Ebû Saîd el-Hâdimî'nin (ö. 1176/1762) Şerhu Kasîdeti'l-Bürde isimli eserinin tahkîki

Abstract

Osmanlı Dönemi âlimlerinden olan Ebû Sa'îd el-Hâdimî, Muhammed Sa'îd el-Bûsîrî'nin Ḳaṣîdetü'l-bürde adlı eserini şerh ederek Arap Dili ve Belâgatıyla ilgili bir eseri ilgililerin istifâdesine sunmayı amaçlamıştır.Ebû Sa'îd el-Hâdimî 18. yüzyılda yaşamış değerli Osmanlı Dönemi âlimlerinden biridir. Fakîh ve mutasavvıf olmasının yanı sıra Arap Dili ve Belâgatı alanında da birçok eser kaleme almıştır. Ebû Sa'îd el-Hâdimî'nin gerek Tefsîr, Tasavvuf, Fıkıh disiplinleriyle ilgili kaleme almış olduğu eserleri, gerek görüşleriyle ilgili çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Fakat Arap Dili ve Belâgatı alanındaki eserleriyle ilgili az sayıda çalışmanın yapıldığı görülmüştür. Bu çalışmayla Hâdimî'nin Arap Dili ve Belâgatı alanındaki önemli eserlerinden biri olan Şerḥu Ḳaṣîdeti'l-bürde'nin gün yüzüne çıkarılması, ilgililerin istifâdesine sunulması, bu alanla ilgili daha sonra yapılacak çalışmalara ışık tutması ve Hâdimî'nin Arap dili alanındaki yetkinliğinin ortaya konulması amaçlanmıştır.Tez; araştırmanın konusu ve amacı, gerekçesi ve önemi, sınırlılıkları ve tasarımıyla ilgili bilgilerin yer aldığı giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Muhammed Sa'îd el-Bûsîrî ve Ebû Sa'îd el-Hâdimî'nin adı, lâkabı ve nisbesi, doğumu, vefatı, eğitimi, görevleri, ilmi kişiliği, talebeleri ve eserleriyle ilgili bilgiler verilmiş, bunun yanı sıra Ḳaṣîdeti'l-bürde'nin şerhlerinden bahsedilmiştir. İkinci bölümde eserin adı, te'lif sebebi ve tarihi, muhtevası ve şerhte kullanılan yöntem hakkında bilgiler verilerek Şerḥu Ḳaṣîdeti'l-bürde eserinin analizi yapılmış bunun yanı sıra eserin önemine değinilmiştir. Daha sonra nüshaların tanıtımı yapılmış ve çalışmada takip edilen metottan bahsedilmiştir. Üçüncü bölümde ise Ebû Sa'îd el-Hâdimî'nin Şerḥu Ḳaṣîdeti'l-bürde eserinin tahkîkli metnine yer verilmiş ve eserin katkılarından söz edilerek sonuç kısmıyla bitirilmiştir.

Abu Sa'îd al-Hâdimî, one of the scholars of the Ottoman period, aimed to present a work on Arabic Language and Rhetoric to the benefit of those concerned by annotating the work of Muhammad Sa'îd al-Bûsîrî called Qaṣîdat al-burdah. Abu Sa'îd al-Hâdimî is one of the valuable Ottoman period scholars lived in the 18th century. In addition to being a faqih and mystic, he also wrote many works in the field of Arabic Language and Rhetoric. Abu Sa'îd al-Hâdimî's work on tafsir, mysticism and fiqh disciplines and on wievs various studies have been conducted. But about his works in the field of Arabic Language and Rhetoric few studies have ben found. With this study, it is aimed to unearthing Şerḥu Qaṣîdat al-burdah one of the important works of Hâdimî in the field of Arabic Language and Rhetoric, available to scholars, to shed light on future studies in this field and revealing Hâdimî's competence in the field of Arabic language.Thesis; It consists of an introduction and three parts, which contain information about the subject and purpose of the research, rationale and importance, limitations and design.In the first part, information about the names, nicknames and relatives, birth, death, education, duties, scientific personality, students and works of Muhammad Sa'îd al-Bûsîrî and Abu Sa'îd al-Hâdimî are given. In addition to this, the commentaries of Qaṣîdat al-burdah are mentioned.In the second part, the work of Şerḥu Qaṣîdat al-burdah was analyzed by giving information about the name of the work, the reason for its copyright and the date of writing, its content and the method used in the annotation. In addition, the importance of the work was mentioned. Afterwards, the copies were introduced and the method followed in the study is mentioned.In the third part, the revised text of the work of Abu Sa'îd al-Hâdimî, Şerḥu Qaṣîdat al-burdah is given and the contributions of the work are mentioned and the conclusion part is concluded.