Şer`iyye Sicillerindeki tereke kayıtlarına göre XIX. yüzyıl sonlarında Osmanlı kırsal toplumu hakkında bir araştırma (Uşak kazası örneği: 1880-1883)

Abstract

Ankara Milli Kütüphane, mikrofilm ünitesinde araştırmacılara sunulan, Osmanlı Döneminde ve Cumhuriyetin ilk dönemlerinde kadılar tarafından tutulan Şer'iyye Sicillerinin içindeki tereke kayıtlarında aileye özel birçok ham bilgiye ulaşmamızı sağlayacak veriler mevcuttur. Çalışmamızda ele aldığımız konu esas itibariyle kırsal kesim yani köy yaşantısı olmuştur. Bunu da Osmanlı idari sisteminin bir öğesi olan sancaklardaki kazaların çevre köy-kasaba gibi daha küçük yerleşim birimlerde kayda geçirilen köylü terekelerinden sağlamaktayız. Çalışmamızda ana kaynak 5 No'lu Uşak Şer'iyye Sicili olmuştur. XIX. Yüzyıl Osmanlı kırsal toplumunun sosyal, ekonomik ve o döneme ait demografik yapısını belgeler ışığında ortaya koymaktayız. İncelenen defterlerdeki tereke kayıtları Hicri 29 Şevval 1297(Miladi-4 Ocak 1880) ile 13 Rebi'ülahir 1300(21 Şubat 1883) tarihleri arasını kapsamaktadır. İncelediğimiz 130 tereke kaydına dayanarak, Uşak köylü toplumunun giyim-kuşam, ekonomik faaliyetleri ve demografik tahlili örneklem olarak ortaya konulmuştur.Şer'iyye sicilleri yazıldığı döneme ait sadık birer ham bilgi olduğunu varsayarsak, o döneme ait verilerden çıkarılacak yorumlar bize yerel tarihe dair bilgiler sunmaktadır. Amacımız bir nevi Uşak'ın mahalli tarihine ve yerel tarihçiliğe katkı sağlamaktır. Çalışmamız, Uşak Üniversitesi Rektörlüğü Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından desteklenmiştir.Anahtar Sözcükler:Uşak, Şer'iyye Sicilleri, Köy, Tereke Kayıtları, Mehir, Miras Taksimi, Kırsal Toplum, Uşak evi, Aile.

A great deal of data which will help us reach a lot of raw information about the family structure in the heritage records in the shaira records which were written by the Sharia Records during the early years of the Republic and during the Ottoman Empire are available in the microfilm unit of Ankara National Library. Emphasis here is mainly on the issue of the rural life style. Therefore, we used the rural heritage records which were written in the small villages. In our study, Uşak Sharia Records No. 5 has been the main source. XIX. Century Ottoman rural society; social, economic and demographic structure of the documents from that period have been pur forth in the light of. Estate records can be examined records of 29 Shawwal 1297 Hijri (Gregorian-January 4, 1880) and 13 Rabi II. 1300 (February 21, 1883) cover the period from the dates. Based on the record, we tested 130 estate, Uşak peasant clothing of society, economic activities and put forward as a demographic analysis of the sample.Assuming that Shaira Records are reliable raw information, we will get exact knowledge through the comments obtained from the data of that period. Our aim is to contribute to local history of Uşak and to local historiography. Uşak University was supported by the Projects Coordination Unit.Keywords :Uşak, The sharia records, village, The heritage records, Mehir, division of inheritance, The pastoral of the community, house of Uşak, family.