Edirne Selimiye Kütüphanesi yazma eserler kataloğu 22 sel 7168 numarada kayıtlı cönkün inceleme-metin ve MESTAP'a göre tasnifi

Abstract

-Cönk kelime anlamı olarak gemi, sefine gibi anlamlarda kullanılmaktadır. Edebiyat terimi olarak ise şiir sever kişilerin kendi zevklerine göre seçtikleri şiirleri kaleme aldıkları, aşağıdan yukarıya doğru açılan şiir defteri anlamına gelmektedir. Cönkler mecmû'aların bir çeşididir. Bir mecmû'a çeşidi olan cönkler edebiyatın kaynakları arasında yer almaktadır. Cönkler, ismi duyulmamış şairleri ya da ismi bilinen şairlerin bilinmeyen şiirlerini tespit etmede önemli bir yere sahiptir. Cönkler aynı zamanda yazıldığı dönemin kültürünü yansıtması açısından da değerli kaynaklardır. Zira mecmû'alar gibi cönkler de bünyesinde sadece şiirler değil derlendiği dönemdeki önemli olaylar, doğumlar, ölümler, fetvalar gibi notları da barındırabilmektedir. İncelediğimiz cönk 19. yy'da yazılmış, farklı şairlere ait, farklı türlerde şiirlerin kaleme alındığı bir cönktür. Cönkte toplam 90 adet şiir yer almaktadır. Bu şiirler çoğunlukla gazel, koşma, dîvân gibi nazım şekilleriyle yazılmış şiirlerdir. Eserde bulunan şiirlerin 86 tanesini yazan şairin mahlasları tespit edilirken 4 tanesini yazan şairlerin mahlasları tespit edilememiştir. Şairleri tespit edilen şiirlerden, divanlarda bulunanlar varsa tespit edilerek karşılaştırılmıştır. Cönkte bulunan şairlerin yaşadıkları yüzyıllar, şiirlerinin nazım şekilleri, sayıları, numaraları tablo halinde gösterilmiştir. Cönkün iki sayfasında kısa nesir bölümler yer almaktadır. Bu nesir bölümlerde not edilen tarihler ışığında cönkün ne zaman yazıldığı tahmin edilmektedir. Bu çalışmada Edirne Selimiye Kütüphanesi Yazma Eserler Kataloğu 22 SEL 7168 Numarada Kayıtlı Cönkün İnceleme-Metin ve Mestap'a Göre Tasnifi yapılmıştır. Üç bölümden oluşan çalışmanın birinci bölümünde cönk ve mecmû'alar hakkında genel bilgiler verilmiştir. İkinci bölümde cönk incelenmiş ve içeriği hakkında bilgi verilmiştir. Son bölümde ise MESTAP tablosu ve transkripsiyonlu metin yer almaktadır.Anahtar Kelimeler: Klasik Türk Edebiyatı, Cönk, Mecmû'a, 19. yy, MESTAP

-Conk is used in meanings such as ship, chieftain and big sailboat as the literal meaning of it. And it means poetry book that is opened from bottom to top and the poems chosen by people according to their tastes as the terms of literature. Conks are a kind of magazine and usuallly differ from magazines in terms if shape. As one of the important sources, Conks have an important place in determining the unknown poems of unheard poets among the sources or poets whose names are heard. Also conks provide dates, notes, historical and cultural informations at the time they were made between the pages of it by compiler. The conk we are examining is a 19th century conk in which different types of poems belonging to different poets were written. The conk contains 90 poems in total. There are mostly poems written in conk such as ode, kosma and divan forms. While the poets of 86 of poems located in the conk were determined, the pseudonyms of the poets who wrote 4 of them could not be determined. Among the poems found in the conk, those in the poets' dlvans were determined and compared. The centuries which poets lived, the verse forms of the poems and their numbers are shown in tables. There are short prose chapters on two pages of conk. It is estimated when the conk was written in the light of the dates noted in these prose chapters. Edirne Selimiye Library Manuscripts Catalogue number 22 SEL 7168 was classified according to the analysis-text and MESTAP. In the second part, the conk was given about it's content. In the last part, there is MESTAP table and a text with transcription.Keywords: Classical Turkish Lierature, Conk, Magazine, 19th Century, MESTAP