Üsküdar Üniversitesi klinik psikoloji yüksek lisans öğrencilerinde uykuya yönelik inanışlar ve uyku bozuklukları arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırmanın amacı; üniversite öğrencilerinin uykuya yönelik inanışları ve tutumları ve uyku bozuklukları arasındaki ilişkileri ve bunları etkileyebilecek sosyodemografik değişkenleri incelemektir.Örneklem grubu olarak Üsküdar Üniversitesi Klinik Psikoloji Yüksek Lisans öğrencileri seçilmiştir. Veri toplanırken Sosyodemografik Form, Uykuya Yönelik İşlevsiz İnanç ve Tutumlar Ölçeği (DBAS) ve DSM-5 Uyku Bozuklukları Ölçeği (PROMIS) ölçeklerinden yararlanılmıştır. 196 öğrenci ölçekleri tamamlamıştır. İstatistik analizleri ise IBM SPSS versiyon 21.0 (IBM Corp. Released 2012. Armonk, NY, USA) paket programı ile yapılmıştır. Tanımlayıcı istatistikler ortalama, standart sapma, ortanca, en küçük, en büyük, frekans, yüzde olarak verildi. İstatistiksel önemlilik için p<0,05 değeri kabul edilmiştir.Araştırmanın bulgular kısmında, Üsküdar Üniversitesi klinik psikoloji yüksek lisans öğrencilerinin çeşitli sosyodemografik ve sağlık bilgileri ile uykuya ilişkin işlevsiz inanç ve tutumlar alt ölçekleri ve toplam puanı arasında istatistiksel anlamlı farklar bulunmuştur. Buna ek olarak, öğrencilerin %71,9'unda DSM- 5 uyku bozuklukları ölçeği toplam puanı sonucunda uyku bozukluğu sorunu bulunmamıştır. Uyku ilacı kullanımı, uykuya yönelik işlevsel olmayan inanç ve tutumlar ölçeğinin alt ölçeklerinde (uykuya yönelik endişe ve ilaç kullanımı), uykuya yönelik işlevsel olmayan inanç ve tutumlar ölçeğinin toplam puanında, DSM- 5 uyku bozuklukları ölçeğinde ve uyku bozuklukları şiddetinde istatistiksel olarak anlamlı farklar saptanmıştır. Uyku bozukluğu şiddeti ile uykuya ilişkin işlevsel olmayan inanç ve tutumlar alt boyut ve toplam puanında istatistiksel anlamlı fark bulunmuştur. Bu araştırmanın sonucunda, uyku ile ilgili Türk toplumuna yönelik bilimsel araştırmaların arttırılması, uyku bozukluğuna sahip bireylerde var olabilecek uykuya yönelik işlevsel olmayan inanç ve tutumları tespit edilip bilişsel davranışçı terapi yöntemi ile işlevsel hale getirilebilir, uyku bozukluğuna sahip olmayıp uyku ilacı kullanan bireyler tespit edilip uyku ilacı kullanım nedenleri hakkında bilgiler alınabilir, uyku ilacı kullanmayıp hafif ve orta şiddette uyku bozukluğuna sahip bireylerin iç görü seviyeleri tespit edilebilir, öğrencilerin ders saatleri ile uykuya yönelik işlevsel olmayan inanç ve tutumları ve uyku bozuklukları arasındaki ilişki tespit edilerek bu öğrenciler ile farkındalık çalışmaları yürütülmesi önerilmektedir.Anahtar Kelimeler: Uyku, Uykuya Yönelik İnanışlar ve Tutumlar, Uyku Bozuklukları, Klinik Psikoloji, Yüksek Lisans Öğrencileri

The aim of this research is to investigate the relationships between university students' beliefs and attitudes towards sleep and sleep disorders and the sociodemographic variables that may affect them.Uskudar University Clinical Psychology Master's Degree Students were selected as the sample group. While collecting data, the Sociodemographic Form, Dysfunctional Beliefs and Attitudes About Sleep (DBAS) and DSM- 5 Sleep Disorders Scale (PROMIS) were used. 196 students completed the scales. Statistical analyses were done with IBM SPSS version 21.0 (IBM Corp. Released 2012. Armonk, NY, USA) package program. Descriptive statistics are given as mean, standard deviation, median, smallest, biggest, frequency and percentage. p<0,05 value was accepted for statistical significance.In the findings of the study, statistically significant differences were found between the various sociodemographic and health informations of Uskudar University clinical psychology master's degree students and DBAS subscales and DBAS total score. In addition to these, 71,9 % students have no sleeping disorder problems as evaluated by DSM- 5 sleep disorders scale. Statistically significant differences about use of sleeping pills were found in the sub-scales of DBAS (concerns about sleep and substance use), DBAS total score, DSM- 5 sleep disorders scale and severity of sleep disorders. A statistically significant difference was found in the severity of sleep disturbance and DBAS sub-scales and total score.As a result of this research, increasing the scientific research of the Turkish Community about sleep, dysfunctional beliefs and attitudes about sleep that may exist in individuals with sleep disorders can be detected and functionalized with Cognitive Behavioral Therapy method, individuals who do not have any sleep disorders and are using sleeping pills can be identified and researched on why they are using the medication, it may be to determined the insight levels of individuals with mild and moderate sleep disorders without using any sleeping pills, the relationship between the students' class hours and dysfunctional beliefs and attitudes about sleep and sleep disorders can be determined and awared and the studies can be conducted with these students are suggested.Key Words: Sleep, Dysfunctional Beliefs and Attitudes About Sleep, Sleep Disorders, Clinical Psychology, Graduate Students