Liken planuslu hastalarda asitretin ve sistemik steroid tedavisinin Kİ-67, BCL-2 ve COX-2 düzeylerine etkisinin histopatolojik olarak değerlendirilmesi

Abstract

Giriş: Liken planus, deriyi, mukozaları, kıl foliküllerini ve tırnakları etkileyen inflamatuvar bir hastalıktır. COX-2, inflamasyonda artan antiapoptotik bir proteindir. Bcl-2, hücreleri apoptozdan koruyan bir protoonkogendir. Ki-67, hücre döngüsünün G0 dışındaki tüm aşamalarında bulunan hücrelerin proliferasyonuyla ilişkili bir antijendir. Liken planusta bazal keratinositlerdeki apoptozdan T hücrelerinin infiltrasyonu sorumlu gibi görünmektedir.Amaç: Bu çalışmada amacımız liken planus tanılı hastalarda prednizolon ve asitretin tedavilerinin COX-2, Bcl-2 ve Ki-67 ekspresyonlarına etkisi incelenerek, yoğun lenfositik infiltrasyon sonucu hasara uğrayan bazal tabaka hücrelerinde apoptozisi; COX-2, Bcl-2 ve Ki-67 proteinlerinin apoptozisteki rolünü ve sistemik prednizolon tedavisi ile asitretin tedavisinin apoptozis üzerindeki etkisini araştırmaktır.Materyal Metot: Bu çalışmaya; Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı'na başvuran, klinik ve histopatolojik olarak liken planus tanısı alan 60 hasta ile sağlıklı bireylerden kontrol grubu olarak oluşturulan 15 birey alındı. Liken planus hastaları iki eşit sayıda gruba bölünerek 0,5mg/kg/gün dozunda prednizolon ve 0,5mg/kg/gün dozunda asitretin ile 3 ay tedavi edildikten sonra alınan biyopsileri ve tedavi öncesi biyopsileri COX-2, Bcl-2 ve Ki-67 ile immünhistokimyasal olarak boyandı. Prednizolon grubundaki hastaların 2'sinde tedavi sonrası biyopsilerden kesit alınırken, teknik sorunlardan dolayı kesitler incelenemedi. 28 hasta incelendi. Boyanan hücrelerin yüzde hesaplaması yapıldı ve kaydedildi. Sonuçlar istatistiksel olarak analiz edildi. Bulgular: Tedavi öncesinde bazal tabakada boyanan keratinosit yüzdesi: Ki-67 için % 50,66 ± 23,37, Bcl-2 için % 4,29 ± 2,87, COX-2 için % 0,36 ± 0,55 idi. Kontrol grubunda Ki-67 için % 10,80 ± 8,69, Bcl-2 için % 0,93 ± 0,59, COX-2 için % 0,13 ± 0,55 idi. Ki-67 ve Bcl-2 ile boyanma yüzdesi, tedavi öncesi liken planuslu bütün hastalarda kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksekti (p<0,001). COX-2 ile boyanma, liken planuslu hastalar ile kontrol grubu arasında farklılık göstermedi (p>0,05). Prednizolon tedavisi sonrası Ki-67 ve Bcl-2 ile boyanma yüzdesi anlamlı azalma gösterirken (herbiri için p<0,001), COX-2 ile boyanma yüzdesinde anlamlı değişiklik olmadı. Asitretin tedavisi sonrası Ki-67 ve Bcl-2 ile boyanma yüzdesi anlamlı azalma gösterirken (herbiri için sırasıyla p<0,05 ve p<0,001), COX-2 ile boyanma yüzdesinde anlamlı değişiklik olmadı (p>0,05). Prednizolon ve asitretin ile 3 aylık tedavi sonrasında Ki-67 ve Bcl-2 ile boyanma yüzdesi her iki grup için anlamlı azalma göstermesine rağmen gruplar arasında anlamlı farklılık yoktu (p<0,05). Prednizolon ve asitretin tedavisi sonrasında COX-2 ile bazal tabakada boyanan hücre yüzdesi azaldı. Ancak gruplar arasında istatiksel olarak anlamlı fark yoktu (p>0,05). İyileşen LP'li deri, sağlıklı kontrollerin derisine göre anlamlı derecede yüksek oranda Ki-67 ve Bcl-2 eksprese ederken (p<0,05), COX-2 ekspresyonunda gruplar arasında anlamlı farklılık yoktu (p>0,05).Sonuç: Bu çalışmayla; kutanöz liken planusta prednizolon ve asitretin tedavilerinin Bcl-2 ve Ki-67 düzeylerini düşürdüğü ve COX-2 düzeylerini etkilemediği gösterilmiştir. Bu sonuçların, kutanöz liken planusta etkili herhangi bir tedavide elde edilip edilemeyeceği açıklığa kavuşturulmalıdır.

