Uyuşturucu madde alışkanlığının hukuki ve cezai yönleri

Abstract

Genelde her toplumda, duygusal dengesizlik gösteren bir çok insanın gerçeklerden kaçmak, günlük yaşantının zorluklarından kurtulmak için düşünce ve duygularını uyuşturan gerçek dışı bir yaşantı veren maddelerin zararlı etkilerine sığındıkları bilinen bir olgudur.Bugün dünyanın birçok ülkesinde, çeşitli uyuşturucu maddelere ve psikotropik maddelere olan bağımlılık, üzerinde önemle durulması ve çözümlenmesi gereken büyük bir sorun olarak ortadadır.Ülkemizde de teknolojik gelişme, sanayileşme, şehirleşme, hızlı nüfus artışı. İşsizlik, ekonomik krizler gibi nedenlerle uyuşturucu maddelere bağımlılık gösterenlerin sayısı gün geçtikçe artmaktadır.Uyuşturucu madde alışkanlığı ve genel olarak uyuşturucu maddeler sorununun muLti disipliner ve çok çeşitli yönleri olan bir problem niteliği arzettiği kuşkusuzdur. Her disiplin mensubunun konuyu kendi alanı açısından inceleyip ele alması doğaldır. Ancak probleme etkin teşhisler ve giderek çözümler getirilmesi için tıp, hukuk, kriminoloji, sosyoloji vs. disiplin mensuplarının işbirliğinin gerektiği de yadsınamaz.Kuşkusuz uyuşturucu maddelerle mücadelede etkili sosyal kontrol araçlarından birisi, hukuk ve özellikle ceza hukukudur. Bu alanda hukukun temel rolü; uyuşturucu maddelerin imal, üretim ve dağıtımını düzenlemek ve bu maddelerin yasa dışı kullanılmasını, suistimalini sağlayacak hareketleri cezalandırılır fiiller olarak saptamaktır.Biz de bu çok yönlü sorunu kendi formasyonumuzun gereği hukuki ve cezai boyutları içerisinde incelemeye çalıştık. Ancak kaçınılmaz olarak, bu iki yöne ilgisi oranında konunun tıbbi, adli tıbbi, adli psikiyatrik, sosyolojik, kriminolojik vs. yönlerine de temas ettik.Konuyu üç ana bölüm etrafında topladık. Konuya ilişkin genel bilgileri tüm boyutları ile ama yeteri kadarı ile vermekle yetindiğimiz birinci bölümde ilk olarak `kavram` üzerinde durup, `uyuşturucu madde`nin ne olduğunu belirtip; bunda ortaya çıkan sorunlara ve terim problemlerine değinip, değişik kavram anlayışları ve terim farklılıklarında bir birliğe varmak zorunluluğunu göstermek istedik. Uyuşturucu maddelerin çeşitlerini, kullanış biçimlerini ve etkilerini bir başlık altında, alışkanlık, bağımlılık, yoksunluk sendromu ve tolerans kavramlarını ise ayrı bir başlık altında ele aldık. Bunu yaparken konumuza ışık tutacak biçimde ve o kadarıyla yetinip fazla açılıma girmedik.İkinci ayrım (altbölüm)'da ise, problemin Dünyada ve Türkiye'deki görünümü ve boyutlarını sergilemeye çalıştık. Önce, kısaca konunun tarihi seyrine değindik. Ardından günümüz dünyasındaki uyuşturucu maddeler sorununu etraflıca ve mümkün olduğunca yeni veriler ve istatistikler eşliğinde, sorundan en fazla etkilenen bölgeler ve ülkeler açısından inceledik. Son olarak da Türkiye'deki uyuşturucu maddeler sorununu ve boyutlarını ortaya koymaya çalıştık. Bunu yaparken bazı değerli yazar ve uzmanların bu konuda tahmin ve görüşlerinin yanısıra henüz sayıları fazla olmayan bazı araştırma sonuçlarına ve konu ile ilgili çeşitli resmi kurumların istatistiklerine olabildiğince yer verdik.Uyuşturucu maddelerin denetim ve yasaklanmasını ele aldığımız üçüncü ayrımda, ilk olarak bu alanda çalışan belli başlı örgüt ve kuruluşları kısaca tanıttık. Ardından uyuşturucu maddelerle mücadele konusundaki uluslararası işbirliğinin somut adımlarını oluşturan uluslararası sözleşmeleri ele aldık. Halen yürürlükte olan ve yeni imzalanan sözleşmeler üzerinde daha ağırlıklı olarak durduk. Bu bölümün dördüncü ayrımında uyuşturucu maddeler ve hukuk başlığı altında sırasıyla, hukukun uyuşturucu maddelere ilgisinin nedeni, ceza hukukunun müdahelesine ilişkin teorik tartışmalar ile uyuşturucu maddeler ve suçluluk konularına yer verdik. Böylece olayın kriminolojik boyutuna da temas etmiş olduk.Kuşkusuz incelememizin belkemiğini sorunun ceza hukuku yönünü ele aldığımız ikinci bölüm oluşturmaktadır. Önce, Avrupa ülkelerinin uyuşturucu maddelere ilişkin mevzuatlarını, çok hızlı değişikliklerin gerçekleştiği bu alanda, sağlıklı bir mukayeseye imkan vermesi amacıyla mümkün olduğunca en son durumu aksettirmeye çalışmak suretiyle ele aldık. Ardından ülkemizdeki, uyuşturucu maddelerin sadece meşru tıbbi amaçlarla kullanılmasını sağlamak için bunların üretilmesi ve dağıtılması konusundaki bazı düzenlemeleri, yani, uyuşturucu maddelerin kontrolüne ilişkin idari mevzuatı inceledik.Uyuşturucu maddelerin zararlarını önlemek için Türk Ceza Kanunumuz bazı yasaklar getirmiş ve bu yasaklara aykırı hareket edenlere bazı cezalar öngörmüştür. İşte uyuşturucu maddelere ilişkin Ceza Kanunumuzda öngörülen suçları iki ana bölüm etrafında toplayıp, önce `uyuşturucu madde temin suçları`nı, daha sonra da `uyuşturucu madde kullanma suçları`nı inceledik. Suç analizinde önce, suçun hukuki konusu, maddi unsur, manevi unsur ve teşebbüs, içtima gibi suçun icrasına ait hususlar sırasını izledik. Açıklamalarımızda Yargıtay uygulamaları ve doktrini gözönüne aldık. Bu bölümde son olarak yargılamaya ilişkin sorunlar örnek yargıtay kararlarının ışığında incelenmiştir. Metin içinde, kararları koymak yerine, dipnotta mümkün olduğu kadar tam metnini gösterdik.Üçüncü ve son bölümde, uyuşturucu maddeler sorununu Adli Tıp açısından inceledik. Bunu yaparken tez konumuzun kapsamını aşmamak ve formasyonumuzun sınırlarını zorlamamak düşüncesiyle fazla açılıma girmedik.Öte yandan, tüm incelememizde, açıklamalarımızda gerek yerli, gerekse yabancı gazete ve haftalık dergiler gibi süreli yayınlara da başvurmak suretiyle, konumuzun aktüel yönlerini de yansıtmaya çaba gösterdik.

It's clear that the drug addiction is a multidimentional issue. On the other hand, its Legal and criminal aspects have crucial importance especialy from judicial forensic perspective. this study offers an assesment of drug problem in its international law and national dimensions. Drug crimes has been study in its international and in national legislation aspects. The last chapter offers the drug addiction and expertise in judicial forensic as well as autopsy of drug addicts.