, serum kolines- teraz tayini ise GmbH Serum Choi ines t erase kiti kullanılarak tayin edilmiştir. Normal vakalarda en küçük yaş dekatı olan 3. dekatın . . ++++++ . eritrosit ıçı Na , K , Ca , Mg değerleri diğer dekattakı + + + vakalar ile karşılaştırıldığında 4. dekattaki K ve Ca 'un yüksek oluşu dışında anlamlı bir fark bulunamamıştır. Normal 50 vakadaki genç ve yaşlı grup, erkek ve kadın grubu arasında + -++++ + eritrosit ıçı Na , K , Ca , Mg ve serum kolınesteraz de ğerleri bakımından anlamlı bir fark bulunamamıştır. Normal vakalardaki kadınların, menapoz öncesi ve menapoz dönemine + + + + ++ ayrılan vakaların eritrosit ıçı Na , K , Ca , Mg ve serum kolinesteraz değerleri karşılaştırıldığında sadece Na 'un me- napozdaki kadınlarda daha yüksek olduğu bulunmuştur. Digitalis zehirlenme klinik belirtileri gösteren 60 yaşın altındaki vakalar ile 60 yaşın üstündeki vakaların eritrosit içi Na , K , Ca , Mg ve serum kolinesteraz de ğerleri karşılaştırıldığında aradaki farkın anlamlı olmadığı görülmüş tür . 60 yaşın altında digitalis zehirlenme klinik belirti leri gösteren grup ile 60 yaşın altındaki normal vakaların- 69 - + + ++ ++ eritrosit ıçı Na , K , Ca , Mg ve serum kolmesteraz de ğerleri karşılaştırıldığında, digitalis zehirlenme belirtile- + ri gösteren grubun eritrosit içi Na 'unun anlamlı derecede arttığı, Mg değerinin anlamlı derecede düştüğü, K ve Ca bakımından bu iki grup arasında anlamlı bir farkın olmadığı saptanmıştır. Serum kolinesteraz aktivite değerinin zehirlen me belirtileri gösteren grupta anlamlı olarak düştüğü tespit ed ilmiş t ir . 60 yaşın üstündeki digitalis zehirlenme belirtileri gösteren grup ile 60 yaşın üstündeki, normal grubun eritrosit / 4- 4-4- M . . ıçı Na , K , Ca , Mg değerleri ile serum kolinesteraz de ğerleri karşılaştırıldığında, zehirlenme belirtileri gösteren + + + grubun eritrosit içi Na 'unun anlamlı derecede arttığı, Mg (- 4 4- değerinin anlamlı derecede düştüğü, K ve Ca bakımından bu iki grup arasında anlamlı bir farkın olmadığı, serum kolines teraz değerinin zehirlenme belirtileri gösteren grupta anlam lı olarak düştüğü görülmüştür. Digitalis zehirlenme klinik belirtileri gösteren 10 vakanın tedaviden önce ve sonraki serum digoxin, serum koli- + + ++ 4-4- nesteraz aktıvitesı, eritrosit ıçı Na , K , Ca , Mg karşı 4- + 4- laş tır ıldığında , digoxin, Na , Ca değerlerinin anlamlı de- 4- . . recede düştüğü, K ve serum kolinesteraz aktivite değerlerı- 4-4- nın anlamlı derecede arttığı, Mg değerinin değişmediği sap tanınıştır . Digitalis zehirlenme belirtileri saptanan 29 vakanın 5'i vefat etmiştir (mortalite % 17.24). Vefat eden bu vaka- + ++ . .+. ++ larda Na ve Ca değerlerinin arttığı, K , Mg , serum kol nesteraz aktivite değerlerinin düştüğü görülmüştür. Bu bulguların ışığı altında, yaşlanma ile indirekt olarak Na-K ATP ' ase enz iminin azalmadığı ve yaşın Na-K ATP'- ase enzimi üzerinden hücre içi katyan konsantrasyonunu etki lemek suretiyle önemli bir rol oynamadığı sonucuna varılmıştır.