Müzik öğretmeni adaylarının beş büyük kişilik özelliklerinin çalgı öz yeterlik durumlarını yordaması (Ege Bölgesi örneği)

Abstract

Bu araştırmanın amacı, müzik öğretmeni adaylarının beş büyük kişilik özelliklerininçalgı öz yeterlik durumlarını yordama durumunu incelemektir. Araştırmanın amacıdoğrultusunda ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini; Türkiye'ninEge Bölgesinde bulunan müzik eğitimi anabilim dallarında öğrenim gören öğrencileroluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi, Ege Bölgesinde yer alan Muğla, Denizli,Aydın, İzmir illerindeki müzik eğitimi anabilim dallarınında sürdürülmüş ve bubölümlerde öğrenim gören birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü sınıf öğrencileriylegerçekleştirilmiştir. Araştırmanın amacı doğrultusunda araştırmanın verileri; şeker(2016) tarafından geliştirilmiş olan `Çalgı Performansına İlişkin Öz Yeterlik Ölçeği`,John, Donahue, ve Kentle (1991) tarafından geliştirilip, Türkçe uyarlaması Karaman,Doğan ve Çoban (2010) tarafından yapılan `Beş Büyük Kişilik Faktör Envanteri` vearaştırmacı tarafından hazırlanan `Kişisel Bilgi Formu` ile elde edilmiştir. Çalışmadasıklık, açıklayıcı, tek yönlü varyans (ANOVA), bağımsız örneklemler t-testi, pearsonilişki, basit doğrusal regresyon analizleri kullanılmış ve veriler SPSS 12.0 paketprogramı ile analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlarda, müzik öğretmeniadaylarının çalgı öz yeterlik durumları 10 puan üzerinden 5.54 olarak tespit edilmiş vebu durum ortanın biraz üzerinde olarak yorumlanmıştır. Çalgı öz yeterlik ölçeğinde enyüksek ortalamanın kendini yeterli görme ve psikolojik göstergelerde olduğu, en düşükortalamanın ise kendini yetersiz görme alt boyutunda olduğu belirlenmiştir. Aynızamanda çalgı öz yeterlik ölçeği ile çalgı solo performans ve çalgı not ortalaması arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Diğer taraftan beş büyük kişilikfaktör envanterinden elde edilen bulgular incelendiğinde; en yüksek ortalamanınsırasıyla açıklık, uyumluluk, öz denetim ve dışa dönüklük alt boyutlarında, en düşükpuan ortalamasının ise nevrotizim alt boyutunda olduğu belirlenmiştir. Bunun yanı sıradışa dönüklük, öz disiplin ve açıklık kişilik özelliği ile solo performans arasında p<,05düzeyinde pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunurken, açıklık kişilik özelliği ile notortalaması arasında da p<,05 düzeyinde pozitif yönde ve anlamlı bir ilişki olduğusonucuna ulaşılmıştır. Müzik öğretmeni adaylarının beş büyük kişilik özellikleri ileçalgı öz yeterlik durumları arasındaki ilişki incelendiğinde ise; dışa dönüklük,uyumluluk ve öz denetim alt boyutları ile çalgı öz yeterlik ölçeğin alt boyutlarındankendini yeterli görme ve psikolojik göstergeler arasında pozitif yönde p<,05 düzeyindeanlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Aynı zamanda nevrotizm alt boyutu ile çalgı özyeterlik ölçeği ve kendini yetersiz görme arasında da pozitif yönde p<,05 düzeyindeanlamlı ilişkiler saptanırken, açıklık kişilik özelliği ile; çalgı öz yeterlik ölçeği, ölçeğinkendini yeterli görme ve psikolojik göstergeler alt boyutları arasında p<,05 düzeyinde,pozitif yönde anlamlı ilişkiler olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca açıklık kişilik özelliği ilekendini yetersiz görme alt boyutu arasında p<,05 düzeyinde, negatif yönde anlamlı birilişki olduğu sonucuna varılmıştır. Araştırmanın amacı doğrultusunda müzik öğretmeniadaylarının beş büyük kişilik özellikleri ve çalgı öz yeterlik durumları arasında anlamlıilişkiler olsa da, beş büyük kişilik özelliklerinin müzik öğretmeni adaylarının çalgı özyeterlik durumlarını yeterince önemli olmayan düşük bir düzeyde yordadığı sonucunaulaşılmıştır.Anahtar kelimeler: müzik eğitimi, çalgı eğitimi, çalgı öz yeterlik, beş büyük kişilik özelliği

This study aims to examine the prediction the big five personality traits of music teachercandidates on their instrument self-efficacy. The research is in the correlational surveymodel. Students studying at the music education departments in the Aegean Region ofTurkey form the research population. The sample of the research was carried out in thedepartments of music education in Muğla, Denizli, Aydın, and Ġzmir provinces of theAegean Region, and it was conducted with the first, second, third, and fourth gradestudents studying in these departments. In line with the purpose of the research, theresearch data was collected through the `Self-Efficacy Scale of InstrumentPerformance` developed by ġeker (2016); `Big Five Personality Factor Inventory`developed by John, Donahue, and Kentle (1991) and adapted into Turkish by Karaman,Doğan, and Çoban (2010); and a `Personal Information Form` prepared by theresearcher. Frequency, descriptive, one-way variance (ANOVA), independent samplest-test, Pearson correlation, and simple linear regression analysis were used in the study,and the data were analyzed with the SPSS 12.0 package program. The instrument selfefficacy status of the music teacher candidates was determined as 5.54 out of 10 pointsaccording to the results obtained from the research, and this situation was interpreted asslightly above the average. It was determined that in the instrument self-efficacy scale,the self-efficacy and psychological indicators had the highest mean, whereas the lowestmean was in the self-inadequacy sub-dimension. At the same time, it was found that theinstrument self-efficacy scale had significant positive relationships with instrument solo performance and instrument grade means. On the other hand, when the findings fromthe five large personality factor inventory are examined, it was determined that theopenness, compatibility, self-control, and extraversion sub-dimensions respectively hadthe highest means; and the lowest mean score was in the neuroticism sub-dimension. Inaddition, it is concluded that there is a positive and significant relationship at p, 05 levelbetween openness personality trait and the average grade while there is a positivesignificant relationship between extraversion, self-discipline, and openness personalitytraits and solo performance at p <.05 level. When the relationship between the fivemajor personality traits of music teacher candidates and their instrument self-efficacywas examined, a positive relationship at p <.05 level was found between extraversion,compatibility, and self-control sub-dimensions and the feeling of self-efficacy andpsychological indicators that are the sub-dimensions of the feeling of self-adequacyself-efficacy scale. At the same time, it was found that the neuroticism sub-dimensionhad significant positive relationships with the instrument self-efficacy scale and selfinadequacy at the level of p <.05, whereas it was determined that the personality trait ofopenness had significant positive relationships with the instrument self-efficacy scale,the self-sufficiency of the scale, and the psychological indicators sub-dimensions at thep. In addition, it was concluded that there was a significant negative relationship at thelevel of p <.05 between openness personality trait and the feeling of self-inadequacy. Inaccordance with the purpose of the study, it was concluded that although there aresignificant relationships between the big five personality traits and the instrument selfefficacy of the music teacher candidates, the big five personality traits predicted themusical teacher candidates' instrument self-efficacy at a non-significant low level.Keywords: music education, instrument training, instrument self-efficacy, five major personality traits