Çanakkale savaşlarının Osmanlı içtimai hayatındaki akisleri

Abstract

Çanakkale Cephesi'nin, I. Dünya Savaşı'nda açılan cepheler arasında ayrı bir yeri vardır. Bu cephedeki savaş 1915-1916 yılları arasını kapsamaktadır. Çanakkale Savaşları hem Türk hem de dünya tarihinde oldukça önemli bir yere sahiptir. İnsanlar, savaşın devam ettiği cephelerde ve cephe gerisinde ölüm, hastalık ve açlık gibi pek çok sorunla başa çıkmaya çalışmıştır. Çanakkale Cephesi, İtilaf devletlerinin önce denizde daha sonra karada uğradığı yenilgilerle savaşın uzamasını ve daha kanlı bir yola girmesini beraberinde getirmiştir. Bu kanlı süreç savaş gerisinde yer alan ve aslında savaşın içinde, cephe arkasında olan halkı ciddi anlamda etkilemiştir. Toplum giderek yoksullaşmış, hastalıklar artmış ve bu kapsam dâhilinde devlet daha askerlik çağına gelmemiş gençleri dahi savaşa çağırmak durumunda kalmıştır. Osmanlı Devleti girdiği bu savaşta maddi ve manevi bütün imkânlarını seferber etmiş, asker ve sivil oldukça zor bir sınava tabii tutulmuştur. Ülkede bozulan ekonominin yanında sosyal hayatta da bir çöküş yaşanmıştır. Ekonomik kayıpların yanında cepheye asker sevkiyatında da sıkıntılar yaşanmış, sıhhiye yardımı yapmakta zorlanılmıştır. Savaş yıllarında temel tüketim maddelerin temin edilmesi bile halk için neredeyse imkânsız hale gelmiştir. Bu zorluklar içinde savaşan askerler her şeyini ortaya koyarak mücadele etmişlerdir. Çanakkale cephesi çok büyük bir asker kaybını beraberinde getirmesine rağmen gönüllü asker sayısı giderek artmaya devam etmiştir. Çanakkale Savaşları her iki tarafın da ağır maddi kayıpları ile sonuçlanmıştır. Osmanlı Devleti açısından savaş cephede yaşanan kayıplar dışında Osmanlı toplum hayatını da derinden etkilemiş ve iktisadi, sıhhi, psikolojik ve ailevi pek çok sıkıntıları beraberinde getirmiştir. Genç nüfusun savaşa çağırılma zorunluluğu ise ülkedeki eğitim düzenini oldukça sarsmıştır.

The Gallipoli front line has a special role among the front lines opened during the World War I. The war covers the years between 1915 and 1916 on this front line. The Gallipoli Wars have had a very important role in both Turkish and World history. People have tried to deal with many problems such as death, illness and hunger both on the front lines of the war and behind the front lines. The Gallipoli front line led to the prolongation of the war and a more bloody path with the defeat of the Entente States at sea and after on the land. This bloody process deeply influenced the people behind the war, who were actually in the war and behind the front line. Society has become increasingly poor, diseases have increased, regardless in this context the Ottoman Empire has had to invite even young people who have not yet reached the military age. The Ottoman State mobilized all its material and spiritual elements in this war, and the soldiers and civilians were subjected to a very difficult test. In addition to the deteriorating economy in the country, there has been a collapse in the social life. Along side of economic losses, there were also difficulties in sending troops to the front line and it was trouble to provide medical assistance. Even the provision of basic consumer goods for people became almost impossible for the public in the war years. The Turkish nation has exhibited a successful struggle through these challenges thanks to its determination, faith, and patriotism. Although the Gallipoli front line brought a huge loss of soldiers, the number of volunteer soldiers has gradually increased. The Gallipoli Wars resulted in heavy material losses on the both sides. The war had a profound impact on the life of the Ottoman society as well as the economic, sanitary, psychological and familial problems for the Ottoman Empire. The necessity of the young population to be the first subject of the war has badly effected the education system in the country.