Sıçanlarda koledok kanalı bağlanmasının karaciğer ultrastrüktürüne etkisi

Abstract

Bu çalışmada, sıçanlarda safra kanalının bağlanmasının sıçan kara ciğerinde oluşturabileceği morfolojik değişiklikleri, elektronmikroskopu düzeyinde incelemeyi planladık. Çalışmada, lıiistar albino tipi dişi sıçanlar kullanıldı ve k deney grubu ile 1 kontrol grubu incelemeye alındı. Grupların 1 ila k hafta sü resince koledok kanalları bağlandı. 1.,2.,3. ve k. haftanın bitiminde öl dürülen sıçanlardan alınan karaciğer materyali belli takip işlemlerinden sonra, elektronmikroskopik düzeyde incelendi. Bulgular gruplara göre şöyle idi: A) KONTROL GRUBU Kontrol grubu sıçanlarında normal sıçan karaciğer morfolojisi iz lendi. Parenkimde, hepatosit nukleusu belirgin kromatin yapısında idi. Parenkim hücresi sitoplazmasında krista tipli mitokondriler oldukça ge lişmiş organeller olarak dikkati çekti. Granüler ve agranüler endoplaz- mik retikulum yapıları da bu mikrograflarda izlendi. Karaciğer hücreleri arasında safra kanalikülü yapısı, lümende mikrovilluslu yapısı ile belir gindi. Ayrıca sinusoidler ve sinusoid duvarında Kupffer hücreleri, göz lenen diğer yapılar oldu. B) DENEY GRUBU 1. GRUP : Safra kanalları 1 hafta süresince bağlı kalan sıçanların kara ciğerlerinde, kontrol grubu ile karşılaştırıldığında, hepatosit sitop lazmasında mitokondrilerin oldukça şişmiş ve yer yer kristalarının silin miş olduğu dikkati çekti. Granüler ve agranüler endoplazmik retikulum yapılarında ise genişlemeler dikkati çekti. Özellikle granüler endoplaz mik retikulum yapılarının paralel dizilişte parmak izine benzer yapıda dizilişleri ilginçti. Bu grupta, sinusoid yapısı da genişlemişti. Hepatasitlerin Disse Aralığına doğru daha çok mikrovillus yapısı içermesi dikkati çekti. 2. GRUP : Safra kanalları 2 hafta süresince bağlı kalan grupta, hepatosit sitoplazmalarında mitokondriler şişmişlerdi. Branüler endoplazmik reti- kulum yapılarının, bu grupta da, paralel bir diziliş gösterdikleri belir gindi. Agranüler endoplazmik retikulum yapıları ise tubuloveziküler bir yapıda idi. Bu grupta globulus perif erişinde »hepatasitlerin yer yer psödoasinar bir yapı oluşturmaları da dikkati çeken diğer bir bulgu idi. Ayrıca safra kanaliküllerinde mikrovilluslar azalmıştı. Parenkimde, sinusoidlerde ve Disse Aralığında genişlemeler gözlen di. 3. GRUP : 3 hafta süre ile safra kanallarını bağlı tuttuğumuz sıçanlarda, karaciğer parenkimasında, hepatosit sitoplazmasında mitokondriler, diğer deney gruplarında olduğu üzere.oldukça şişmiş, iri organeller olarak iz lendi. Granüler endoplazmik retikulum yapıları ise mitokondrilerin etra fını bir kuşak gibi sarmakta, aynı zamanda da paralel bir diziliş gös termekte idi. Safra kanal i külü yapıları ise az mikrovillualu yapılar halinde idi. Lobulus perif erişinde, parenkime doğru uzanan hücre infiltrasyonu ile, periportal alanda ve lobulus içerisinde hepatositlsrin etrafında kollagen lif yapısı gözlenen önemli bulguları oluşturmakta idi. k. GRUP : Safra kanalı bağlanmasını takibeden k. hafta sonunda öldürülen sıçanlardan hazırlanan karaciğer elektronmikrograflarda, hepatosit sitop lazmasında mitokondriler, diğer deneyli gruplarda olduğu gibi, iri yapı lar olarak izlendi. Granüler endoplazmik retikulum yapıları, mitokondri- leri çepeçevre sarmakta idi. Ayrıca bu yapıların yanısıra, agranüler en doplazmik retikulum tubuloveziküler yapıda idi.Safra kanaliküllerindeki azalmış mikrovilluslar dikkati çekmekte idi. Bunun yanısıra, genişlemiş sinusoid yapısı ve Disse Aralığı gözlen di. Disse Aralığında kollagen lif yapısında artış belirgin idi. Bazı böl gelerde bu artışın, bölge ile sürekliliği izlendi. Bu grupta, periportal alanda safra kanalcıklarındaki artış ve yeni kanalcıkların oluşumu dikkati çekmiştir. Bu deney sonuçlarımıza göre, saf ra kanalı bağlanmasının, safra boşaltım yollarına bağlı değişikliklerin hepatositlerin transformasyonuna kadar (pseudoduct) ilerlediğini gözledik.Bu arada karaciğer parenkimi -Hepatosit- Disse Aralığı- sinusoid arasın daki metabolik olayların etkilendiği de ultrastrüktür düzeyinde kanıtlan mıştır. 10.` G. TOwkogTetim luFttîö Dokümantasyon Merke»

