Morkaraman koyunlarında büyüme hormonu (GH) gen polimorfizmlerinin plasenta ve bazı verim özelliklerine etkisi

Abstract

Amaç: Bu çalışma Morkaraman ırkı koyunların GH gen polimorfizminin plasenta özellikleri ve kuzularının büyüme gelişme özellikleri üzerine etkisini tespit etmek amacıyla yürütülmüştür. Yöntem: Araştırmanın hayvan materyali Atatürk Üniversitesi, Gıda ve Hayvancılık Uygulama ve Araştırma Merkezi (GHUAM), Koyunculuk Birimi'nde yetiştiriciliği yapılan 123 baş Morkaraman koyun ve bunların üç farklı yılda doğan kuzularından oluşmaktadır. Koyunlardan GH gen polimorfizminin belirlenmesi amacıyla toplanan kan örnekleri PCR-RFLP yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Plasenta özelliklerine ait verilerin analizleri için ise BT-Image LAB programı kullanılmıştır. Elde edilen verilerin istatistik analizinde SPSS paket programının GLM prosedürü kullanılmıştır.Bulgular: Sürüde AA ve AB genotipleri belirlenirken, BB genotipli hayvan tespit edilememiştir. Genotip frekansları AA genotipinde %50,40, BB genotipinde ise %49,60 olarak tespit edilmiştir. Üzerinde çalışılan populasyonun dengede olmadığı saptanmıştır. GH genotip frekansının koyunların doğum ağırlığı üzerine etkisi önemsiz olurken, sütten kesim ağırlığı üzerine çok önemli (p<0,01) ve günlük canlı ağırlık artışı üzerine ise önemli (p<0.05) etkisi tespit edilmiştir. Plasenta özellikleri incelendiğinde genotipin etkisi önemsiz olurken, laktasyon sırasının plasenta alanı üzerine etkisinin önemli (p<0,05) olduğu tespit edilmiştir. Plasenta özellikleri üzerine cinsiyetin etkisi olmazken, doğum tipi sadece plasenta ağırlığını önemli (p<0,05) derecede etkilemiştir. GH genotipinin kotiledon özelliklerine ait parametrelerden toplam kotiledon alanı, kotiledon ağırlığı ve kotiledon yoğunluğu üzerine çok önemli derecede (p<0,01) etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Laktasyon sırasının kotiledon sayısı, kotiledon ağırlığı, kotiledon etkinliği ve kotiledon yoğunluğu üzerine önemli ve çok önemli (p<0,05 ve p<0,01) derecede etkili olduğu saptanmıştır. Cinsiyetin tüm kotiledon özelliklerini önemli ve çok önemli (p<0,05 ve p<0,01) seviyede etkilediği gözlenirken, doğum tipinin sadece kotiledon sayısı, kotiledon ağırlığı ve kotiledon etkinliği üzerinde önemli ve çok önemli (p<0,05 ve p<0,01) etkili olduğu tespit edilmiştir. GH genotipi, laktasyon sırası, cinsiyet ve doğum tipinin orta kotiledon alanı, orta kotiledon uzunluğu ve orta kotiledon genişliği üzerine çok önemli (p<0,01) derecede etkili olduğu tespit edilmiştir. Sonuç: Araştırmaya göre, bir koyundan farklı doğum yıllarında elde edilen kuzuların sütten kesim ve günlük canlı ağırlık artışı değerleri üzerine GH genotipinin etkili olduğu kanaatine varılmıştır. Çalışmamız sonucunda GH gen polimorfizminin bir bireyde erken yaşta tespit edilerek gelecek yıllarda bu bireylerden elde edilecek kuzuların büyüme gelişme özellikleri üzerine yapılacak tahminlerin isabetli olabileceği sonucuna varılmıştır. Ek olarak incelenen plasenta ve kotiledon özellikleri üzerine GH genotipinin etkili olduğu tespit edilmiştir. Bu kapsamda daha büyük sürülerde, büyüme gelişme özellikleri üzerinde etkili olan GH ve farklı genlerin de etkilerinin tespit edilerek farklı ırklarda yeni çalışmalara ihtiyaç duyulduğu sonucuna varılmıştır.

Purpose: The aim of this study was to determine the effect of GH gene polymorphism on the placental characteristics of Morkaraman sheep and the growth characteristics of their lambs.Method: The animal material of the research consists of 123 Morkaraman sheep reared in Atatürk University, Food and Livestock Application and Research Center (GHUAM), Sheep Breeding Unit and their lambs born in three different years. Blood samples collected from sheep to determine GH gene polymorphism were analyzed using the PCR-RFLP method. The BT-Image LAB program was used to analyze the data of placental characteristics. The GLM procedure of the SPSS package program was used in the statistical analysis of the obtained data.Results: While AA and AB genotypes were determined in the herd, animals with BB genotypes could not be determined. Genotype frequencies were determined as 50.40% in AA genotype and 49.60% in BB genotype. It was determined that the population studied was not in equilibrium. While the effect of GH genotype frequency on the birth weight of the sheep was insignificant, it was found to have a very significant (p<0.01) effect on the weaning weight and a significant (p<0.05) effect on the daily live weight gain. When the placental characteristics were examined, it was determined that the effect of genotype was insignificant, while the effect of lactation order on the placental area was significant (p<0.05). While gender had no effect on placental characteristics, delivery type only significantly (p<0.05) affected placental weight. It was determined that the genotype had a very significant (p<0.01) effect on the total cotyledon area, cotyledon weight and cotyledon density, which are among the parameters of the cotyledon characteristics. It was determined that lactation sequence had a significant and very significant effect (p<0.05) on cotyledon number, cotyledon weight, cotyledon efficiency and cotyledon density. While it was observed that gender affected all cotyledon features at a significant and very important level, it was determined that the type of delivery had a significant and very important (p>0.05 and p<0.01) effect only on cotyledon number, cotyledon weight and cotyledon activity. It has been determined that the middle cotyledon area, middle cotyledon length and middle cotyledon width have a very significant effect on genotype, lactation order, sex and birth type.Conclusion: According to the research, it was concluded that genotype was effective on weaning and daily live weight gain values of lambs obtained from different birth years. As a result of our study, GH gene polymorphism is detected in an individual at an early age, and it makes us think that the estimation on the growth characteristics of the lambs to be obtained from these individuals in the coming years will be accurate. In addition, it was determined that genotype was effective on the placenta and cotyledon characteristics examined. In this context, it has been concluded that new studies are needed in different breeds by determining the effects of GH and different genes that are effective on growth and development characteristics in larger herds.