Diz osteoartrozlu olgularda eksantrik-konsantrik ve konsantrik izokinetik egzersiz programının kas gücü; fonksiyonel kapasite ve kas kitlesi üzerine olan etkileri

Abstract

ÖZET Diz OA'lu hastaların tedavisinde diz fleksör ve ekstensör kas kuvveti, kas kitlesi ve fonksiyonel kapasite ölçümlerine izokinetik egzersizlerin ve egzersiz yapılmadan geçen dönemin etkilerini, eksantrik- konsantrik kombine ve konsantrik egzersizlerin birbirlerine ve kontrol grubuna üstünlükleri olup olmadığım saptamak amacıyla bu çalışmayı planladık. U.Ü.T.F Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon polikliniğine diz ağrısı ile başvuran ve OA tanısı alan 23 hastayı değerlendirdik. Hastaları üç gruba ayırdık. Birinci gruba eksantrik- konsantrik, ikinci gruba konsantrik egzersiz programını haftada 3 gün uyguladık. Üçüncü grubu ise kontrol grubu olarak aldık. Tüm hastaların fonksiyonel kapasiteleri, kas kuvvetleri ve kas kesitsel alanlarım başlangıçta ve 8 haftanın sonunda değerlendirdik. Her iki egzersiz grubu için 4 haftalık egzersiz yapılmadan geçen dönemin sonunda ölçümleri tekrarladık. Sonuçlarımızla egzersiz gruplarında ağrıda azalma, fonksiyonel kapasite de belirgin düzelme, kas kuvvetlerinde ve kesitsel alanlarında artışlar olduğunu gösterdik. Gruplar arası karşılaştırmada, birbirlerine üstünlükleri olmamakla birlikte eksantrik- konsantrik grupta eksantrik, konsantrik grupta konsantrik kas kuvvetinde artışların belirgin olduğunu saptadık. Egzersizin bırakılmasından sonra anlamlı bir kayıp görmedik. CSA'da saptanan artışlarla fonksiyonel kapasite ve kas kuvvetlerindeki artışların kas hipertrofisi ile ilişkili olduğunu gösterirken, CSA'dan bağımsız kas kuvveti artışlarının nöral faktörler ve öğrenme ile olduğunu düşündük. Sonuç olarak diz OA'lu hastalarda izokinetik egzersizlerin her türü güvenli bir şekilde önerilebileceği gibi tedavininde ayrılmaz bir parçası olduğuna karar verdik.