Hadislerde cemaatle namaz kılma meselesi (muvatta özelinde)

Abstract

Kitap, sünnet ve icma ile sabit olan namaz; farz-ı ayn bir ibadettir. Hz. Peygamber bireysel ve toplumsal faydalarını dikkate alarak namazın cemaatle kılınmasını tavsiye etmiştir. İslâm dini, birlik ve beraberliğe büyük önem vermiştir. Bu amacı sağlayan ibadetlerin en önde geleni şüphesiz ki namazdır. Cemaatle kılınan namaz; yalnız başına kılınan namazdan daha faziletlidir. Hz. Peygamber gerek fiilî ve gerekse kavlî olarak namazın cemaatle kılınmasına pek önem vermiştir. Cemaatle namaz kılma ile ilgili çok rivayet mevcut olup kapsamı geniştir. O yüzden bu çalışmada cemaatle namaz kılma meselesi Muvatta' özelinde ele alınmaya çalışılmıştır. Araştırmaya; namaz ve cemaatle namaz kılmanın mahiyeti, fazileti ve önemi ile ilgili rivayetler ile başlanmıştır. İmam Mâlik ve eseri Muvatta' hakkında genel bilgiler verildikten sonra Muvatta'da yer alan cemaatle namaz kılma ile ilgili hadislerin esas alınarak tahrîci, ardından da sened ve metin tahlili yapılmıştır. Toplamda 61 kitaptan oluşan Muvatta'ın 8. kitabı `cemaatle namaz kitabı` olup hadisler 10 bab başlığı altında sıralanmıştır. Araştırma; cemaatle kılınan namazın yalnız kılınan namazdan yirmi beş/yirmi yedi derece üstünlüğü, cemaate gelmeyenlerin evlerini başlarına yakma ve farz namazlar hariç, en faziletli namazın evde kılınan namaz olduğu, yatsı ve sabah namazlarının önemi ve münafıkların özellikle bu namazlarda gevşek davrandıkları ve ezan okuma ile birinci safta yer almanın fazileti, kılınan farz namazı imamla tekrar kılma ve cemaatle kılınan namazlarda imamın uyması gereken bazı kurallar, oturarak namaz kılmanın mahiyeti ve imama bu durumda uyan cemaatin nasıl davranacağını anlatan hadisler tahlil edilmiştir. Cemaatle namaz kılmak Müslümanların bireysel ve toplumsal sorunlarının çözümünde önemli bir etken olduğu, dolayısıyla konunun hak ettiği şekilde araştırılması gerektiği düşünülmüştür. Çalışma bu düşüncenin bir sonucudur. Bahsi geçen hadislerin bir kısmı merfu', bir kısmı mevkuf ve maktû rivayetlerdir. Râvilerin hemen hepsinin sika olduğu, münkatı' ve mürsel hadisleri de barındırdığı ancak geneli itibariyle sahih olduğu görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Hadis, Namaz, Cemaatle Namaz, Muvatta', İmam Mâlik.

Prayer is a fard-i ayn worship and its importance is established by the Book (Quran), Sunnah, and Consensus (Ijma). There are countless wisdoms in performing prayers in congregation, and it has also individual and social benefits. Islam gave a great importance to the unity and solidarity. The foremost of the worship that provides this purpose is undoubtedly prayer. Prayer performed in congregation is more virtuous than prayer performed alone. The Prophet (saw) attached a great importance to performing prayers in congregation and displayed this importance both actually and verbally, so he warned those who do not perform in congregation.There are many narrations about praying in congregation and its scope is quite wide. Therefore, in this study, the importance of praying in congregation has been tried to given specifically from Muwatta'. In this study, it has been started with compiling the narrations about the nature, virtue and importance of prayer and performing prayers in congregation. After giving general information about Imam Malik and his precious work, Muwatta', the hadiths related to praying in congregation in Muwatta' were analyzed in terms of their narrations and texts based on Kutub-u Sitte. The Muvatta' consists of 61 books in total, and its 8th book is the book of `prayer in congregation`. The hadiths of this book are listed under the heading of 10 chapters. In this research the hadiths such as `Prayer performed in congregation is twenty-five / twenty-seven degrees superior to the prayer performed alone`, `The most virtuous prayer is the prayer performed at home, except for the fard prayers`, `Burning the houses of those who do not come to the congregation`, `The importance of night and morning prayers, and the hypocrites who especially behave loosely in these prayers`, `The importance of praying in the first rank and reading the azan`, `Performing fard prayers with the imam, and some rules that the Imams must obey in prayers performed in congregation`, `The nature of performing prayers by sitting, and how the congregation will behave in this situation` have been analyzed. It is thought that praying in a congregation is an important factor in solving the individual and social problems of Muslims, so this subject should be investigated properly. The study is a result of this thought. Some of the hadiths mentioned are `Marfu`, some are `Mawquf` and `Maktû` narrations. Even though there might be some `Munkatı'` and `Mursal` hadiths. It has been seen that almost all of the Râwis were sika, so the hadiths were mentioned are `Sahih` in general.Keywords: Hadith, Prayer, Prayer in Congregation, Muwatta', Imam Mâlik.