Bingöl şartlarında bazı ayçiçeği (Helianthus annuus L.) çeşitlerinin verim ve verim komponentlerinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma, 2014 yılında bazı ayçiçeği çeşitlerinin Bingöl ekolojik şartlarına adaptasyonunun belirlenmesi amacıyla Bingöl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümüne ait deneme alanında yürütülmüştür. Deneme, Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Çalışmada, bölgemiz şartlarına uygunluğunu tespit etmek amacıyla değişik kaynaklardan temin edilen 10 adet ayçiçeği çeşidi (Çiğdem 1, Sirena, Sanbro, Dkf 2525, Transol, Tr-3080, Vinimik, Confeta, Ege 2001, Alhaja) kullanılmıştır. Denemede; bitki boyu (cm), boğum sayısı (adet/bitki), sap çapı (mm), tabla çapı (cm), 1000 tane ağırlığı (g), tane iç oranı (%), dekara verim (kg/da), yağ oranı (%) ve protein oranı (%) parametreleri incelenmiştir. Çalışma sonucunda; bitki boyu (159,93 cm), boğum sayısı (28,40 adet/bitki) ve sap çapı (22,33 mm) yönünden Vinimik; tabla çapı (19,13 cm), 1000 tane ağırlığı (96,86 g), dekara verim (297,64 kg/da) ve protein oranı (%33,36) yönünden Confeta; tane iç oranı (%72,76) ve yağ oranı (%41,85) yönünden Alhaja çeşidinin en yüksek değere sahip olduğu belirlenmiştir. Bingöl ilinde yapılan bu çalışmada dekara verim yönünden Confeta (297,64 kg/da), yağ oranı yönünden Alhaja (%41,85) çeşitlerinin bu bölge için ümitvar olduğu görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Ayçiçeği, Helianthus annuus L., adaptasyon, çeşit, verim.

This study was carried out to determine the adaptation of some sunflower varieties in the department of Field Crops, Faculty of Agriculture at Bingöl University at Bingöl ecological conditions in 2014. The research was organized at randomized complete block designs with 3 replications. In the study, to determine suitable sunflower varieties for the region 10 sunflower varieties that is abtained from different sources were used (Çiğdem 1, Sirena, Sanbro, Dkf 2525, Transol, Tr-3080, Vinimik, Confeta, Ege 2001, Alhaja). Parameters of plant height (cm), the number of node per plant (numbers/plant), the diameter of stalk (mm), the diameter of head (cm), the thousand grain weight (g), the unhulled seed rate (%), the seed yield (kg da-1), the oil rate (%) and the protein rate (%) were determined in this investigation. According to the results; Vinimik variety had the highest values for plant height (159.93 cm), the node numbers (28.40 numbers/plant) and the diameter of stalk (22.33 mm). Confeta had the highest values for the head of diameter (19.13 cm), the thousand grain weight (96.86 g), the seed yield (297.64 kg da-1) and the rate of protein (33.36%). Alhaja had the highest values for only unhulled seed rate (72.76%) and oil rate (41.85%) among others. Confeta and Alhaja varieties are the promising varieties for seed yield (297.64 kg da-1) and oil rate (41.85%) for the region, respectively.Key Words : Sunflower, Helianthus annuus L., adaptation, variety, yield.