Gestasyonel diabetes mellitus tanısında 50 gram glukoz tarama testi, 100 gram oral glukoz tolerans testi ve HbAıc düzeyinin değeri

Abstract

ÖZET Gestasyonel diabetes mellitus son yıllarda çok tartışılan bir hastalıktır. ` Gebelikte gelişen veya ilk kez tanısı konulan karbonhidrat entoleransı *' olarak tanımlanan bu durum, özellikle tarama testlerinin kullanımıyla,erken tanı konulmakta ve dolayısıyla tedaviye erken başlanılmakta dır. Erken teşhis ve uygun tedaviyle, perinatal mortalite ve morbiditeyi, normal populasyondaki oranlara düşürmek, mümkün dür. Gestasyonel diabetes mellitusda önemli olan erken tanının olası yollarından birisi, her gebeye oral glukoz tolerans testi yapılmasıdır.Bu tetkik hem pahalı hem zaman alıcı bir yöntem olup, hastayı uzun süre aç bırakmak gibi durumlarda gerektirdiğinden dolayı, bütün gebelere yapılması78 mümkün delildir. Bu durumda yapılması gereken, OGTT yapımı için bir grup seçmektir. Bu grubun seçiminde önceleri risk faktörlerinin varlığı düşünülmüş ama, sadece risk faktörü alanlara yapıldığında, GDM olan % 50 olgunun teşhis edilemediği saptanmıştır. Bu çalışmada da aynı sonuç elde edilmiştir Daha sonra, randomize kan şeker ölçümleri yapacak 78 sınır değerler belirlenmiş ve bu değerlerin üzerinde olan gebelere OGTT yapılmıştır. Bu yönteminde pek güvenilir olmadığı belirlenince, tarama testlerine başvurulmuştur. Bu çalışmanın amacı, polikliniğimize başvuran gebelerde ` Gestasyonel Diabetes Mellitus ` sıklığını tesbit etmek ve bu hastalığı tesbit ederken 50 gram glukoz tarama testi ile HbAıc seviyesinin önemini saptamaktı. Polikliniğimize başvuran, izlenerek, kliniğimizde doğum yapan 192 gebenin 40'ında 50 gram glukoz tarama testi 140 mg/dl nin üzerinde bulundu. 40 gebeye yaptığımız oral glukoz tolerans testi sonucu 18 gebeye ( % 0.937 ) ` Gestasyonel Diabetes lYlellitus ` tanısı konuldu. 50 gram glukoz tarama sonucunun 140 mg/dl 'nin üzerinde olma oranı, literatürdeki diğer çalışmalarla uygunluk gösterdiği halde, GDM prevelansı biraz düşük bulundu. Son zamanlarda, çok tartışılan, bir anormal değerli OGTT sonuçları değerlendiril meye alındığında, GDM prevelansı % 1.19 olarak bulundu. Şimdiye kadar yayınlanan çalışmalarda GDM sıklığı en az % 0.5 en fazla % 12.5 olarak bildirilmektedir. Gebe populasyonumuz- da GDM'nin az bulunmasının nedeni, testin yapımından kanşekeri ölçüm tekniğine kadar olan basamaklardaki hatalar olabileceği gibi, GDM sıklığının toplumların yapısal ve etnik özelliklerine göre farklılık gösterdiği kabul edildiğinde, bu değer, topluluğumuzun GDM preuelansını gösterebilir. Çalışma sonuçları HbAıc açısından değerlendirildiğinde OGTT bozuk olan gebelerin % 77' sinde HbAıc seuiyesi, sınır değer kabul edilen 7 gr/dl'nin üzerindedir. OGTT normal olan gebelerin % 72' sinde 7 gr/dl'nin altında bulunmuştur. Bu çalışmanın sonuçları literatürdeki Çalışmalarla uygunluk göstermektedir. HbAıc'nin duyarlılığı 0.81, özgüllüğü 0.67, pozitif tanımlama gücü 0.77, negatif tanımlama gücü 0.72 olarak bulunmuştur. Bu değerler, 50 gram glukoz tarama test sonuçlarından daha az belirleyici olmakla beraber GDM taramasında kullanılabilir olduğunu göstermektedir. Çalışmamızın önemli sonuçlarından biriside annenin yaşı arttıkça GDM sıklığının arttığıdır.GDM olguların yaş ortalaması, normal gebelik grubundan yüksek bulunmuştur. GDM'nin şişman gebelerde çok görüldüğü bilinen bir durumdur. Kg/m31 olarak hesapladığımız Body Mass Index ( BMI ) 23 'ün üzerinde olduğu zaman GDM için yüksek risk oluşturmak tadır. Literatürdeki, çalışmalardan farklı olarak, GDM gebelerin yenidoğan vücut ağırlıkları ile normal grup arasında fark bulunamamıştır. Bunun nedeni, kan şekeri kontrolünün yeterli sağlanmış olmasıdır. Sonuç olarak; her gebeye, 24. - 28. haftalar arasında80 50 gram glukoz tarama testi yapılmalıdır. Sonuç 140 mg/dl 'nin üzerinde olanlara OGTT yapılmalı, QGTT bozuk olanlar GDM olarak takip edilirken, GGTT de bir bozuk değeri olanlara 34. haftada OGTT tekrarı yapılmalıdır. Tarama testi pozitif, OGTT negatif ama risk faktör olanlara 34. haftada OGTT tekrarlan malıdır. Tarama sonucu 130 mg/dl 'nin altında olanlar normal gebelik kabul edilmeli, 130 - 140 mg/dl arasında olanlara 28. - 34. haftalar arasında tarama testi tekrarlanmalıdır. Gebelikteki karbonhidrat entoleransının, gebelik haftası ilerledikçe bozulduğu, erken tanı ve tedavisinin perinatal morbidite ve mortaliteyi normal populasyon oranına indirdiği unutulmamalıdır.