Modern Zaza hikâyeciliği

Abstract

Bu çalışmadaki temel amacımız, yüzyıllar boyunca yazı dili ihmal edilmiş Zazacanın, harcanan çok özel gayretlerle nasıl güçlü bir edebiyat diline dönüşeceğini gösterme çabasıdır. Çalışmamızın temel noktasını Zaza hikâyeciliğinin tarihsel serüveni oluşturmaktadır. Zazaca'nın modern anlamda ilk hikâye örnekleri 1970'li yılların sonunda verilmeye başlanmıştır. Malmîsanij tarafından 1979'da Tirej dergisinin ikinci sayısında kaleme alınan Engiştê Kejê (Keje'nin Parmakları) adlı hikâye modern anlamda ilk Zazaca hikâye kabul edilmektedir. Bu eserin yazıldığı tarihten sonra, Türkiye'de 1980 İhtilali'nin etkisiyle oluşan çeşitli baskılar Kürtçenin ve dolayısıyla Zazacanın gelişimini engellemiştir. Bu sebeple Zazaca yayınlanmış ilk hikâye kitabına ancak 2000'lerin başlarında rastlamaktayız. Türkiye'deki demokratikleşme süreci ile birlikte Zazaca yazılmış eser sayısında ve Zaza hikâyeciliği alanında da bir canlanma yaşandığını söylemek mümkündür. Anahtar Kelimeler: Zazaca, Sanat, Edebiyat, Hikâye, Dergicilik,

The present study is based on the historical development of the storytelling in Zazakî language. The first modern stories in Zazakî language are started to be published after 1970s. The first Zazakî short story Engişte Keje (Keje's Fingers) by Malsimanij published in the second edition of the Tirej magazine in 1979 is accepted to be the first Zazakî story in modern sense. After this work, because of the pressure on Kurdish language, story books have been started to be met since the early 2000s. It can be stated that Zazakî language experiences a revival with the democratization process in Turkey. It can be seen that storytelling in Zazakî language has developed through various publishers, magazines and newspapers, also the authors in this field reflect their literary knowledge through their mother language. This thesis aims to analyse the historical development of storytelling in Zazakî language, the authors and their works in this field from past to present. Keywords: Zazakî, Art, Literature, Story, Magazine Business