Üstün yetenekli resim öğrencilerinin sanatsal düzenleme öğelerine yönelik metaforik algıları

Abstract

Bu araştırma, Tokat Bilsemde öğrenim gören üstün yetenekli görsel sanatlar/resimöğrencilerinin sanatsal düzenleme öğeleri olan `çizgi, şekil, ışık-gölge, doku, renk, biçim, değer, ton, mekân` kavramlarına yönelik metaforik algılarını ölçmeyi amaçlar. Literatür geçmişinde üstün yetenekli öğrencilerle ilgili birçok çalışma yapıldığı görülmüştür. Fakat görsel sanatların temelini oluşturan sanatsal düzenleme öğelerinin metaforik algısının ölçülmesine yönelik bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Araştırmanın çalışma grubu Tokat Bilim ve Sanat Merkezinde görsel sanatlar/resim alanında öğrenim gören üstün yetenekli 31 öğrenciden oluşmaktadır. Bu araştırmada her bir sanatsal öğe için elde edilen metaforların analizinde IBM SPSS Statistics 22 ve Microsoft Office Excel 2016 programları kullanılmıştır. Elde edilen veriler bu programlara aktarılmış daha sonra frekans, ortalama ve yüzdelik dağılımları hesaplanmıştır. Öğrencilerin üretmiş oldukları metaforlar genel olarak değerlendirildiğinde en fazla birbirinden farklı metafor şekil ve değer öğeleri için, en az birbirinden farklı metafor ise çizgi ve renk öğeleri için oluşmuştur. Çizgi ve renk kavramları görsel sanatlarda en fazla kullanılan öğeler oldukları için öğrencilerin ürettikleri metaforlarda benzerlik gösterdiği söylenebilir. Öğrenciler tarafından sanatsal düzenleme öğelerine yönelik üretilen metaforlar, öğrencilerin oluşturdukları metaforun gerekçesine bakılarak kavramsal kategorilendirme yapılmıştır. Kavramsal kategori olarak sayı bakımından en az kavram oluşturulan öğeler `doku, renk, biçim, ton` olduğu tespit edilmiştir. En fazla kavram oluşturulan öğe ise `değer` kavramı olmuştur. Sonuç olarak sanat eğitiminde kullanılan sanatsal düzenleme öğeleri kullanılarak üstün yetenekli görsel sanatlar/resim öğrencilerinin metaforik algıları incelenmiştir. Elde edilen bulgular alan yazına bağlı olarak tartışılmış ve bulgulardan hareketle önerilerde bulunulmuştur.

This study aims to measure the metaphoric perceptions of gifted art students studying atTokat Bilsem regarding the concepts of line, shape, light-shadow, texture, color, shape,value, tone, space which are the elements of artistic regulation. In the literature history, it has been observed that many studies have not been done about gifted students. However, no study has been found to measure the metaphoric perception of the elements of artistic regulation that constitute the basis of visual arts. The study group consisted of 31 gifted students studying at the Art and Science Center of Tokat. In this study, IBM SPSS Statistics 22 and Microsoft Office Excel 2016 were used to analyze the metaphors obtained for each artistic element. The obtained data were transferred to these programs and then frequency, average and percentage distributions were calculated. When the metaphors produced by the students were evaluated in general, the most different metaphors were formed for shape and value elements and the least different metaphors for line and color elements. Since the concepts of line and color are the most used elements in visual arts, it can be said that the students show similarities in the metaphors they produce.The metaphors produced by the students for artistic editing elements were conceptualcategorized by looking at the rationale of the metaphors they created. As a conceptualcategory, it was found out that the least constituted items were `texture, color, shape, tone`. The item that created the most concept was the concept of `value`. As a result, metaphoric perceptions of gifted painting students were measured by using artistic editing elements used in art education. The findings were discussed depending on the literature andsuggestions were made based on the findings.