Kontrol odağı, toplam kalite yönetimi ve iş performansı ilişkisi: Hemşireler üzerine bir uygulama

Abstract

Günümüzde hastanelerin üst düzey koordinasyon ihtiyacı göz önünde bulundurulduğunda bu karmaşık yapının etkin ve verimli bir şekilde yönetilerek hizmet kalitesinin geliştirilebilmesi için bilinçli ve disiplinli bir kalite yönetim yaklaşımı gerekmektedir. Kalite yönetim yaklaşımlarının etkinliği ise sağlık çalışanlarının toplam kalite ilkelerini nasıl algıladıkları ve buna bağlı olarak tutum, davranış ve performanslarını ne şekilde geliştirdikleriyle ilişkilidir. Bu açıdan, ilgili araştırmada hemşirelerin sağlık hizmetlerinde algıladıkları toplam kalite ilkelerinin onların iş performanslarını nasıl etkilediğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca, sosyal öğrenme perspektifinden, toplam kalite ilkeleri ile iş performansı arasındaki ilişkinin sağlık çalışanlarının kontrol odaklarına (içsel ve dışsal) göre farklılaşabileceği öngörülmüştür. Öngörülen ilişkileri test etmek amacıyla Türkiye'deki iki farklı kamu hastanesinin çeşitli bölümlerinde aktif olarak çalışan 349 hemşireden anket tekniği aracılığıyla araştırma verileri toplanmıştır. Elde edilen bulgulara göre hemşirelerin sağlık hizmetlerinde toplam kalite yönetimi ilkelerinden hasta odaklılık ve sürekli iyileştirmeye dair algılarının iş performanslarıyla olumlu yönde ilişkili olduğu saptanmıştır. Buna ek olarak takım çalışması algısı ile iş performansı arasındaki ilişkinin kontrol odağı açısından farklılaştığı gözlemlenmiştir. İç Kontrol odağı daha yüksek olan hemşirelerde takım çalışması iş performansını olumsuz yönde etkilerken, Dış Kontrol odağı yüksek olanlarda takım çalışması iş performansını olumlu yönde etkilemektedir. Çalışmada elde edilen bulgular, sağlık hizmetlerinin etkinliğinde çalışanların toplam kalite ilkelerine bağlılıklarının ve kişilik özelliklerinin önemli rol üstlenebileceğini vurgulanmaktadır.

Considering the high-level coordination needs of hospitals today, a conscious and disciplined quality management approach is required to improve service quality by managing this complex structure effectively and efficiently. Besides, the effectiveness of quality management approaches is related to how healthcare professionals perceive total quality principles and how they improve their attitudes, behaviors, and performances accordingly. In this respect, it was aimed to examine how the total quality principles in healthcare services perceived by nurses affect their job performance. In addition, from the social learning perspective, it is predicted that the relationship between total quality management principles and job performance may differ by the locus of control (internal and external) of healthcare professionals. In order to test the predicted relationships, research data were collected through the questionnaire technique from 349 nurses actively working in various departments of two different public hospitals in Turkey. According to the findings, it was found that nurses' perceptions of patient orientation and continuous improvement, which are among the principles of total quality management in health services, are positively related to their job performance. In addition, it was observed that the relationship between teamwork perception and job performance differed in terms of locus of control. While teamwork negatively affects job performance in nurses with a higher internal locus of control, it positively affects job performance in those with a higher external locus of control. The findings of the study emphasize that employees' commitment to total quality management principles and personality traits may play an important role in the effectiveness of healthcare services.