Osmanlı havacılığının kuruluş çabaları (1911-1912)

Abstract

Osmanlı Devleti kendi ordusunda modern hava araçlarını kullanabilmek için 1909 tarihinden itibaren girişimlerde bulunmuştur. Devlet bir yandan hava araçlarını üretici ülkelerden temin ederken bir yandan da bu araçların kullanımı için gerekli olan teknik personele de ihtiyaç duymuştur. Bu bağlamda, teknik personel ihtiyacını karşılamak üzere başlangıçta yabancı pilotlar getirtilmiştir. Bir yandan da yerli pilot yetiştirilmesi için Avrupa'ya öğrenci gönderilmiştir. Harbiye Nezareti yetkilileri tarafından personel temini konusunda başvurulan her iki yöntemin maliyetli olmasından dolayı uzman personel ihtiyacını karşılamak için 1911 yılından itibaren bir havacılık teşkilatı ve okulu kurulmasına karar verilmiştir. Bu amaçla Avrupa'ya inceleme heyetleri gönderilerek havacılık alanında tetkiklerde bulunulmuştur. Bu heyetlerin tespit ve önerileri doğrultusunda teşkilatın temelleri Haziran 1911 tarihinde atılmıştır.Bu tez çalışmasında, eski zamanlarda yayımlanan çeşitli eserlere yansıyan ilk uçuş denemelerinden başlayarak, Dünyanın birçok yerindeki uçuş denemelerine, modern havacılık öncesi sürece, başarılı olan balon ve uçak girişimlerine değinilerek bu hava araçlarının ordularda kullanılmaya başlanmasıyla Osmanlı Devleti'nin kurduğu ilk havacılık teşkilatı detaylı bir şekilde anlatılmıştır. Çalışmanın amacı; Tayyare Mektebi'nin kuruluş evresini ve sonrasını değerlendirerek bu mektebin Türk havacılık tarihine katkısını gösterebilmektir.Bu tez giriş ve sonuç dışında iki bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde, efsanelerde ve mitolojik öykülerde geçen uçuş olaylarına değinilmiştir ayrıca havacılık alanında bilimin gelişimi sayesinde gelen modern tekniklerin kullanımından önceki evre anlatılmıştır. İnsanların uçmak için yaptığı aletler ve makinelerden bahsedilmiştir.Birinci bölümde, modern hava araçlarının ve havacılık teşkilatlarının dünya genelinde gelişimine değinilerek ne zaman kurulduklarından bahsedilmiştir. Avrupa, Amerika ve Asya'daki devletlerin, varsa hava okulları üzerinde durulmuştur.İkinci bölümde, Osmanlı Devleti'nin havacılık alanında teşkilatlanması aşamaları ile birlikte detaylı bir şekilde anlatılmıştır. Bu bölüm, dokuz alt başlığa ayrılmıştır. Osmanlı topraklarında ilk uçak ve balon uçuşlarından bahsedilerek Osmanlı askeri yetkililerinin bu hava araçlarını orduya katma girişimleri, havacılığın savaş halindeki kullanımının ilk örneği olmak üzere kabul gören; Osmanlı-İtalyan Harbinden sonra bir havacılık teşkilatı kurulmasına karar verilmesine de değinilmiştir. Bu teşkilat için incelemeler yapmak üzere Avrupa'ya yapılan gezi sonrasında çıkan Balkan Savaşı'nın Osmanlı havacılığına etkisi ve en son olarak hazırlanan teşkilat ve rapor nizamnamesi değerlendirilmiştir.Sonuç, kısmında ise çalışmanın genel bir kritiği yapılmıştır.

The Ottoman Empire has made attempts since 1909 to use modern aircraft in its army. While the state was procuring aircraft from the producing countries, it also needed the technical personnel required for the use of these vehicles. In this context, foreign pilots were initially brought in to meet the need for technical personnel. On the other hand, students were sent to Europe to train domestic pilots. Due to the cost of both methods used for personnel procurement, it was decided to establish an aviation organization and school in 1911 to meet the need for expert personnel. For this purpose, examination delegations were sent to Europe and examinations were made in the field of aviation. In line with the determinations and suggestions of these delegations, the foundations of the organization were laid in June 1911.In this thesis, starting from the flight trials reflected in the epics, the flight trials in many parts of the world, the pre-modern aviation process, the successful balloon and airplane initiatives are mentioned, and the first aviation organization established by the Ottoman Empire with the use of these aircraft in the armies is explained in detail. The aim of the study is to show the contribution of this school to the history of Turkish aviation by evaluating the establishment phase and later of the Aircraft School.This thesis consists of two parts, apart from the introduction and the end.In the introduction, flight events in legends and mythological stories are mentioned, and the phase before the use of modern techniques, which came with the development of science in the field of aviation, is explained. The tools and machines that people make to fly are mentioned. In the second part, the organization of the Ottoman Empire in the field of aviation is explained in a gradual and detailed way. This section is divided into nine subheadings. Mentioning the first airplane and balloon flights in Ottoman lands, the attempts of the Ottoman military authorities to add these aircraft to the army, is the first example of the use of aviation in warfare; The decision to establish an aviation organization after the Ottoman-Italian War was also mentioned. The effect of the Balkan War on Ottoman aviation, which took place after a trip to Europe to conduct investigations for this organization, and the latest organization and report regulation were evaluated.In the conclusion part, a general critique of the study was made.