Psikolojik otopsi: Adli alanda çalışanlar bu kavramı biliyorlar mı?

Abstract

Psikolojik Otopsi: Adli Alanda Çalışanlar Bu Kavramı Biliyorlar mı?Psikolojik Otopsi, intiharın anlaşılması, önlenmesi ve şüpheli ölümlerin aydınlatılmasında kullanılan bir yöntemdir. Ölen kişiye ilişkin bilgilerin toplanması ve ölen kişinin yakınlarıyla görüşülmek suretiyle elde edilen bilgilerden yola çıkarak kişinin ölüm öncesindeki zihinsel durumunun yeniden yapılandırılması amaçlanmaktadır. Bu sayede kişinin bir intiharın objesi olup olmadığına ya da intiharının altında yatan gerçek sebeplere ulaşılmaya çalışılmaktadır. Birçok ülkenin adli sistemi içinde çeşitli amaçlar için kullanılmakta olan bu yöntemin, ülkemizde intiharları araştırmak için yapılan sayılı çalışma dışında bugüne kadar yeterli ilgiyi görmediği tespit edilmiştir. Bu amaçla ülkemizde adli alanda çalışan uzmanların `psikolojik otopsi` kavramı hakkında bilgi düzeylerini ölçmek amacıyla bir anket çalışması yapılmıştır. Çalışmada Ankara, İzmir, Aydın illerinde psikolog, psikiyatrist, adli tıp hekimi, polis, hâkim, savcı ve avukat olarak çalışan kişilerden 211 kişi katılmıştır. Çalışmanın sonucunda katılımcıların çoğunluğunun (%63,5) bu kavramı daha önceden duymamış olduğu, yine %72,5'nin kavramın ne anlama geldiğini bilmedikleri görülmüştür. Meslek grubu ve bulunulan şehrin kavramı bilmek konusunda yordayıcı olduğu, yöntemin ülkemizde uygulanması konusunda yetkin personel olmaması, hukuki altyapı eksikliği ve yöntemi kimin uygulayabileceğinin en çok ifade edilen sorunlar olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca katılımcıların psikolojik otopsi yönteminin ülkemizde uygulanabilir ve adli süreçlerde kabul edilebilir olduğunu düşündükleri saptanmıştır. Sonuç olarak, adli alanda yer alan meslek gruplarının eğitimlerine `psikolojik otopsi` yöntemi hakkında bilginin dâhil edilmesi, konu hakkında bilimsel çalışmaların arttırılması ve hukuki altyapısının geliştirilmesiyle özellikle intiharların anlaşılması, önlenmesi ve şüpheli ölüm olaylarının azaltılması konusunda ciddi bir gelişme sağlanacağı düşünülmektedir. Anahtar Sözcükler: Adli alanda çalışanlar, bilgi düzeyi, intihar, psikolojik otopsi, şüpheli ölüm analizi.

Psychological Autopsy: Do The Forensic Professionals Know?Psychological autopsy is a method that is used to understand and prevent suicide and to illuminate equivocal deaths. It is aimed to reconstruct the mental state of the deceased before death by gathering information about the deceased and interviewing with the relatives of the deceased. In this way, it is tried to be reached whether the person is the suicide figure or not; or the underlying reasons of suicide. It is determined that this method, is used for various purposes in forensic systems of many countries, hasn't drawn enough interest until now except for few studies which is done for searching the suicides in our country. For this purpose, a questionnaire study about the term `psychological autopsy` has been done in order to measure the level of knowledge of the experts who work in the forensic field. Two hundred eleven person who works as psychologists, psychiatrists, coroner, police, judge, solicitor and lawyer in Ankara, Izmir and Aydın have participated in this study. As a result of the study, it has been seen that many of the participants (%63,5) haven't heard this term before and 72,5 percent of them do not know what the term means. It is detected that the most expressed issues are that the occupational group and the current city are predictive about knowing the term, there isn't enough competent staff on applying this method in our country, the lack of legal substructure and who can apply the method. It is also detected that the participants think that the method of psychological autopsy is applicable in our country and it is acceptable in judicial process.Consequently, it is considered that a significant improvement about understanding and avoiding the suicides, and reducing the suspicious death cases will be provided by including the knowledge of the `psychological autopsy` method into the training of the occupational groups in the forensic field; increasing the scientific studies about the subject and improving the legal substructure.Key Words: Forensic experts, knowledge level, psychological autopsy, suicide, suspicious death analyze.