Romatoloji kliniği takipli ankilozanspondilit hastalarının biyolojik tedaviyanıtlarının değerlendirilmesi

Abstract

SpA ailesinin prototipi olan AS; kronik, ilerleyici, temel olarak aksiyel inflamasyon ile omurga ve sakroiliak eklemleri tutan, etiyolojisi bilinmeyen bir hastalıktır. Hastalık ağır ve kronik ağrı, iskelet deformiteleri, fiziksel sakatlık ile seyredebileceğinden mümkün olan en erken zamanda tedavi başlatılmalıdır. TNF inhibitörleri AS tedavisinde köklü değişikliklere yol açmıştır. Bu çalışmada, AS hastalarında biyolojik ajanlara tedavi yanıtını, bu yanıtın demografik ve klinik parametreler ile ilişkisini ve anti-TNF ajanların birbirine üstünlükleri olup olmadığı değerlendirmeyi amaçladık. Çalışmamıza 2013-2018 yılları arasında Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Romatoloji Bilim Dalı Kliniğinde AS tanısı ile tedavi edilmiş 212 hasta alındı. Bu hastalarda demografik ve klinik veriler retrospektif olarak tarandı. Windows işletim sistemi SPSS (versiyon 17, Chicago, IL, USA) programı kullanılarak değerlendirildi. Sonuçları ortalama değer ± SD olarak verildi. p<0,05 istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi. Çalışmamıza dahil edilen 212 AS hastasının 155'i erkek, 57'si kadın idi. 132 hasta ilk ajanı kullanmaya devam etti. İlaçta kalım için cinsiyetler arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı. Anti-TNF öncesi dönem ESH kadınlarda ortalama 51,5 erkeklerde 31,1 (p<0,05) saptandı. Yaş ortalaması 45 olarak bulundu. Yaş ile ilaçta kalım arasında ise istatiksel olarak anlamlı negatif korelasyon saptandı (p <0,001). Hastalık süresi 5 yılın altında olan hasta sayısı 50 iken, 5 yıl üzerinde olanların sayısı 162 saptandı. Hastalık süresi 5 yıl ve altında olan hastalarda 7,3 kat daha fazla ilaçta kalım saptandı (p<0,001). Periferik eklem tutulumu, eklem dışı tutulum varlığı için değerlendirildiğinde: 89 hastada periferik eklem tutulumu, 66 hastada eklem dışı tutulum saptandı. Periferik eklem tutulumu ile ilaçta kalım arasında istatiksel olarak anlamlı negatif korelasyon saptandı (p<0,001). Eklem dışı tutulum varlığı ilaçta kalımı anlamlı oranda azalttı (p<0,05). HLA-B27 pozitif olan hastalarda ilaçta kalım ortalama süresi 117,3 ay, negatif olanlarda 40 ay olarak saptanmış olup, HLA-B27 ilaçta kalım ile pozitif ilişki göstermiştir (p<0,001). Anti-TNF tedavi öncesinde düşük bazal BASDAI skorlarına sahip olan hastaların ilaçta kalım oranları daha yüksek saptandı (p<0,05). Sonuç olarak; ilaçta kalım ile yaş, hastalık süresi, periferik eklem tutulumu, eklem dışı tutulum, bazal BASDAI değerleri arasında negatif korelasyon saptandı (p<0,05). Diğer ajanlar arasında istatistiksel olarak ilaçta kalımda fark saptanmamak ile beraber, golimumab kullanan hastalarda ilaçta kalım etanercept kullananlara kıyasla 3,7 kat yüksek saptandı (p<0,05).

AS, the prototype of the SpA family; is a chronic, progressive disease of unknown etiology, involving mainly spinal and sacroiliac joints with axial inflammation. Since the disease can progress with severe and chronic pain, skeletal deformities and physical disability, treatment should be initiated as soon as possible. TNF inhibitors have led to drastic changes in the treatment of AS. In this study, we aimed to evaluate treatment response to biological agents in AS patients, and the relationship of said response to demographic and clinical parameters, and whether anti-TNF agents have superiority to each other.212 patients who were treated with the diagnosis of AS in the Department of Rheumatology, Department of Internal Medicine of Trakya University Faculty of Medicine between 2013-2018 were included in this study. Demographic and clinical data were reviewed retrospectively in these patients. The data was evaluated using Windows operating system SPSS (version 17, Chicago, IL, USA). Results were given as mean ± SD. p <0.05 was considered statistically significant.Of the 212 AS patients included in our study, 155 were male and 57 were female. 132 patients continued to use the first agent. There was no statistically significant difference between the sexes for drug survival. The mean ESR value before anti-TNF treatment was 51.5 mm/h in females and 31.1 mm/h in males (p <0.05). The mean age was 45 years. There was a negative correlation between age and drug survival (p <0.001). The number of patients with a disease duration of less than 5 years was 50, whereas the number of patients with a disease duration of 5 years was 162. Patients with a disease duration of 5 years or less had a 7.3-fold higher drug survival rate (p <0.001). Presence of peripheral joint involvement and extra-articular involvement was evaluated. Peripheral joint involvement was detected in 89 patients and extra-articular involvement was detected in 66 patients. There was a statistically significant negative correlation between peripheral joint involvement and drug survival (p <0.001). HLA-B27 positive patients had a mean drug survival of 117.3 months, where HLA-B27 negative patients had 40 months. HLA-B27 positivity displayed a statistically significant correlation with drug survival (p<0,001). The presence of extra-articular involvement significantly reduced drug survival (p <0.05). Patients with low basal BASDAI scores before anti-TNF treatment had higher drug survival rates (p <0.05).As a result; there was a negative correlation between drug survival and age, disease duration, peripheral joint involvement, extraarticular involvement, and basal BASDAI values (p <0.05). Although there was no statistically significant difference between the other agents in the drug survival, golimumab patient's drug survivals were found to be 3.7 times higher than the ones using etanercept (p <0.05).