Çocukluk çağında tekrarlayan aftöz stomatit

Abstract

Tekrarlayan aftöz stomatitler (TAS) tekrarlayan, sığ ve eritamatöz hale ile çevrili oldukça ağrılı ülserler ile karakterizedir. Kesin bir etyolojik faktör belirtilmemiş olmakla birlikte lokal ve sistemik nedenler, genetik, immünolojik ve miktobiyal faktörlerin etkisi olduğu bilinmektedir. TAS etyolojisinde viral ve bakteriyel enfeksiyonlar, vitamin eksikliği, mekanik travma, beslenme problemleri, sigara kullanımı gibi faktörler incelenerek etyolojisi net olmayan bu duruma yol açan nedenleri ortaya çıkararak tedavi yöntemlerinin geliştirilmesine katkı sağlanması amaçlanmıştır.Çalışmaya TAS'li 65 hasta ve 47 kontrol grubu alınmış olup, bu hastaların tam kan sayımında hemoglobin değeri, mutlak nötrofil sayısı; serum demir, folik asit ve vitamin B12, vitamin A ve E düzeyleri ölçülmüştür. Serolojik testlerden herpes simpleks IgM, helikobakter pylori IgA, IgG ayrıca CMV IgM düzeyine bakılmıştır. Tüm hasta ve kontrol grubundaki bireylere paterji testi yapılmış, beslenme alışkanlıkları, ağız bakımı, gıda allerjisi, sigara kullanımı, otoimmün hastalık, malign hastalık gibi durumları anket yöntemi ile değerlendirilmiştir. Çalışmaya alınan 65 TAS hastasının 28'i (%43,1) kız, 37'si (%56,9) erkek olup, kontrol grubunda yer alan 47 bireyin 24'ü (%51,1) kız, 23'ü (%48,9) erkek olup hasta grubunun medyan yaşı 8,46±4,79 yıl, kontrol grubunun 9,23±4,58 yıl olarak saptandı. Hastaların %95,4'ünde minör aftöz stomatit görülmekte iken, %44,6'sında aftöz stomatitin ayda bir ortaya çıktığı görüldü. Hastalar aft yeri açısından incelendiğinde %16,9 (n=11)'unda aftın ağız içinde sürekli aynı yerde, %83,1 (n=54)'ünde farklı yerlerde ortaya çıktığı görüldü.Hasta grubunun %16,9'unda ağız hijyeni kötü olarak saptanırken, kontrol grubunun %2,1'inde ağız hijyeni kötü saptandı(p=0,000). Hasta grubunun %43,1'inde tek yönlü beslenme saptanırken, kontrol grubunun %4,3'ünde saptandı (p=0,000). Hasta grubunun %1,5'i sigara kullanırken kontrol grubunun %4,3'ü sigara kullanmaktaydı (p=0,009). Hasta grubu aftın ortaya çıkışını etkileyen faktörler açısından sorgulandığında 13 hastada (%20,3) aftın ateşli dönemde ortaya çıktığı kaydedildi. Bu hastalarda sistemik hastalık mevcut değildi. Serum vitamin B12, folik asit, demir, vitamin A ve E düzeyleri açısından hasta ve kontrol grubu arasında anlamlı fark yoktu. Hastaların etiyolojiye yönelik bakılan serolojik testlerinde hasta ve kontrol grubu arasında anlamlı fark saptanmadı. Çalışma sonucu olarak hasta grubunda ağız hijyeni daha kötü olup tek yönlü beslenmenin daha fazla olduğu görüldü. Ayrıca literatür ile uyumlu olarak kontrol grubunda sigara kullanımının daha fazla olduğu ve aft gelişmesini baskıladığı saptandı. Ancak bu kadar geniş bir topluluğu etkileyen TAS etiyolojisinin aydınlatılabilmesi için daha geniş hasta gruplarında daha kapsamlı prospektif çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Anahtar kelimeler: tekrarlayan aftöz stomatit, çocuklar, aftöz ülser

The recurrent aphthous stomatitis (RAS) is characterized by recurrent, shallow painful ulcers which is surrounded by an erythematous halo.Although a certain etiological factor has not been determined yet, it is known that besides local and systemic factors, genetic, immunologic and microbiologic factors have been ected a role in etiopathogenesis of RAS.We aimed to disclose the etiological causes of the RAS and contribute to the development of treatment methods by examining common predisposing factors as viral and bacterial infections, vitamin deficiency, mechanical trauma, nutritional deficiencies and smoking habits. Study and control groups consisted of respectively 65 RAS patients and 47 controls of whom complete blood count, haemoglobin value, absolute neutrophil count, serum iron, folic acid, vitamin B12, vitamin A and E levels were measured. As a serological tests; herpes simplex virus IgM, helicobacter pylori IgA, and CMV IgM levels were measured. All patients and control group were tested for pathergy test.Nutrition, dental hygiene, food allergy, smoking habits, were assessed by questionnaire method.Of the total 65 RAS patients enrolled in the study, it is found that: 28 (43.1%) were female, and 37 (56.9%) were male. Control grup consists of 24 (51.1%) were female and 23 (48.9%) male.The median age of the patient group is found to be 8.46 ± 4.79 years and, for the control group it was 9.23±4.58 years.Minor aphthous stomatitis was detected in95.4% of patients, 44.6% of the patients complained about the recurrence of the aphthous stomatitis once a month. When analyzed in terms of the location, 16.9% (n=11) of them suffered from apthous stomatit is in the same placecontinuously, where 83.1% (n=54) of the patients suffered from the aphthous stomatitis occured in different places.16.9% of the patients were detected have a poor oral hygiene while 2.1% of control group observed with a poor oral hygiene (p=0.000). 43.1% of the patients were determined to have a monotypic diet and 4.3% of the control group determined to have a monotypic diet.(p=0.000).1.5% of the patients and 4.3% of the controls were smokers (p=0.009).To disclosethe predisposing factors for the emergence of the aphteswere questioned among the patients, 13 patients (20.3%) stated that they had a febrile period in the same time. Systemic diseases were not identified in any of the patients.There were no difference between the patients and controls in terms of the level of serum vitamin B12, folic acid, iron, vitamin A and E.The serologic test results did not disclose any infectious origin leading to RAS.In our study, we found that the oral hygiene was worser and monotypic nutrition habits were more common among the study group, and also consistent with the literature, amoung the control group cigarette smoking habit was increased. Therefore, to clarify the etiology of RASwhich affects such a large community, we need to conduct more comprehensive prospective studies in large number of patients.Key words: recurrent aphtous stomatitis, children, recurrrent aphtous ulcers