Introduction: Lichen planus is an inflammatory disease that affects skin, mucous membranes, hair follicles and nails. COX-2 is an antiapoptotic protein that increases in inflammation. Bcl-2 is a protooncogene that protects cells from apoptosis. Ki-67 is an antigen associated with the proliferation of cells in all stages of cell cycle except G0. The infiltration of T cells in lichen planus seems to be responsible in the apoptosis of the basal keratinocytes.Objective: The aim of this study was to investigate the effects of prednisolone and acitretin treatments on COX-2, Bcl-2 and Ki-67 expression in patients with lichen planus, apoptosis in basal layer cells damaged with intense lymphocytic infiltration, the role of COX-2 Bcl-2 and Ki-67 proteins in apoptosis, and the effect of systemic prednisolone therapy and acitretin therapy on apoptosis.Material method: Sixty patients who were clinically and histopathologically diagnosed as lichen planus and 15 patients who were formed as a control group from healthy subjects who were admitted to Van Yuzuncu Yil University Medical Faculty Dermatology Department were included in this study. Lichen planus patients were divided into two equal numbers of groups; pre-treatment biopsies and biopsies taken after treatment with prednisolone at 0,5 mg/kg/day dose and acitretin at 0,5 mg/kg/day dose for 3 months are immunohistochemically stained with COX-2, Bcl-2 and Ki-67. Two of the patients in the prednisolone group were taken from the biopsies after the treatment but the sections could not be examined due to technical problems. Twenty-eight patients were studied. The percentage of the stained cells were calculated and recorded. The results were analyzed statistically.Results: Percentage of keratinocyte stained in the basal layer before treatment was 50,66 ± 23,37% for Ki-67, 4,29 ± 2,87% for Bcl-2 and 0,36 ± 0,55% for COX-2. In the control group, 10,80 ± 8,69% for Ki-67, 0,93 ± 0,59% for Bcl-2 and 0,13 ± 0,55% for COX-2. The percentage of staining with Ki-67 and Bcl-2 was significantly higher in all patients with lichen planus before treatment compared to the control group(p<0,001). Staining with COX-2 did not differ between the lichen planus patients and the control group (p> 0.05). There was no significant change in percentage of staining with COX-2, while the percentage of staining with Ki-67 and Bcl-2 showed a significant decrease (p <0.001 for each) after prednisolone treatment. There was no significant change in the percentage of staining with COX-2, while the percentage of staining with Ki-67 and Bcl-2 decreased significantly after acitretin treatment (p <0.05 and p <0.001, respectively). Although the percentage of staining with Ki-67 and Bcl-2 after 3 months of treatment with prednisolone and acitretin showed a significant decrease in both groups, there was no significant difference between the groups (p <0.05). The percentage of cells stained in the basal layer decreased with COX-2 after prednisolone and acitretin treatment. However, there was no statistically significant difference between the groups (p> 0.05). While healing LP skin expressed significantly higher Ki-67 and Bcl-2 level than healthy controls (p <0.05), there was no significant difference between the groups in COX-2 expression (p> 0.05).Conclusion: With this study; in cutaneous lichen planus, prednisolone and acitretin treatments reduced Bcl-2 and Ki-67 levels and did not effect COX-2 levels. It should be clarified whether these results can be obtained with any treatment effective in cutaneous lichen planus.