Yetişkinler için işitme engeli (hearing handicap ınventory for adult) ölçeği`nin Türkçe`ye uyarlanması

Abstract

ÖZETİletişimin temel yapı taşlarından biri olan işitme duyusu bireylerin duyusal vesosyal uyumunu etkileyen etmenlerdendir.Bu etkilenimi değerlendirmek amacıyla bu araştırmada 'Yetişkinler İçinİşitme Engeli Ölçeği (Hearing Handicap Inventory For Adults)'nin Türkçeyeuyarlanması planlanmıştır. 1982 yılında Geriatrik Odyoloji uzmanı olan Barbara E.Weinstein ve ark. tarafından ilk olarak bu ölçeğin yaşlılarda kullanılabilen versiyonuve ardından (1991) yetişkin versiyonu geliştirilmiştir.Bu çalışma işitmesi etkilenen yetişkin bireylerde kişinin duygusal ve sosyaluyumunu değerlendirmek amacıyla dizayn edilmiştir. Bu ölçeğin birkaç dile çevirisimevcut olup, Türkiye'de bu ölçeğe benzer herhangi bir değerlendirme anketibulunmamaktadır. Ölçek 25 soru ile 2 başlık altında değerlendirilmektedir.Yetişkinler İçin Ġşitme Engeli Ölçeği ilk olarak alanında uzman iki kişitarafından İngilizceden Türkçeye çevrilip, oluşan metin bir Odyolog ve bir KulakBurun Boğaz doktoru tarafından düzenlenmiştir. Metne son hali verildikten sonraaraştırma için belirlenen örnekleme uygulanmıştır. Bu projede Ankara ilinde ikameteden 18-64 yaşları arasında, gerekli örnek genişliği toplamda 250 birey olarak,işitme kaybı tanısı konmuş 125 hasta ve 125 normal (Yenimahalle semtinin farklıbölgelerinde bulunan özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinde çalışan) birey olacakşeklinde belirlenmiştir. Bu durumda test gücünün yaklaşık %90 olarak elde edilmesibeklenmektedir.Verilerin analizi SPSS ( Versiyon 24, Chicago,USA) ile yapılmış ve sonuçlar%95 güven düzeyinde değerlendirilmiştir. Ölçeğin yapı geçerliğini istatistiksel olaraktespit etmek için açımlayıcı faktör analizi tekniği kullanılmıştır. Ölçeğin öncelikliolarak, faktör analizine uygun olup olmadığını anlamak amacıyla KMO ve Bartletttesti yapılmıştır.Cronbach's alfa katsayısı ölçeğin güvenirlik düzeyini vermektedir.Katsayının 0,700'den büyük olması ölçeğin güvenilir olduğunu göstermektedir.Çalışma sosyal engel, duygusal engel ve toplam engelin hasta ve kontrolgrupları arasında yapılmıştır. Bağımsız grupların kıyaslaması t testi ile yapılırkenhasta grubunda sosyal engel, duygusal engel ve toplam engelin işitme kaybı türü,engel düzeyi, işitme kaybı seviyesine ve eğitim durumuna göre farklılık göstermedurumu ANOVA testi ile analiz edilmiştir.Bu uyarlamanın yapılması ile Türkiye'ye yeni bir test kazandırılmıştır.İşitme testine uyum gösteremeyen, işitmesinin hızlı değerlendirmesi gereken, işitmetest kabinine girmeye istemeyen bireylerde, işitme cihazı kullanımı öncesi ve sonrasıfonksiyonel kazanımları belirlemede, hastanede uzun süre yatması gerekendurumlarda veya hareketi kısıtlı bireylerde işitmelerinin ve işitme kaybı etkilerininhızlı bir şekilde değerlendirmesine olanak sağlamaktadır.ANAHTAR KELİME: Yetişkinler İçin İşitme Engeli Ölçeği,İşitme Kaybı, İşitme Kaybı Envanteri

ABSTRACTOne of the main components of communication is sense of hearing, which affectssensory and social consistence of individuals.It has been planned to adapt Hearing Handicap Inventory for Adults into Turkishwith the aim of evaluating this affection in this study. In 1982, the first version that was ableto be used with aged was developed by Barbara E. Weinstein, a geriatric audiologist, and etal., and then the adult version was developed (1991).This study has been designed to evaluate emotional and social consistence ofindividuals for adults whose hearing were affected. There have been some translations intodifferent languages of this scale; there have not been similar evaluation survey to this scalein Turkey. The scale has been evaluated by 25 questions and 2 titles.First of all, Hearing Loss Scale for Adults was translated from English into Turkishby 2 specialists, then the target text was arranged by an audiologist and an ear-nose-throatdoctor. After the text was finalized, identified sampling was applied for the research. In thisproject, the required sample sized was determined as 250 individuals, 125 diagnosed patientsand 125 normal individuals (work in a special training and rehabilitasion in Yenimahalle,Ankara) who residing in Ankara and aged between 18 and 64. In this case, it has beenexpected that the potential of the test would be obtained about 90%.The analysis of the data was made with SPSS (Version 24, Chicago IL, USA) andthe results were evaluated with 95% confidence level. In order to statistically determine thestructure validity of the scale, exploratory factor analysis technique has been used. KMO andBarlett test has been made for the purpose of understanding the convenience of the scale forfactor analysis firstly.Cronbach's alpha coefficient gives the confidence level of the scale. Being biggerthan 0,700 coefficient has indicated that the scale is reliable.In the study, while the comparison of social barriers, emotional obstacles and totalobstacles with patient and control groups has been made with t test for independent groups;the difference of social barrier, emotional obstacles and total obstacle with the type ofhearing loss, obstacle level, the level of hearing loss and educational status has beenanalyzed by ANOVA test in the patient group.Having done this adaptation has brought Turkey a new test. It has providedopportunity for individuals who are unable to play along with hearing test, whose hearingrequires quick assessment, who are afraid of entering the hearing test cabinet; has providedopportunity to determine the functional gains before and after the use of hearing aids, toevaluate hearing and the effects of hearing status of individuals who need long termhospitalization or have reduced mobility.KEY WORDS: Hearing Handicap Inventory For Adult, Hearing Loss, Hearing LossInventory