Felakete bağlı gelişen psikiyatrik morbidite

Abstract

ÖZET 1993 Nisan'ında, Ümraniye çöp depolama bölgesinde, birikmiş çöpte patlama olmuş ve çöp kaymıştır. Bu bölgede gecekonduda yaşayan kişiler felaketi yaşamışlardır. Yaklaşık 10 ev yıkılmış, 39 kişi hayatını kaybetmiştir. Çalışma, felaketten yaklaşık bir yıl sonra felaketi yaşayan kişilerin ruh sağlığı nı değerlendirmek, felaket sonrası çıkabilecek ruhsal sorunları tanıyarak koruyucu ruh sağlığı hizmetlerine katkıda bulunabilmek amacıyla planlandı. Çalışmaya DSM-IÜ-R'a göre TSSB A ölçütünü karşılayan 45 kişi alındı. Yakın bir bölgede olaya direkt maruz kalmamış, sosyodemograCk özellikleri uygun 45 kişi de kontrol grubu olarak alındı. Yan yapılandırılmış görüşme formu ve SCID uygulanarak değerlendirilmişlerdir. SCL-90-R, GSA-12, Hamilton Anksiyete Ölçeği, Hamilton Depres yon Ölçeği kullanıldı. TSSB, en sık felaket sonrası gelişen tanı grubuydu. Araştırmanın ikinci bölümü olarak TSSB oluşumundaki kırılganlık etkenleri araştırıldı. Ailede psikiyatrik hastalık olması, geçmişinde önemli hastalık veya ameliyat geçirme ve halen hasta olma oranı, önceki travmatik yaşantılar açısından yüklülük, TSSB grubunda anlamlı derecede yüksek bulundu. Araştırmanın üçüncü bölümü olarak da yakın aile bireylerini felakette kaybe- 60denleri travmatik yas grubu olarak ele aldık ve psikiyatrik tanılar açısından kayıp yaşantısı olmayan grupla kıyasladık. Majör depresyonu anlamlıya yakın, anksiyete bozukluğunu ise anlamlı yüksek oranda saptadık. Ayrıca bu grubun bedensel yakınmaları ve tedavi başvuru ları da diğer gruba göre belirgin fazlaydı. Sonuç olarak, felaketten 1 yıl sonra yapılan araştırmada ruh sağlığı sorunları nın bu denli yüksek saptanması, akut dönemde ruhsal değerlendirmenin yapılması ve psi- kososyal yardım ve tedavi götürülmesi lehine önemli bir kanıt olarak değerlendirildi. 61

SUMMARY During the spring of 1993, at the garbage storage area in Ümraniye, Istanbul, the stored garbage exploded and set off a land slide. The people living in shanty town houses around this dump, were directly exposed to the disaster. Nearly ten houses were demolished, 39 people died. This study, was done to evaluate the psychiatric morbidity of the survivors one year after the disaster. The survivors who had the stressor fulfilling the A criterion of PTSD according to DSM-ÜI-R were included in this study. Sociodemographically matched people from the same district but not directly exposed, were taken as a control group. Each group consisted of 45 people. They were interviewed with a semi-structured intake form and SOD. They were required to fill SCL-90-R, GHQ-12, Hamilton Anxiety Scale and Hamilton Depression Scale. Among survivors, the most frequent diagnosis was PTSD. As the second part of the study, the vulnerability factors of PTSD were evaluated. Family psychiatric history, medical history and, past traumatic experiences were found significantly more in PTSD group. As the third part of the study, the ones that lost their family members in the 62catastrophe were taken as traumatic loss group and compared for psychiatric diagnoses with the other group. We found major depression nearly significant, anxiety disorder significant more in the loss group. Also, somatic complaints were significantly more in this group. As a result we can say that the high psychiatric morbidity one year after the disaster proved that the psychiatric evaluation at the acute period must be done, and psychosocial help and treatment must be given to the survivors. 63