10-14 yaş çocuklarında semptom tarama ve agresyon faktörünün saptanması

Abstract

ÖZET Araştırmanın genel amacı, pubertal gelişim içindeki 10-14 yaş çocuklarında psikopatolojik semptomları taramak ve agresyon faktörünü saptamaktır. Bu amaçla farklı sosyo ekonomik düzeylerden deneklerin bulunduğu Atatürk İlköğretim Okulu'ndan 60 denek orta sosyo-ekonomik düzey (S.E.D)'olarak, Ticaret ve San. İlköğretim Okulu'ndan 60 denek alt S.E.D'li olarak ve Özel Tunç Siper Lisesi'nden de 60 denek üst S.E.D'li olarak, 3 değişik okuldan 91 kız, 89 erkek olmak üzere toplam 180 deneğe hekimler tarafından fizik muayene yapılmış, sonra sosyal anket formu, S.kaygı Envanteri, Çocuklar İçin Depresyon ölçeği, Kısa Semptom Envanteri (BSI) ve Rosenzweig P-F test uygulanmıştır. Sürekli Kaygı Env. puanlarının % 52'si (ort.: 41.83, ss:8.31) klinik düzeyde de anlamlı, Çocuklar İçin Depresyon ölçeği puanlarının % 38'i (ort.:9.3, ss:6.53) % 6'sı klinik düzeyde anlamlı, Kısa Semptom Envanteri (BSI)'nin normal populasyon araştırmaları için önerdiği 5 alt-testden Anksiyete puanlarının % 45' i (ort: 0.65, ss:051), Depresyon puanlarının % 47'si (ort.:0.70, ss:0.52), Olumsuz Benlik puanlarının % 37'si (ort.:0.72, ss:0.53), Somatizasyon puanlarının % 55'i (ort.:0.50, ss:0.52), Höstilite puanlarının %50'si (ort:0.84, ss:0.64)ortalamalardan yüksektir. Agresyon faktörü açısından Rosenweig P-F testinde engeli vurgulayan agresyon puanlarının (ort.:6.39, ss:1.77) % 59'u, ego savunucu agresyon puanlarının (ort: 12.73, ss:3.05) % 50'si, engeli çözümleyici agresyon puanlarının (ort.: 4.97, ss:2.54) % 65'i, dışayönelik agresyon puanlarının (ort.: 9.52, ss:3.57) % 48'i içeyönelik agresyon puanlarının (ort.: 5.73, ss:1.69) % 67'si ve engeli önemsiz-çözülebilir gösteren agresyon puanlarının (ort.: 8.30, ss:2.79) % 57.5'i ortalamadan yüksektir. Sosyal norm, tutum, davranış ve sağlık ile ilgili dağılımlar tablolar halinde verilmiştir. Tüm test ve alt testlerden elde edilen puanların yaş, cinsiyet, sosyo-ekonomik durum, başarı durumu ve ödül ceza alıp almamadurumları açısından farklılıklara `t test` ile bakılmıştır. Ayrıca kaygılı olan ve olmayanların depresyon puanları ve depresyon puanlan yüksek olan ve olmayanların agresyon puanları açısından farklılıklara yine `t test` ile bakılmıştır. Farklılık saptanan (p<0.05) bulgularda; Cinsiyetler açısından erkeklerin kızlardan daha fazla anksiyete (BSI 1) puanına sahip olmaları daha önce yapılan araştırma bulguları ile çelişkilidir. Agresif tepkilerde erkeklerin ego savunucu agresyon ve kızların da engeli çözümleyici agresyon göstermeleri ise beklenen kültürel özelliklerimizden kaynaklanan sonuçlardır. Yaşlar arttıkça kontrollü tepkilerin geliştiği gözlenmiştir (10 ve 13 yaş karşılaştırmasında). Üst S.E.D.'lerde agresyonu ifade eden engeli vurgulayıcı ve dışa yönelik agresyon, alt ve orta S.E.D'den fazladır. Alt S.E.D' de ise engeli çözümleyici ve önemsiz gören agresyon tepkileri orta ve üst S.E.D'e göre daha fazla bulunmuştur. Bu sonuçlar değişen toplum yapısı, üst S.E.D'de bağımsız yetiştirilme biçiminin yaygınlığı ile açıklanabilir. Başarısız deneklerin depresyon, hostilite, ego savunucu ve dışa yönelik agresyon puanları yüksektir. Bu bulgular beklenen ve önceki araştırmalarla ortaya konmuş bulgulardır. Olumsuz koşullar, düşük benlik algısı ve öfke ders başarısını olumsuz etkileyebilir. Ceza alanlar daha fazla olumsuz agresif tepki vermişlerdir. Bu bulgu da beklenen ve bilinen bulgulardandır. Ayrıca depresyon ile birlikte anksiyete belirtilerinin görüldüğüne dair araştırmaları destekleyen bulgular ve depresyon ile birlikte agresif tepkilerin görüldüğüne ilişkin araştırma bulgularını destekleyen bulgular sözkonusudur. Bulgular, literatür ışığında ve kültürel açıdan değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlar, oran olarak toplum taramalarının gerekliliğini vurgular niteliktedir. Anahtar sözcük: Çocuk, S.Kaygı Envanteri, Çocuklar İçin Depresyon ölçeği, BSI ve Rosenzweig P-F Test.