Lise öğrencilerinin mükemmeliyetçi öz sunum düzeyleri ile sosyal görünüş kaygıları ve benlik saygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, lise öğrencilerinin mükemmeliyetçi öz sunum düzeyleri ile sosyal görünüş kaygıları ve benlik saygıları arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmada ayrıca mükemmeliyetçi öz sunumun cinsiyet ve okul türü (özel/devlet) değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2020-2021 yılında Konya ili merkez ilçelerinde bulunan liselerde eğitim gören öğrencilerin cinsiyet ve devlet okulunda ya da özel okulda okumalarına göre amaçlı örnekleme yöntemi olan maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi ile seçilen 527 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Katılımcıların cinsiyet ve özel okulda ya da devlet okulunda okuma durumlarını belirlemek amacıyla `Kişisel Bilgi Formu` kullanılmıştır. Araştırmaya katılan bireylerin mükemmeliyetçi öz sunum düzeylerinin belirlenmesi amacıyla Hewitt ve diğerleri (2011) tarafından geliştirilen ve Türkçe'ye uyarlaması Akın ve Akın (2012) tarafından yapılan `Çocuk ve Ergenlerde Mükemmeliyetçi Öz Sunum Ölçeği` kullanılmıştır. Katılımcıların sosyal görünüş kaygılarını belirlemek amacıyla Hart ve diğerleri (2008) tarafından geliştirilen ve Türkçe'ye uyarlaması Doğan (2010) tarafından yapılan ve sonrasında Doğan (2011) tarafından ergenler üzerinde kullanılabileceği geçerlik ve güvenirlik çalışmalarıyla tespit edilen `Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği` kullanılmıştır. Araştırma katılımcılarının benlik saygılarını ölçmek amacıyla Rosenberg (1965) tarafından geliştirilen ve Çuhadaroğlu (1986) tarafından Türk kültürüne uyarlaması yapılan `Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği-Kısa Form` kullanılmıştır. Verilerin analizinde değişkenler arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amacıyla Pearson Momentler Çarpım Korelasyon Katsayısı, ilgili değişkenler arasındaki yordayıcı ilişkileri belirlemek amacıyla Çoklu Regresyon Analizi ve ilgili değişkenlerin demografik bilgiler açısından incelenmesi için T Testi kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre mükemmeliyetçi öz sunum ile sosyal görünüş kaygısı arasında pozitif yönde orta düzeyde anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Mükemmeliyetçi öz sunum ile benlik saygısı arasında negatif yönde orta düzeyde anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Sosyal görünüş kaygısı ve benlik saygısının mükemmeliyetçi öz sunumu yordadığı görülmüştür. Bu ilişkilere göre bireyin benlik saygısı yükseldikçe mükemmeliyetçi öz sunum düzeyi düşmektedir ve bununla birlikte sosyal görünüş kaygısı arttıkça mükemmeliyetçi öz sunum düzeyi de artmaktadır. Mükemmeliyetçi öz sunumun hatanın gizlenmesi alt boyutunun devlet okulunda okuyan öğrencilerde özel okulda okuyanlara göre anlamlı şekilde farklılaştığı ama diğer alt boyutların okul türüne göre farklılaşmadığı sonucu ortaya çıkmıştır. Mükemmeliyetçi öz sunumun üç alt boyutunun da cinsiyete göre farklılaşmadığı görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Mükemmeliyetçi Öz Sunum, Sosyal Görünüş Kaygısı, Benlik Saygısı

In this study, the relationship between perfectionist self-presentation levels of high school students and their social appearance anxiety and self-esteem was examined. The study also aimed to reveal whether the perfectionist self-presentation differs according to gender and type of school (private / state) variables. The study group of the study consists of 527 high school students who were selected by the maximum diversity sampling method, which is the purposeful sampling method, according to the gender of the high school students in the central districts of Konya province in 2020-2021, and their reading at the public school or private school. The `Personal Information Form` was used to determine the gender and reading status of the participants in private or public school. In order to determine the perfectionist self-presentation levels of the individuals participating in the study, the `Perfectionist Self-Presentation Scale in Children and Adolescents` developed by Hewitt et al. (2011) and adapted into Turkish by Akın and Akın (2012) was used. In order to determine the social appearance anxiety of the participants, the `Social Appearance Anxiety Scale`, which was developed by Hart et al. (2008) and adapted into Turkish by Doğan (2010) and later determined by Doğan (2011) through validity and reliability studies on adolescents, was used. In order to measure the self-esteem of the research participants, the `Rosenberg Self-Esteem Scale-Short Form` developed by Rosenberg (1965) and adapted to Turkish culture by Çuhadaroğlu (1986) was used. In the analysis of the data, Pearson Product Moments Correlation Coefficient was used to reveal the relationship between variables, Multiple Regression Analysis to determine the predictive relationships between the relevant variables, and the T Test to examine the relevant variables in terms of demographic information. According to the results of the study, a moderately significant positive relationship was found between perfectionist self-presentation and social appearance anxiety. A moderately significant negative correlation was found between perfectionist self-presentation and self-esteem. It was observed that social appearance anxiety and self-esteem predicted perfectionist self-presentation. According to these relationships, the higher the self-esteem of the individual, the lower the perfectionist self-presentation level, and the higher the social appearance anxiety, the higher the perfectionist self-presentation level. The conclusion that the hiding error sub-dimension of perfectionist self-presentation differs significantly among students studying in public school compared to those studying in private school, but the other sub-dimensions do not differ according to school type. It was observed that the three sub-dimensions of perfectionist self-presentation did not differ according to gender.Keywords: Perfectionistic Self Presentation, Social Appearance Anxiety, Self-Esteem