Aşağı Kızılırmak havzası akım verilerinin dendrohidrolojik rökonstrüksiyonu

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Aşağı Kızılırmak Havza'sı için Kızılırmak Nehri'nin Gökırmak Kolu'ndaki Kuyluş akım gözlem istasyonu akım verileri ile dendrohidrolojik rökonstrüksiyonu yapılmasıdır. Rökonstrüksiyon için Aşağı Kızılırmak Havza'sından tez kapsamı için 4 yöre kronolojisi, tez kapsamı dışındaki diğer çalışmalarda kullanılmış 4 yöre kronolojisi olmak üzere toplam 8 yöre kronolojisi kullanılmıştır. Her bir yöre için ölçümlerin doğruluk kontrolü COFECHA programında yapılmış, eksik ve yalancı halkalar giderilmiş, örnekler arasındaki ilişkilerin belirlenmesi amacıyla eğrilerin uyum yüzdesi (EUY) değerleri hesaplanmıştır. Dendrohidrolojik analizlerde, önce her bir yöre için korelasyon katsayıları hesaplanarak, yıllık halka genişliği ile akım değerleri arasındaki ilişkiler ortaya konmuştur. Nisan-ağustos aylarındaki ortalama akım değerleri ile yıllık halka genişliği arasında yüksek ve pozitif yönde ilişkiler belirlendiği için, bu ayların rökonstrüksiyonu yapılmıştır. 1794-1998 yılları arası için yapılan rökonstrüksiyonda, 28 kurak (-) ve 33 yağışlı (+) yıl yaşandığı belirlenmiştir. Sonuçlara göre, 1840, 1842, 1873, 1885 ve 1947 yıllarının havzada çok kurak geçtiği görülmüştür. 1829 ve 1837 yıllarının ise havza için çok yağışlı olduğu belirlenmiştir.

The aim of this study is to perform dendrohydrologic reconstruction with streamflow data of the Kuyluş gauge in the Gökırmak tributary of Kızılırmak river for the lower Kızılırmak basin. Within the scope of this thesis, a total of 8 chronologies were used for the reconstruction, 4 new chronology created for the thesis scope and 4 chronology created in other studies outside the scope of the thesis. Accuracy control of the measurements for each region was performed in COFECHA programme, missing and false rings were eliminated, and the the percentage of compliance (EUY) values were calculated in order to determine the relationships between the samples. In dendrohydrological analyzes, correlation coefficients were calculated for each region and relations between annual ring width and current values were determined. Since high and positive relations were determined between the average streamflow in April-August and the annual ring width, the estimates of these months were made. It's observed 28 dry (-) and 33 wet (+) years between the years 1794 and 1998. According to the results, the driest years 1840, 1842, 1873, 1885 and 1947, and the wettest years 1829 and 1837.