Rusya'nın enerji politikalarında Güney Kafkasya

Abstract

Enerji, tarihi süreç içerisinde önemi daima artan bir güç kaynağıdır. Bu kaynağın dünya üzerinde eşit derecede dağılmamış olması, devletlerin, kimi örgütlerin ve son dönemde şirketlerin sürekli mücadele ve rekabet içerisinde olmalarına sebep olmaktadır. Gerektiğinde petrol ve doğal gaz kaynaklarına sahip olma ve iletim hatları üzerinde kontrol sağlamak için savaşlar bile yapılmıştır. Devletler için petrol ve doğal gaz enerji kaynakları ülke refah düzeylerinin artırılmasında eşsiz değere sahiptir. İşte bu güç kaynaklarına sahip olan en büyük aktörlerden biri de Rusya Federasyonu'dur. Sahip olduğu coğrafi alan ve bu devasa büyüklükteki toprak parçası içerisinde bulunan enerji kaynakları Rusya için hayati öneme sahiptir. Rusya Federasyonu'nun Enerji Politikalarında Güney Kafkasya başlıklı bu tez çalışmasında, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği döneminde olduğu gibi, Rusya'nın hala yakın çevresindeki ülkeler üzerinde enerji temelli güç sahibi olma adına bu ülkelere karşı pragmatist politikalar geliştiriyor olduğunu Güney Kafkasya örneğinde incelenmiştir. Neticede Azerbaycan ile enerji üretimi alanında, Gürcistan ile bu enerji hatlarının geçiş rotaları üzerinde, Ermenistan ile ise ülkenin enerji sektörü üzerinde kontrol sahibi olma isteğinin sürdüğü görülmektedir.Belge analizi yöntemiyle hazırlanan bu çalışma üç ana bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın ilk bölümünde Rusya Federasyonu'nun tarihi süreç içerisinde enerjiye verdiği önemi anlatılarak enerjiyi dış politikada nasıl kullanmaya çalıştığı incelenmiştir. İkinci bölümde Güney Kafkasya devletlerinin enerji yapıları hakkında bilgi verilip, bu devletlerin Rusya için önemi vurgulanmış, SSCB zamanında enerjideki rolleri ve yeni dönemde bölgesel ve küresel güçlerin Güney Kafkasya devletleri ile enerji temelli ilişkileri değerlendirilmiştir. Üçüncü bölümde 1991 sonrasında Rusya'nın Güney Kafkasya devletleri ile enerji ilişkileri geniş çerçevede ele alınmıştır. Sonuç bölümünde ise Rusya'nın Güney Kafkasya ülkelerine yönelik enerji politikaları hakkında yapılan inceleme sonucunda ulaşılan çıkarımlara yer verilmiştir.Anahtar Kelimeler: Enerji, Rusya Federasyonu, Güney Kafkasya, Azerbaycan, Gürcistan, Ermenistan.

Energy is a power source whose importance has always increased in the historical process. The fact that this resource is not evenly distributed around the world causes states, some organizations and recently companies to be in constant struggle and competition. Even wars have been fought for possession of oil and gas resources and control over transmission lines when needed. For states, oil and natural gas energy resources have a unique value in increasing the welfare of the country. One of the biggest actors with these power sources is the Russian Federation. The geographical area it has and the energy resources in this huge piece of land are of vital importance for Russia. In this thesis titled South Caucasus in the Energy Policies of the Russian Federation, it is examined in the example of the South Caucasus that Russia is still developing pragmatist policies against these countries in order to have energy-based power over the countries in its immediate vicinity, as it was during the Union of Soviet Socialist Republics. As a result, it is seen that the desire to have control over the energy production field with Azerbaijan, on the transit routes of these energy lines with Georgia, and over the energy sector of the country with Armenia continues.This study, which was prepared with the document analysis method, consists of three main parts. In the first part of the study, the importance given to energy by the Russian Federation in the historical process was explained and how it tried to use energy in foreign policy was examined. In the second part, information about the energy structures of the South Caucasus states is given, the importance of these states for Russia is emphasized, their role in energy in the time of the USSR and the energy-based relations of regional and global powers with the South Caucasus states in the new period are evaluated. In the third chapter, after 1991, Russia's energy relations with the South Caucasus states are discussed in a broad framework. In the conclusion part, the conclusions reached as a result of the examination made about Russia's energy policies towards the South Caucasus countries are included.Keywords: Energy, Russian Federation, South Caucasus, Azerbaijan, Georgia, Armenia.