In this study, we planned to investigate the morphological changes on the rat liver due to the ligation of the choleduct, at the level of electronmicroscopy. For this purpose, UJistar albino female rats were used and 1 control <? experimental groups are formed. The choleducts were ligated from 1 week to k weeks. At the end of the first, second, third and fourth weeks, the rats were sacrified and the liver materials taken from them were examined at the level of electronmicroscopy. The findings, according to the groups, as follows: A) CONTROL GROUP : A normal liver morphology was observed at the control group. In the parenchyme, the hepatocyte nucleus was seen in its chromatin structure. The mitochondria were observed as well-developed organelles, in crista- type. Smooth and rough endoplasmic reticulum were also seen at those electronmicrographs. Bile canaticuli, between the hepatocytes, were quite evident with their microvilli. The sinusoids and Hupffer cells were other structures seen in this group. B) EXPERIMENTAL GROUP : GROUP 1 : When compared with the control group, in the rats of those choleducts were ligated during one week, the mitochondria in the hepa tocyte cytoplasm were seen quite enlarged and their cristae were decreased in number. Some enlargements were also observed at the rough and smooth endoplasmic reticulum. Rough endoplasmic reticulum, parallely arranged, were seen forming a `fingerprint` structure. In this group, the sinusoids were dilated and the hepatocytes had much more microvilli, through the Disse space. GROUP 2 : At the rats sacrified after 2 weeks choleduct-ligation, the mitochondria were seen enlarged. The rough endoplasmic reticulum were in a parallel arrangement and smooth endoplasmic reticulum were seen in tubulovesicular structure. At the periphery, the hepatocytes were forming pseudoacinar structures. Another finding was a decrease in the microvilli of the bile canal iculi. At the parenchyme, some dilatations in the sinusoids and Disse space were also observed. GROUP 3 : In the liver electronmicrographs of the rats sacrified after 3 weeks of choleduct-ligation, the mitochondria were seen as large organelles. Rough endoplasmic reticulum curved around mitochondria and they showed parallel arrangements. The bile canaliculi were observed with diminished microvilli. At the lobulus periphery, a cell infiltration through the parenchyme and collagen fibers accumulation at the portal area, even within the lobulus, were also observed. GROUP J* : At the liver electronmicrographs prepared from the rats sacrified at the end of fourth week, the mitochondria were observed as large organelles, as do in the other experimental groups. The mitochondria were curved by the rough endoplasmic reticulum and smooth endoplasmic reticulum were seen in tubulovesicular structure. Diminished microvilli at tne ciie canaliculi were another findings Dilated- sinusoids and Disse space were also noticed in this group. A significant increase In collagen fibers was observed at the Disse space.In that group, an increase in the bile ductules and the formation of new ones was an important finding. According to those experimental findings, bile duct ligation cause the transformation of the hepatocytes (pseudoduct). It is also ultrastruc- turally proved that metabolic events between liver parenchyme-hepatocyte- Disse space-sinusoid were affected.