Asli ve tali kurucu iktidar yetkisi bağlamında Türkiye'deki anayasaların yapım süreci

Abstract

Anayasalar, devletin temel yapısını, teşkilatlanışını ve işleyişini düzenleyenkuralları ifade etmekle birlikte ekonomik ve sosyal alanda siyasi iktidara yön verentemel ilkeleri, kişilere sağlanan temel hak ve hürriyetleri ve bu hürriyetleringüvencelerini de içermektedir. Başka bir ifadeyle anayasalar, halkın devlet için tayinettiği bir çerçeve ve ona verdiği sınırlı bir yetki belgesidir.Anayasaların temel fonksiyonu, hak ve özgürlükleri güvence altına almak vedevlet iktidarını sınırlandırmaktadır. Temel ve hak ve özgürlükleri güvence altına alananayasa; bireyleri diğer bireylere ve bireyleri devlete karşı korur. Ancak bu durumanayasaların sadece bireyler için değil, devlet için de önemli olduğu gerçeğinideğiştirmez.Bu bağlamda anayasaların yapım süreci, ortaya çıkan metin kadar önemtaşımaktadır. Toplumu oluşturan bütün katmanların anayasa yapımının doğal özneleriolması gerekliliği demokratik, katılımcı ve çoğulcu düşüncenin temelinioluşturmaktadır. Türkiye'de anayasa tartışmaları, anayasanın nasıl bir içeriğe sahipolacağından çok, kimler tarafından ve nasıl yapılacağı ekseninde tezahür etmektedir.Anayasalar güçlü bir demokratikleşme, özgürleşme ve sivilleşme perspektifininışığında kaleme alınmalı, bireyi ve onun haklarını merkeze alan çoğulcu, katılımcı veuzlaşı sağlanmış bir parlamento tarafından hazırlanmalıdır.Anahtar Kelimeler: Anayasacılık hareketleri, kurucu iktidar, Türkiye'deanayasa yapım süreci, Türkiye'de anayasa tartışmaları.

Constitutions not only emphasize the basic structure, organization of the stateand the rules of governing but also include basic regulations in the economic and socialfield, which guide to the political power and assurance of fundamental rights andfreedoms. In other words, the constitutions are framework documents with limitedauthority for the state which are given by public.The main function of constitutions is to guarantee the rights and freedoms and tolimit power of state. Constitutions which guarantee to basic rights and freedoms, protectindividuals against the state and individuals to other individuals. Constitutions are notonly important for the individuals but also for the state.In this context, the process of constitution-making is as important as its contents.The necessity of this process is to ensure participation all groups of society, which is thebasis of democratic, participatory and pluralistic thought. In Turkey, the constitutionaldebate has been manifesting the axis of the constitution-making procedure instead ofcontents.Constitutions should be drafted in the light of the perspective of a strongdemocracy freedom and civilization, prepared by a pluralistic, participatory and agreedparliamentary, which is focused on individual and his rights.Key Words: Constitutionalist movements, constituent power, constitution- making process in Turkey, Turkish debate in the process of constitution-making