Türkiye-Avrupa Birliği ilişkilerinde kurumsal yapılanma: Avrupa Birliği Başkanlığı

Abstract

Türkiye-Avrupa Birliği ilişkileri yarım asrı aşan bir sürece dayanmaktadır. Hem Avrupa Birliği hem de Türkiye için iniş ve çıkışlarla geçen bu süreç ekonomik, toplumsal ve siyasi anlamda birçok değişikliğe neden olmuştur. Bu çerçevede Türkiye, AB'ye uyum sağlamak ve sonucunda üye olabilmek için birçok girişimde bulunmuştur. Türkiye'nin adaylık sürecindeki önemli konulardan biri de adaylık sürecini yürütecek kurumsal bir yapının kurulmasıdır. Türkiye'nin Avrupa Birliği ile ilişkilerini yürütmekten sorumlu olan bir kurumsal yapı 2000 yılında Avrupa Birliği Genel Sekreterliği olarak kurulmuş, zamanla ismi ve kurumsal yapısı değişiklikler geçirmiştir. Çalışmada öncelikle Türkiye-Avrupa Birliği ilişkilerinin tarihsel sürecine, Devlet Planlama Teşkilatı ve taraflar arasındaki öncül kurumlara değinilmiştir. İkinci bölümde Avrupa Birliği Genel Sekreterliği'nin kurulma süreci ve kurumsal yapısı ele alınmıştır. Üçüncü bölümde, Avrupa Birliği Bakanlığı isminin alan kurumsal yapısının Avrupa Birliği Başkanlığı'na evrilmesi gösterilmiştir. Türkiye'nin Avrupa Birliği ile ilişkilerini yürüten kurumsal yapının incelendiği bu çalışma, Türkiye-Avrupa Birliği ilişkileriyle ilgili literatüre Avrupa Birliği Başkanlığı'nı inceleyerek katkı sağlamayı hedeflemiştir. Çalışmada, Türkiye'nin kurumsal yapısının Avrupa Birliği sürecini yönetmek için yeterli olduğu ve önemli başarılar sergilediği gösterilmiştir. Buna karşın, kurumsal yapının adında ve bakanın/başkanında sıklıkla yapılan değişiklikler olumsuz gelişmeler olarak dikkat çekmiştir. Avrupa Birliği Başkanlığı daha istikrarlı bir kurumsal yapı haline geldikçe, Avrupa Birliği hedefi için önemli görevler yürütmeye devam edecektir. Anahtar Kelimeler: Avrupa Birliği-Türkiye İlişkileri, Avrupa Birliği Genel Sekreterliği, Avrupa Birliği Bakanlığı, Avrupa Birliği Başkanlığı

Turkey-European Union relations are based on a process of more than half a century. The process that passed with ups and downs not only for European Union but also for Turkey has caused many economic, social and political changes. In this context Turkey attempted many times for both harmonizing to European Union and as a result of this for becoming a member of it. One of the most important issues in Turkey's candidacy process is the establishment of an institutional structure to carry out the nomination process. This institutional structure that is responsible for maintaining relationships was established in 2000 as Secretariat General for European Union Affairs, the name and its organizational structure has undergone changes over time. In this study, historical process of Turkey-European Union relations, State Planning Organization and the leading institutions are mentioned primarily. In the second part, the establishment process and institutional structure of the Secretariat General for European Union Affairs are discussed. The third part shows the evolution of the structure of the Ministry of European Union Affairs to the Directorate for European Union Affairs. This study examines the institutional structure that conducts the relations of Turkey and European Union and it aims to contribute to the literature related to Turkey-European Union relations by examining Directorate for European Union Affairs. In the study, the sufficiency of the institutional structure of Turkey to manage the process of European Union and its significant achievements have been shown. On the other hand, frequent changes in the name and minister or chairman of the institutional structure have attracted attention as negative developments. As the Directorate for European Union Affairs becomes a more stable institutional structure, it will continue to carry out important tasks for European Union goal. Keywords: European Union-Turkey Relations, Secretariat General for European Union Affairs, Ministry of European Union Affairs, Directorate for European Union Affairs