TEOG ve LGS Fen Bilimleri test sorularının 8. sınıf öğretim programlarındaki ilgili kazanımların yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, 2013-2017 TEOG ile 2018-2020 LGS Fen ve Teknoloji (FT)/Fen Bilimleri (FB) dersi sınav soruları ile 8. sınıf FT/FB dersi öğretim programındaki ilgili kazanımların Yenilenmiş Bloom Taksonomisi'ne (YBT) göre incelenmesi amaçlanmıştır. Veriler nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman incelemesi yoluyla elde edilmiştir. Bu amaçla 2013-2020 TEOG/LGS sınavlarının FT/FB testlerine ait 220 soru ve bu soruların 8. sınıf FT/FB dersi öğretim program kazanımlarıyla ilişkili olduğu toplam 254 kazanım incelenmiştir. Bu çalışma kapsamında incelenen soruların sınıflandırılması, verilen ölçütler ve uzman görüşleri dikkate alınarak yapılmıştır. Güvenirlik katsayısı 0,86 olarak bulunmuştur. Elde edilen bulguların yüzde ve frekansları alınarak değerlendirilmesi yapılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, 2013-2020 TEOG/LGS FT/FB sorularının (220 soru) çoğunlukla kavramsal bilgi boyutunda (164 soru, %74,55) olduğu, bilişsel boyutta ise çoğunlukla anlama basamağında (173 soru, %78,64) yer aldığı gözlenmiştir. TEOG/ LGS FT/FB sınavının her ikisinde de yaratma basamağını ölçen soruya yer verilmediği gözlenmiştir. Bununla birlikte 2018 LGS sınavında üstbilişsel bilgiyi ölçen 1 (%0,45) soru bulunduğu tespit edilmiştir. Soruların büyük oranda (213 soru, %96,82) alt düzey düşünme becerilerini ölçtüğü (ADDB), 7 sorunun ise (%3,18) üst düzey düşünme becerilerini (ÜDDB) ölçtüğü bulgusuna ulaşılmıştır. 2013-2020 TEOG/LGS FT/FB sınav sorularının, FT/FB dersi öğretim programı ile ilişkili 254 kazanım YBT'ye göre değerlendirilmiştir. Analiz bulgularına göre kazanımların ağırlıklı olarak kavramsal bilgi boyutunda (157 kazanım, %61,81) olduğu, bilişsel boyutta ise büyük oranda anlama basamağında (150 kazanım, %59,06) yer aldığı tespit edilmiştir. Bununla birlikte, üstbilişsel bilgi boyutunda 11 kazanım (%4,33) bulunmaktadır. Kazanımların çoğunlukla (226 kazanım, %88,98) ADDB, 28 kazanımın (%11,02) ÜDDB'ni ölçtüğü bulgusuna ulaşılmıştır. Soruların ve soruları ölçen kazanımların alt düzey bilişsel basamaklarda yığıldığı, üst düzey bilişsel süreç boyutlara yeteri kadar yer verilmediği saptanmıştır. Kazanımların sınav sorularıyla uyumlu olduğu, sınavda sadece programda yer alan bazı kazanımlara ağırlık verildiği ve diğer kazanımlarla ilgili soru sorulmadığı tespit edilmiştir. Merkezi Sistem Ortak Sınavlarında (TEOG, LGS vb.) yer alan soruların ilişkili olduğu ünite ve kazanımlarına bakıldığında dengeli bir dağılımından söz edilemez. Bu bağlamda hazırlanacak soruların, ünite ve kazanımlara göre dağılımın bir dengeyi gözetmesi çalışmanın verilerine dayanılarak önerilmiştir. Öğrencilerin üst düzey bilişsel becerilerini geliştirmek ve değerlendirebilmek için öğretim programlarının ve Merkezi Sistem Ortak Sınavların YBT'nin niteliklerine dikkat edilerek düzenlenmesi önem taşımaktadır. Anahtar Kelimeler: LGS, TEOG, Yenilenmiş Bloom Taksonomisi, Fen Öğretim Programı, Fen Eğitimi.

Present research aims to investigate outcomes regarding the 8th grade Science and Technology (ST) / Science (S) teaching programs of the 2013-2017 TEOG and 2018-2020 LGS ST/S exam questions according to the Revised Bloom's Taxonomy. The data were obtained through document analysis which is one of the qualitative research methods. In this target, 220 questions belonging to ST/S tests of 2013-2020 TEOG/LGS exams and 254 outcomes related with these questions of 8th grade ST/S teaching programs were analyzed. Classification of examined questions in the frame of this study, has been performed by considering criterions given and expert opinions. The reliability coefficient was computed as 0,86. The findings were evaluated by considering percentages and frequencies. According to the findings of the study, it was observed that the 2013-2020 TEOG/LGS ST/S questions (220 questions) were mostly in conceptual knowledge dimension (164 questions, 74,55%), and in comprehension level of the cognitive dimension (173 questions, 78,64%). It was concluded that the question that measures creative step was not included both in TEOG/LGS ST/S exams. However, it was detected in 2018 LGS exam that there was 1 (0,45%) question that measures metacognitive knowledge. It was understood that most questions (213 questions, 96,82%) measure lower-order thinking skills (LOTS), and only 7 questions (3,18%) measure higher-order thinking skills (HOTS). 254 gain of the 2013-2020 TEOG/LGS ST/S exam questions related to the ST/S teaching programs were evaluated according to the RBT. Gain are mostly in conceptual knowledge dimension (157 gain, 61,81%), and in comprehension level of cognitive dimension (150 gain, 59,06%). However, there are 11 gain (4,33%) in metacognitive knowledge dimension. It was concluded that the gain mostly measure LOTS (226 gain, 88,98%), 28 of them measure HOTS (11,02%). It was determined that the questions and gain that measure questions mostly concentrate in LOTS steps, and HOTS process dimensions are not sufficiently included. It has been observed that the gain are compatible with exam questions, only some objectives in the program are emphasized in exam, and no questions about other gain are asked. When it was investigated the units and gain related to questions in the Central System Common Exams (TEOG, LGS, etc), it cannot be mentioned about a balanced distribution. Based on the data of the study, it was suggested that the questions to be prepared in this context should maintain a balance according to the units and gain. In order to develop and evaluate students' HOTS, it is important to prepare the teaching program and central exams by paying attention to qualifications of the Revised Bloom's Taxonomy.Keywords: LGS, TEOG, Revised Bloom's Taxonomy, Science Curriculum, Science Education.