Anti-okülersentrik gelenek olarak terennümler

Abstract

Gözlerimiz müzik dahil pek çok alanda ayrıcalıklı konumdadırlar. Anlamlar, kavramlar ve bunlarla var olan düşünce dünyamız da gözlerimize verilen bu ayrıcalıklar dahilinde tarihsel gelişimini sürdürmüşlerdir. Bu sebeple işitme duyumuzun belirleyici olması gerektiği müzik dünyamızda bile gözlerimizin ayrıcalığındaki nota sisteminin ve güftelerin imgesel hakimiyetleriyle karşılaşmaktayızdır. Birçok insan için müzik denince akla gelen şeyler şarkı sözleri, notaya dair imgeler ya da sanatçı ve çalgı imajları olmaktadır. Özellikle Türk Makam Müziği'nden örneklerini bildiğimiz terennüm kelimeleri sayesindeyse kavramlar üzerinden çizilen görsel imajlara karşı bir oyun oynanmakta gibidir. Güfteleme geleneği olarak terennüm kullanımını; kavramların ve lisanın görsel çerçevelerinden müziği kurtarma, insan sesini bir çalgı olduğu özüne döndürme, müziği duygularımızı serbestçe çağrıştıran aslına yaklaştırma çabası olarak düşünebiliriz. Bu yönleriyle terennüm kelimelerinin varlığı ve değeri son zamanlarda adını Anti-okülersentrizm yani Karşı-gözmerkezcilik olarak duyduğumuz bir sosyal bilimler tavrına bağlanabilir.

Our eyes are privileged in many areas including music. Meanings, concepts and our existing world of thought have continued their historical development within these privileges granted to our eyes. For this reason, even in our world of music where our hearing needs to be decisive, we encounter the imaginative dominance of the notation system and lyrics in the privilege of our eyes. For many people, when it comes to music, the things that come to mind are usually images of music, notes or artist and instrument images. Particularly thanks to the terennum words that we know the examples from the Turkish Maqam Music, it seems that a game is played against the visual images drawn on the concepts. Using terennüm as one of the lyric techniques, recovering music from the visual frames of concepts and language, turning the human voice into the essence of a musical instrument; we can think of it as an attempt to bring our feelings closer to the origin of music. In these aspects, the terennum words have recently been attributed to counter-visiualist, Anti-ocularcentric.