Batı Karadeniz Bölgesi`nde Selçuklu hâkimiyeti

Abstract

Büyük Selçuklu Devleti 1071 yılında Malazgirt Savaşı'nda Bizans Devleti'ni mağlup ederek Anadolu'daki fetih faaliyetlerini hızlandırmıştır. Büyük Selçuklu Devleti'nin başlattığı bu fetih hareketleri Türkiye Selçuklu Devleti döneminde Anadolu'nun muhtelif yerlerinde devam etmiştir. Bu muhtelif yerlerden olan Batı Karadeniz, coğrafi konumu ve uluslararası ticaret için önemli güzergâhta yer alması sebepleriyle Türkiye Selçuklu Devleti burayı topraklarına katmıştır. Batı Karadeniz fetihlerini Kutalmışoğlu Süleymanşah ve Emir Karatekin başlatmışlardır. 1080 yılında Kutalmışoğlu Süleymanşah o dönem Bizans toprağı olan Bolu'yu almıştır. Kutalmışoğlu Süleymanşah tarafından görevlendirilen Emir Karatekin ise 1084 yılında Kastamonu, Sinop, Bartın, Karabük ve Zonguldak çevresini Bizans'tan almıştır. Fakat bölgede kurulan bu hâkimiyet kısa sürmüş; 1086 yılında Bizans bu yöreleri geri almıştır.Batı Karadeniz'de kalıcı Türk hâkimiyetini sağlamak isteyen Türkiye Selçuklu Devleti sultanları Bizans'a karşı akınlarını devam ettirmişler ve Bizans'ın bölgedeki en büyük rakipleri olmuşlardır. XI. yüzyılın sonlarında başlayan Haçlı Seferleri Türkiye Selçuklu Devleti'nin bölgedeki fetih hareketlerini durduramamış ve Sultan I. Kılıç Arslan'dan itibaren bölgede tekrar Selçuklu hâkimiyeti görülmeye başlamıştır. XII. yüzyılda da devam eden bu fetihlerde bölge Türkiye Selçuklu ve Bizans devletleri arasında el değiştirmiştir. XIII. yüzyılın ilk çeyreğinde ise bölgede yer alan Kastamonu ve Sinop'ta Türkiye Selçuklu Devleti kesin hâkimiyet kurmuştur. Bu hâkimiyet sonrası başlayan `Anadolu'ya ikinci göç dalgası` ile Türkmenlerin Batı Karadeniz Bölgesi'ne de iskânları olmuş ve bölgenin Türkleşmesi süreci devam etmiştir. Özellikle Sinop ve Kastamonu çevresine bu iskânlar yoğun olmuş ve buralarda Türkiye Selçukluları mimari eserler yapmışlardır. Günümüzde Kastamonu ve Sinop'ta Türk boylarına ait yer adları ve mimari eserler hala mevcut olup, bu durum o dönemde bu iki şehrin bölge tarihi açısından önemini göstermektedir.

The Great Seljuk State, by defeating the Byzantine State in the battle of Malazgirt in 1071, accelerated its conquest activities in Anatolia. These conquest movements initiated by the Great Seljuk State continued in various parts of Anatolia during the period of the Turkey Seljuk State. The Western Black Sea, which is one of these various places, reasons for its geographical location and location on the important route for international trade, the Turkey Seljuk State annexed this place to its territory. In 1080, Kutalmışoğlu Süleymanşah took over the Byzantine territory of Bolu. Emir Karatekin, who was commissioned by Kutalmışoğlu Suleymanşah, took over Kastamonu, Sinop, Bartın, Karabük and Zonguldak from Byzantine in 1084. However, this dominance established in the region was short-lived; In 1086, Byzantine took these regions. The Sultans of the Turkey Seljuk State, who wanted to secure permanent Turkish rule in the Western Black Sea, continued the irincursions against Byzantine and became Byzantine's biggest rivals in the region. The Crusades, which started in the end of the 11th century, could not stop the conquest movements of the Turkey Seljuk State in the region and from the Sultan Kılıç Arslan's period, Seljuk domination again began to be seen in the region. In these conquests, which continued in the 12th century, the region changed hands between the Turkey Seljuk and Byzantine states. In the first quarter of the 13th century, Kastamonu and Sinop, in the region, the Turkey Seljuk State established definite sovereignty. With the `second wave of migration to Anatolia` that began after this domination, Turkmens also resettled in the Western Black Sea region and the process of Turkification of the region continued. Especially, around Sinop and Kastamonu, these settlements were intense and Turkey Seljuks made architectural works here. Today, the place names and architectural works of Turkish tribes in Kastamonu and Sinop still exist, this shows the importance of these two cities in terms of regional history.