1980 dönemi Türk romanında bilincin sunumu

Abstract

1970'lerin sonunda artık keskinleşmiş olan ideolojik ayrımlar, kaotik durum ve ekonomik sıkıntıların ciddi bir boyuta gelmesiyle 12 Eylül 1980 tarihinde hükûmete karşı askerî darbe gerçekleştirilmiştir. Darbe hükûmetinin oluşmasından toplumsal baskı artırılmış modernleşme ve kentleşmenin de etkisiyle insanlar, içe kapanmaya başlamışlardır. Bu içe kapanma sürecinden edebiyat da etkilenmiş, dış gerçekliği anlatmaktan vazgeçerek bireye, içe, bilince yönelmiştir.Bu tezde bireyin kendine döndüğü bu dönem ve dönemin romanları mercek altına alınmış, on yıllık evrenden seçilen örneklem Dorrit Cohn'un Şeffaf Zihinler kitabında beliren bilinç aktarım kuramıyla ayrıntılı biçimde incelenmiştir. Dorrit Cohn da çalışmasında anlatıcı ve kurmaca karakteri arasındaki ilişkiyi ele almıştır.Bu tezin ilk bölümünde, Dorrit Cohn'un Şeffaf Zihinler: Kurmaca Eserlerde Bilincin Sunumu eserindeki görüşleri özetlenerek birinci ve üçüncü şahıslı eserlerde, anlatıcı-karakter ilişkisinin irdelenmiştir. İkinci bölümde, 1980 döneminden sonraki on yıllık süreçte yazılmış on iki roman seçilerek Dorrit Cohn'un anlatıcı-karakter ilişkisini birinci ve üçüncü şahıs bağlamındaki bilincin sunumu kuramı baz alınarak incelenmiştir.Anahtar Kelimeler: Cohn, monolog, bilinç, anlatıcı, karakter.

A military coup against the government took place on September 12, 1980, when the ideological differences, chaotic situation and economic problems that had sharpened in the late 1970s reached a serious level. People started to withdraw with the effect of modernization and urbanization, which increased the social pressure due to the formation of the coup government. Literature was also affected by this introversion process, and by giving up telling external reality, it turned to the individual, the inner, and consciousness.In this thesis, the novels of this period and period in which the individual returned to himself were examined in detail, and the sample selected from the ten-year universe was examined in detail with Dorrit Cohn's theory of consciousness transfer that appeared in the book Transparent Minds. Dorrit Cohn also discussed the relationship between narrator and fictional character in his work.In the first part of this thesis, Dorrit Cohn's views in Transparent Minds: Presentation of Consciousness in Fictional Works are summarized and the relationship between narrator-character in first and third person works is discussed. In the second part, twelve novels written in the decade after the 1980 period were selected and analyzed Dorrit Cohn's narrator-character relationship based on the theory of presentation of consciousness in the first- and third-person context.Keywords: Cohn, monologue, consciousness, narrator, character.