Fen Bilimleri dersinde araştırma-sorgulamaya dayalı uygulamaların etkileri

Abstract

Öğrencilerin eğitim hayatı boyunca edindikleri bilgi ve becerilerini günlük hayatlarında da uygulamaları ve geliştirmeleri beklenmektedir. Yeni bilgi ve becerilerden bir tanesi 2005 yılından itibaren Milli Eğitim Bakanlığınca uygulamaya konulan yapılandırmacı öğrenme kuramının temele aldığı uygulamalardan biri öğrencinin merkeze alındığı araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımıdır. Çalışma, 4. sınıf öğrencilerine araştırma-sorgulamaya dayalı öğrenmeye temel oluşturan bilimsel süreç becerilerinin 5E modeline uygun olarak yapılan uygulamalarla kazandırılması, 4. sınıf öğrencilerinde fen bilimleri dersine karşı görüşlerindeki değişiklikleri belirlemek, öğrenme ortamı algısındaki değişiklikleri tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla 2013-2014 eğitim-öğretim yılının I. döneminde İstanbul ilinin Küçükçekmece ilçesinde bulunan Munis Faik Ozansoy İlkokulu 4. sınıfta olan 54 öğrenci ile çalışma yürütülmüştür. Bu araştırma nicel araştırma yöntemi olan deneysel yöntemle gerçekleştirilmiştir. 15 adet 5E Modeline uygun olarak 'Maddeyi Tanıyalım' ünitesindeki araştırma-sorgulamaya dayalı fen deneylerinin uygulamasından önce ve sonra 16 sorudan oluşan Bilimsel Süreç Becerileri ön test ve son test şeklinde uygulanmıştır. Deneylerin bitiminden sonra 'Maddeyi Tanıyalım' ünitesi ile ilgili öğrencilerin görüşlerini saptamak için 5 sorudan oluşan Öğrenci Görüşleri anketi uygulanmıştır. Öğrencilere öğrenme ortamı algısındaki değişiklikleri tespit etmek amacıyla deney uygulamalarını gerçekleştirmeden önce sürecin başlangıcında ve tüm deneylerin bitiminde resim yaptırılmıştır. Bilimsel süreç becerileri testinin verileri öğrenci görüşleri anketinin verileri SPSS programında frekans ve yüzdelik analiz ile hesaplanmıştır. Öğrencileri çizdikleri resimler alt başlıklarla kodlanarak içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir. Resim analizleri araştırmacılar ve resim analizleri konusunda alanda uzman bir Yrd. Doç. tarafından analiz edilmiştir. Sonuçlar değerlendirildiğinde öğrencilerin fen deneyi uygulamalarından sonra bilimsel süreç becerilerinden gözlem yapma, sonuç çıkarma, değişkenleri belirleme ve kontrol etme, verileri yorumlama, sınıflama ve ölçme becerilerinin geliştiği, deneyleri yaparken dersten zevk aldıkları, görüşlerinin olumlu olduğu ve kalıcı öğrenmelerin gerçekleştiği tespit edilmiştir. Ayrıca öğrencilerin yaptıkları ilk ve son resimler karşılaştırıldığında öğretmenin rehberlik rolünün açığa çıktığının, araştırmaya dayalı deney uygulamalarının işbirliğine dayalı, somut materyallerle gerçekleştirildiğini ve öğrencilerin deney malzemelerini deney uygulamalarında öğrendikleri tespit edilmiştir. Öğretmen deney uygulamalarında öğrencileri destekleyici, ilişkilerinde olumlu dil kullanması deneylerin öğrencilere aktarılmasında oldukça önemli olduğu kanısına varılmıştır. Eğitim fakültelerinde sınıf öğretmenlerine yönelik öğretim yöntem ve teknikleri dersinde araştırmaya dayalı öğrenme ya da farklı yöntem ve teknikler uygulamalı olarak gerçekleştirilmelidir. Ayrıca öğretmenlere bu konuda uygulamalı hizmet içi eğitimleri verilmelidir. İlköğretim 4. Sınıf öğrencilerine yönelik Fen Bilimleri dersinde yaratıcı düşünmeye yönelik etkinlikler eklenmeli ve etkinliklerin uygulanışı öğretmenlerle birlikte gerçekleştirilmelidir.Anahtar Kelimeler: Araştırma-sorgulamaya dayalı öğrenme, bilimsel süreç becerileri, fen bilimleri öğretimi, öğrenci görüşleri.

Students are expected to apply in daily life and improve the knowledge and skills they acquire throughout their academic careers. Among these new knowledge and skills is the inquiry-based learning approach, a student-centered practice emphasized by the constructivist learning theory that the Turkish Ministry of National Education has implemented since 2005. This study aims to help 4th-grade students acquire science process skills which constitute the basis of inquiry-based learning through applications based on the 5E model; to identify the changes in their attitudes and opinions toward the natural sciences course; and to determine the changes in their perceptions toward the learning environment as well as based on their journals. To this end, the study was conducted with 54 fourth-grade students currently attending Munis Faik Ozansoy Elementary School in Küçükçekmece, Istanbul during the first semester of 2013-2014 academic year. The study is based on method quantitative research method. experimental method was used in quantitative research methods Prior to and after the implementation of 15 inquiry based science experiments in the unit `Introduction to Matter` based on the 5E Model, a 16-item Science Process Skills Scale were administered separately. Upon completion of the experiments, a five-question Student Opinion Questionnaire was administered to identify the students' opinions about the unit `Introduction to Matter`. In order to identify any changes in the perceptions toward learning environment, the students were asked to draw pictures at the beginning of the process before implementing the experiments and following all experiments. The data from the science process skills test, toward Inquiry-Based Science experiments, and from the student opinion questionnaire were processed by frequency and percentage analysis using SPSS. The students' drawings notes were kept by the researcher, or the teacher, following the experiments were assessed through content analysis after they were coded for science teaching competencies and professional competencies. The drawings were analyzed by the researchers and an assistant professor specialized in drawing analysis. Assessment of the results showed that the science experiments improved the student's various science process skills such as observation, drawing conclusions, identifying and controlling variables, data interpretation, classification, and measurement; that they enjoy classes with experiments; that they have positive opinions and achieve permanent learning. Furthermore, a comparison between the students' initial and final drawings clearly revealed the teacher's role as a guide, showing that inquiry-based experiments were realized by concrete materials in collaboration and the students learned about experiment materials while performing the experiments. The constructivist approach view the teacher as a learner among learners so the teacher was competent in guiding students in the classroom. It was concluded that a teacher's supportive behavior and use of positive language during experiments is crucial in teaching students about experiments. The teachers should also be provided with relevant applied in-service training. Activities aiming at creative thinking should be introduced to the science course for fourth-grade elementary students and these activities should be carried out with teachers.Keywords: Inquiry-based learning, Opinions of students, science and technology teaching, science process skill.