Yılanlı sütun hakkında bir değerlendirme: Belgeleme ve koruma sorunları

Abstract

Perslerle Yunan Kent Devletleri arasında MÖ 479 yılında yaşanan Plataia Savaşı, Yunanlılar'ın galibiyeti ile sonuçlanmıştır. Savaşa katılan birleşik Kent Devletleri galibiyetlerinin simgesi olarak Yılanlı Sütun'un da bir parçası olduğu üç ayağı, Delphoi'daki Apollon Tapınağı'na sunmuşlardır. Bu adak Anıt; birbirine sarılarak yükselen üç yılandan oluşan bir sütun, bir üç ayak ve altın ya da altın kaplama bir kazandan oluşmaktadır. Ancak üç ayağı oluşturan parçalardan günümüze yalnızca Yılanlı Sütun ulaşmıştır.Bu çalışmada, Sultanahmed Meydanı'nda bulunan bronzdan yapılmış Yılanlı Sütun, yapıldığı dönemin, sosyal, siyasal hayatındaki yeri, İstanbul'a getirilişi, Bizans ve Osmanlı Dönemleri'nde geçirdiği değişiklikler açısından değerlendirilmiştir. Ayrıca İstanbul Arkeoloji Müzelerinde bulunan ve Yılanlı Sütun'un bir parçası olan Yılan Başı ile birlikte, Sütun'un fiziksel ve yapısal mevcut durumu, 3 boyutlu tarama ile modellenmiş, çizim ve fotoğraflarla belgelenmiştir. Bunun yanı sıra NDT (Non Distractive Testing) yöntemlerle Yılan Başı ve Sütun'un malzeme analizi yapılarak her ikisi metal alaşımları açısından karşılaştırılmıştır. Anıt'ın açık hava koşullarına maruz olması ve yasal koruma süreci eksikliklerinden yola çıkılarak tahmini bozulma durumu ve nedenleri araştırılmıştır. Bunların sonucunda dünyada benzer örneklerden yola çıkılarak uygulanabilir bir koruma yöntemi önerilmiştir.

The Plataia War, between the City States of the Greek and Persians took place in 479 BC and resulted with the victory of the Greeks. United Grek City States who participated to the war presented the tripod as a symbol of victory and independence of Apollo in Delphoi. This votive monument, is composed of each wrapped of three snakes in a rising column, a tripod and a gold or gold plated boiler. However the Serpent Column is the only piece remaining from the tripod.In this study Serpent (Twisted) Column, made of bronze, today in the Sultanahmed Square. in Istanbul, is considered among the masterpieces of its period, has been evaluated in terms of social, political life, its removal to İstanbul, and its changes in the Byzantine and Ottoman periods. In addition one of The Snake Head which is displayed in İstanbul Archaeological Museum, has been documented in its with current physical and structural states through 3D scanning measured drawings and photographs. Also The Snake Head and The Column?s materials were analyzed by NDT (Non Distractive Testing) methods in terms of comparing both alloys. Monument?s possible causes of deteriorations were investigated on the basis of weather conditions and lack of legal protection process. As a result an applicable and protective method proposal is present on the basis of some similar examples from the world.