Organik fosforlu insektisit zehirlenmelerinde klinik, kolinesteraz enzim aktivitesi, tedavi ve beyin SPECT çalişmaları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

ÖZET Morbidite ve mortalite nedenleri arasında önemli yeri olan tarım ilacı zehirlenmeleri; akut sistemik etkilere yol açan ve yoğun bakım tedavisi gerek tiren hastalık grubudur. OF 1nsekt1s1tler1n serebral etkileri günümüze kadar çeşitli araştırmalara konu olmuştur. Bu çalışmamızda Uludağ üniversitesi Tıp Fakültesi Reanimasyon ünitesine organik fosforlu 1nsekt1s1t zehirlenmesi tanısıyla yatan 16 olgu incelendi. Hastalar, klinik semptom, kolinesteraz enzim aktivlteleri ve verilen tedavilerine göre 3 ayrı gruba ayrıldı: 1) Latent (gizli) zehirlenme (A Grubu)(6 olgu) 2) Hafif ve orta derece zehirlenme (B Grubu) (5 olgu) 3) Ağır zehirlenme (C Grubu) 5 olgu) Tüm hastalara, serebral etkilenmeyi araştırmak amacıyla kliniğe yattığı nın ilk haftası içinde, taburcu olmadan önce, taburcu olduktan 3 ay sonra Tc99m işaretli HMPAO 11e beyin SPECT çalışmaları yapıldı. A Grubu hastalarında OF zehirlenmelerinin muskarinik, nikotinik ve santral bulguları yokken, B grubu hastalarında sadece muskarinlk ve n1kotin1k, C grubu hastalarında muskarinik, nikotinlk ve santral bulguların tümü mevcuttu. Kolinesteraz enzim düzeyi, A ve B grubunda normal sınırlarda seyrederken;-34- C grubunda enzim aktivitelerinde %82.52'a varan inhibasyon bulundu. A Grubunda sadece 1 olgu antagonist oksim tedavisi; B Grubunda 2 olguda, C Grubunda tüm olgularda atropin, antagonist oksim ve mekanik ventilasyon tedavisi yapıldı. C Grubu olgularında 1'i tedavinin 17. gününde eksitus oldu, 15 olgu şifa ile taburcu oldu. Yapılan 11 k beyin SPECT çalışmalarında, A Grubu hastalarından 1 olguda 2, 3 olguda 1'er kortikal defekt alanı saptandı. 2 olgu normaldi. B Grubu hastalarından 1 olguda 3, 1 olguda 2, 3 olguda 1'er kortikal defekt alanv.C Grubu hastalarında 4 olguda 2'şer, 1 olguda 3 kortikal defekt alanı saptandı. Taburcu olmadan, klinik olarak şifa bulan hastalarda yapılan 2. beyin SPECT çalışmalarında A Grubunda 1 defekt alanına sahip olgunun tamamen normale döndüğü, 2 defekt alanına sahip olgunun defekt sayısının 1'e düştüğü, B gru bunda 1 defekt alanına sahip 3 olguda 2'sinin; 2 defekt alanına sahip olgula rın normale döndüğü; 1 defekt alanına sahip tek olgu ile 3 defekt alanına sahip olguda hipoperfüzyon izlendi. C Grubunda eksitus olan 1 hasta hariç 4 olguda bulguların devam ettiği ancak küçüldüğü dikkat çekti. Taburcu olan ve beyin SPECT' lerlnde patoloji devam eden 7 olgudan 2'si çağrıya cevap vermedi. Yapılan 3. beyin SPECT çalışmalarında A Grubundan tek olgunun bulgularının kaybolduğu, B ve C grubundaki defekt alanlarının devam ettiği, ancak çok küçüldüğü kaydedildi. Sonuç olarak OF'lu tarım ilacı zehirlenmelerinde; klinik, kollnesteraz enzim aktivitesi ve tedavi ile beyin SPECT çalışmalarının paralellik gösterdiği; bunun klinik takip ve tedavide yararlı olacağı kanısına varıldı.