Kurumsal faktörlerin kadın istihdamına etkisinde insani gelişmenin aracılık rolü: Panel veri analizi

Abstract

Bu tezin amacı kurumsal faktörlerin kadın istihdamına etkisinde insani gelişmeninaracılık rolünü panel veri analiziyle incelemektir. Çalışma, 79 gelişmekte olan ülkenin(yüksek gelirli OECD üyesi ülkeler hariç) 2002-2017 dönemi verisini kapsamaktadır. Enküçük kareler, sabit etkiler ya da rassal etkiler modellerinden hangisinin etkin olduğunakarar vermek için model belirleme testleri kullanılmıştır. Modeller, kadın işgücükatılımının erkek işgücü katılımına oranı bağımlı değişken olacak şekilde kullanılmıştır.Kurumsal faktörler ise söz hakkı ve hesap verebilirlik, politik istikrar, hükümetinetkinliği, düzenlemelerin kalitesi, hukukun üstünlüğü, yolsuzlukla mücadele ve kurumsalkalite değişkeninden oluşmaktadır. Çalışma, insani gelişmişlik düzeyi yüksek olangelişmekte olan ülkelerde kurumsal faktörlerin kadın iş gücü katılımına etkisinin pozitifolduğu hipotezine dayanmaktadır. İnsani gelişmenin aracılık rolünü ortaya koymak içinher bir kurumsal faktör değişkeniyle insani gelişme endeksinin çarpımından oluşanetkileşim terimlerine yer verilmiştir. Bu hipotezi test etmek için kurumsal faktörler veinsani gelişme endeksi arasında etkileşim terimleri oluşturulmuştur. Çalışmanın temelsonucu kurumsal faktörlerin kadın istihdamı üzerine etkisinin negatif; etkileşimterimlerinin etkisinin pozitif olduğunu göstermektedir. Bu bulgu, insani gelişmeninaracılık rolü olduğu anlamına gelmektedir.

The purpose of this thesis is to examine the moderating role of human development in theeffect of institutional factors on women's employment using panel data analysis. Thestudy covers data from 79 developing countries (excluding high-income OECD membercountries) for the period 2002-2017. Model specification tests are used to specify whetherthe least squares, fixed effects or random effects models are effective. The ratio of femalelabor force participation to male labor force participation is used as the dependent variablein the models. Institutional factors consist of voice and accountability, political stability,government effectiveness, regulatory quality, rule of law, control of corruption, andinstitutional quality. The study is based on the hypothesis that the effect of institutionalfactors on female labor force participation is positive in developing countries with a highlevel of human development. Interaction terms are constructed between institutionalfactors and the human development index to test this hypothesis. The main result of thestudy shows that the effect of institutional factors on women's employment is negativeand the effect of interaction terms is positive. This finding implies that humandevelopment has a moderating role.