Fen bilimleri öğretmenlerinin bilişsel esneklik ve sınıf yönetimi becerilerinin belirlenmesi ve aralarındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Amaç: Bu araştırmada fen bilimleri öğretmenlerinin bilişsel esneklikleri ve sınıf yönetimi becerilerini ve bilişsel esneklikleri ile sınıf yönetimi becerileri arasındaki ilişkiyi incelemek amaçlanmaktadır.Yöntem: Araştırma genel tarama yöntemlerinden ilişkisel tarama modelinde, 2019-2020 yılında Erzurum'da görev yapan 261 fen bilimleri öğretmeni ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın örneklemi maximum örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Araştırmada sınıf yönetimi beceri ölçeği ve bilişsel esneklik envanteri kullanılmıştır. Çalışmada bilişsel esnekliğin alt boyutları olan alternatifler ve kontrol değişkenleri ile sınıf yönetimi becerisi değişkeni arasında anlamlı bir ilişki olduğu hipotezi yapısal eşitlik modeli ile test edilmiştir.Bulgular: Bu araştırmada fen bilimleri öğretmenlerinin hem sınıf yönetimi beceri ölçeğinin geneline ve alt boyutlarına ait aritmetik ortalamalarının hem de bilişsel esneklik ölçeğinin genelindeki ve alt boyutlarındaki aritmetik ortalamalarının yüksek olduğu belirlenmiştir. Alternatifler ve kontrol değişkenleri ile fen bilimleri öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerisi arasındaki ilişkiye ait önerilen yapısal modelin, istatistiksel olarak kabul edilebilir düzeyde uyumlu olduğu görülmüştür (χ2= 1011,803, df= 551, χ2 /df = 1,836, RMSEA = 0.057, SRMR = 0.059, CFI = 0.90, IFI= .90). Bilişsel esnekliğin alt boyutlarından altermatifler değişkeninin sınıf yönetim becerisini (SYB) pozitif yönde yordarken kontrol değişkeninin SYB ile istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkisi olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca bilişsel esnekliğin sınıf yönetimi becerisindeki varyansın %22'sini açıklamaya yardımcı olduğu belirlenmiştir. Sonuçlar: Fen bilimleri öğretmenlerinin sınıf yönetimi beceri düzeylerine ait tanımlayıcı istatistik değerleri incelenmiş ve fen bilimleri öğretmenlerinin sınıf yönetim becerilerinin yüksek olduğu bulunmuştur. Fen bilimleri öğretmenlerinin bilişsel esneklik düzeylerini belirlemek için alternatifler ve kontrol alt boyutları ve genel ortalama hesaplaması yapılmış ve fen bilimleri öğretmenlerinin bilişsel esnekliklerinin yüksek düzeyde olduğu görülmüştür. Bilişsel esnekliğin alternatifler boyutu ile sınıf yönetimi becerileri arasında pozitif yönde ve anlamlı bir ilişki belirlenirken kontrol boyutu ile anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Hesaplanan regresyon değeri ile alternatifler bilişsel esnek düzeyi daha yüksek olan öğretmenlerin daha yüksek sınıf yönetimi becerileri sergileme eğiliminde olduğu söylenebilir.Anahtar Kelimeler: Sınıf yönetimi, bilişsel esneklik, fen bilimleri öğretmenleri, yapısal eşitlik modellemesi.

Purpose: In this research, it is aimed to examine the cognitive flexibility and classroom management skills of science teachers and the relationship between cognitive flexibility and classroom management skills.Method: The research was carried out in relational screening model, one of the general screening methods, with 261 science teachers working in Erzurum in 2019-2020. The sample of the study was determined by the maximum sampling method. Classroom management skill scale and cognitive flexibility inventory were used in the study. In the study, the hypothesis that there is a significant relationship between the alternatives and control variables, which are the sub-dimensions of cognitive flexibility, and the classroom management skill variable was tested with the structural equation model.Findings: In this study, it was determined that the arithmetic averages of both the general and sub-dimensions of the classroom management skill scale and the arithmetic averages of the general and sub-dimensions of the cognitive flexibility scale were high. The proposed structural model of the relationship between alternatives and control variables and science teachers' classroom management skills was found to be compatible at an acceptable level (χ2= 1011.803, df= 551, χ2 /df = 1.836, RMSEA = 0.057, SRMR = 0.059). , CFI = 0.90, IFI = .90). It was concluded that while the alternatives variable, which is one of the sub-dimensions of cognitive flexibility, positively predicted classroom management skills (SYB), the control variable did not have a statistically significant relationship with SYB. In addition, it was determined that cognitive flexibility helped explain 22% of the variance in classroom management skills.Conclusions: The descriptive statistics of science teachers' classroom management skill levels were examined and it was found that science teachers' classroom management skills were high. In order to determine the cognitive flexibility levels of science teachers, alternatives and control sub-dimensions and general average calculation were made and it was seen that the cognitive flexibility of science teachers was at a high level. While a positive and significant relationship was determined between the alternatives dimension of cognitive flexibility and classroom management skills, no significant correlation was found with the control dimension. With the calculated regression value, it can be said that teachers with higher cognitive flexibility in alternatives tend to exhibit higher classroom management skills.Keywords: Classroom management, cognitive flexibility, science teachers, structural equation modeling.