19. yüzyılda Anadolu'da frengi ve cüzzam

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı frengi ve cüzzamın 19. yüzyılda Anadolu'daki menfi etkilerini tarih biliminin sınırları çerçevesinde incelemektir. Özellikle frenginin Anadolu'da sebep olduğu tahribatın ne dereceye ulaştığını araştırmak en önemli konulardan biridir. Ayrıca hem cüzzam hem de frenginin insanların hayatlarına olan etkisi de araştırmanın başlıca konuları arasındadır. Bu husus temelde toplumdan dışlanma veya tecrit edilme gibi konuların ele alınması şeklinde ortaya çıkmıştır. Özellikle cüzzama müptela olan hastaların karşılaştığı tecrit edilme ve toplumdan dışlanma hakkında somut bilgi edinmek daha kolay olmaktadır. Frengi özelinde ise hem hastalığa yakalanma biçimi hem de hastalığı bulaştıranlardan biri olmak tecrit veya toplumdan dışlanmada başlıca sebeptir. Mesela hastalığı genelevden ya da bir alüfteden bulaşma yolu ile almış olan kişinin toplumdan dışlanması mümkündür. Aynı şekilde alüftelerinde hastalığı bulaştıranlar olarak tecrit ve sürgüne yollanmaları ihtimal dahilindendir. Diğer taraftan bu çalışmada sözü edilen bu iki hastalığa karşı Osmanlı Devleti'nin aldığı tedbirler ve tedbir almayı güçleştiren hususlar da araştırılmıştır. Mezkur hastalıklara karşı alınan tedbirlerin benzerlikleri ve farklılıkları üzerinden Osmanlı sağlık teşkilatının tedbir alma ve organize olmadaki durumu da ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır.

The main purpose of this study is investigate the negative effects of syphilis and leprosy in Anatolia in the 19th century within the framework of the science of history's boundaries. Especially research the extent to which the destruction caused by syphilis in Anatolia has reached is one of the most important issues. In addition, the impact of both leprosy and syphilis on people's lives is also one of the main topics of research. This case basically emerged in the form of dealing with issues such as ostracisation or isolation from society. It is easier to obtain concrete information about the isolation and ostracisation faced by patients, those who are catch disease of leprosy especially. In syphilis, both the way of contracting the disease and being one of the infectors are the major reasons for isolation or ostracisation from society. For instance, a person who has received the disease through transmission from a brothel or a prostitute can be excluded from society. Likewise, it is possible that prostitutes will be sent to isolation and exile as those who infect the disease. On the other hand, the measures taken by the Ottoman State against these two diseases researched in this study and the issues that make it difficult to take precautions were also investigated. It has also been tried to reveal the situation of the Ottoman health organization in taking precautions and being organized through the similarities and differences of the measures taken against the aforementioned diseases.