Sağlık kurumlarında çalışan sağlık personelinin farklılıkların yönetimi hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi: Bir kamu hastanesi örneği

Abstract

Farklılık olgusunun anlamlandırılması gerek bireysel gerekse toplumsal ölçekte hayati bir öneme sahip olmakla beraber çok yönlü bir değerlendirmeyi de beraberinde gerektirmektedir. Bir avantaj ya da olumsuz bir etken olarak görülebileceği farklı alanlarda ve farklı ölçeklerde bu türlü bir değerlendirmenin yapılması oldukça dikkatli ve analitik bir sistem gerektirmektedir. Farklılıklardan doğan durumların yönetimi sürecindeki modeller ve bu modeller doğrultusunda olası stratejilerin belirlenmesi, yine farklılıklardan kaynaklı olumsuz etkilerin giderilmesi veya bir avantaja dönüştürülmesine ilişkin yönetsel çalışmalar günümüzde değerlendirilmektedir.Farklılıklar, avantajları ya da olumsuz etkileri ile insan ilişkileri gibi gündelik hayatı etkilediği gibi profesyonel iş hayatını da etkilemektedir. Çalışmanın odak noktası olan sağlık kurumlarındaki hem hizmet alanlar hem de çalışanlar açısından olası farklılıkların belirlenip bu farklılıkları kurum içi hizmet yapısına ne gibi etkilerde bulunduğunu ve bu etkilerin kurumun işleyişine olan yansımalarının ele alınması sağlık sistemindeki bazı aksaklıkların tespiti ve giderilmesi için hayati önem taşımaktadır.Bu çalışmada; öncelikle farklılık kavramı incelendikten sonra, farklılığa neden olan cinsiyet ve yaş gibi iç boyutlar; kişilik, kültür gibi dış boyutlar ile örgütsel rol ve statü, çalışma biçimi gibi örgütsel boyutlar ele alınarak, farklılık yönetiminin tarihsel gelişimi ile farklılık yönetimindeki modeller ve farklılığa ilişkin stratejiler üzerine literatür araştırması yapılmıştır. Sonrasında, kamu kurumlarında çalışan sağlık personelinin demografik yapıları ve farklılık algıları arasında ilişkinin olup olmadığının saptanması amaçlanarak yüz yüze görüşme tekniği ile anket çalışmasını içeren bir inceleme yapılmıştır. İş bölümü ve uzmanlaşmanın en yüksek olduğu işletmeler olan hastanelerin diğer işletmelerden farklı olması ve daha önce sağlık sektöründe çalışan farklı meslek mensuplarını kapsayan farklılıklar yönetimi üzerine yapılmış bir çalışmanın olmaması, bu çalışmanın önemini ortaya koymaktadır. Bu kapsamda gerekli izinler alınarak İstanbul Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi ele alınarak; yaş, eğitim düzeyi, medeni hal, cinsiyet vb. sınıflandırmalar tabanından sağlık kurumlarında çalışan sağlık personelinin farklılık algıları üzerine etkilerinden hareketle ölçümleme ve incelemeler gerçekleştirilmiştir. Anket çalışması, 1414 olan araştırma evreni için 302 adet tabakalı örneklem belirlenmiş ve 381 kişiye uygulanarak genelleme yapılmıştır. Ölçekteki ifadeler, 5'li Likert tipi ölçeğinde olup 1'den (hiç/kesinlikle katılmıyorum) 5'e (daima/kesinlikle katılıyorum) doğru sıralanmıştır ve ölçeğin güvenilirlik analizine göre genel ortalamasının 3.790, güvenirlik katsayısının 0,849 olduğu görülmüştür. Elde edilen bulgular değerlendirilirken, istatistiksel analizler için SPSS 21.0 İstatistik paket programı aracılığıyla tanımlayıcı istatistiksel metotlar ile Kolmogorov-Smirnov dağılım testi kullanılmıştır. Çalışma ekibi içinde istenmeyen farklılıklar konusunda elde edilen bulgular incelendiğinde, %45.4 kişilik, %25.2 cinsel tercih ve %21'inin diğer nedenler olduğu görülmüştür. Sosyal yaşamda istenmeyen farklılıklar da bu sonuçlara paraleldir. Araştırma sonucunda mevcut demografik değişkenlerin farklılıkların algısı konusunda ciddi boyutlarda bir fark meydana getirmediği gözlemlenmiştir. Araştırmalar ile belirlenen ve hem çalışma ekibi içinde hem de sosyal yaşamda istenmeyen mevcut farklılıkların, alınacak kararlar ve geliştirilecek stratejiler ile işlevsellik kazandırılarak faydaya dönüştürülmesi mümkündür. Kişisel yargı ve tutumların en aza indirgendiği, hoşgörünün yüksek olduğu, kişisel farklılıkların faydaya dönüştürüldüğü koşullar hem sağlık sistemi hem de sağlık hizmetinde iyileşmeye olanak sağlamaktadır. Araştırma her ne kadar kendi örneklem sayısını içererek tüm sağlık sektörünü kapsamasa da, bu konuda yapılan ilk araştırma olduğu için bulgular açısından oldukça önemlidir ve sağlık sistemi ve hizmetinin iyileştirilmesine katkıda bulunmaktadır.Anahtar Kelimeler: Farklılık, Farklılık yönetimi, Sağlık personeli.

It requires a multifaceted evaluation along with having a vital prescription on the individual and social scale, as well as the need to make sense of difference. Making such an assessment in different areas and at different scales, which may be seen as an advantage or a negative factor, requires a very careful and analytical system. Models in the process of managing the situations arising from differences and managerial studies on the determination of possible strategies in the direction of these models and the elimination of the negative effects originating from the differences and their transformation into an advantage are evaluated nowadays.Differences affects the professional work life as well as affects daily life such as human relations with advantages or negative effects. Identifying the possible differences in terms of both service recipients and employees in the health institutions, which are the focal point of the study, and the effects of these differences on the in-house service structure and their reflection on the functioning of the institution are vital for the detection and elimination of some problems in the health care system.In this study, after the notion of difference was first examined, internal dimensions such as gender and age, external dimensions such as personality and culture, organizational dimensions such as organizational role, status and working style are examined and the historical development of difference management and the models of difference management and strategies of difference are literaturally surveyed. Later, a survey was carried out including face-to-face interviews and questionnaire surveys aiming to determine whether there is a relationship between demographic characteristics and perceptions of differences among health personnel working in public institutions. The importance of this work is that the hospitals, which are the highest division of work and specialization, are different from other businesses and that there is no work on the management of differences containing different professions working in the health sector. In this context, the necessary permissions were taken to measure and examine the Bakırköy Dr. Sadi Konuk Education and Research Hospital by taking into account the effects of different health personnel working in health institutions on the perception of differences based on age, education level, marital status and sex. For the research universe, which is 1414, 302 layered samples were determined and applied to 381 workers. According to the reliability analysis of the scale, the overall mean was 3.790, and the reliability coefficient was 0.849 (p <.05), which is a 5-point Likert-type scale and ranked correctly from 1 to 5 (absolutely / absolutely agree). While the findings were evaluated, descriptive statistical methods and Kolmogorov-Smirnov distribution test were used for statistical analyzes through SPSS 21.0 statistical package program. When the findings of undesirable differences in the study team were examined, it was seen that 45.4% for personality, 25.2% for sexual choice and 21% for other reasons, respectively. Unwanted differences in social life are also parallel to these results. As a result of the research, it was observed that the existing demographic variables did not bring about a serious difference in the perception of differences. It is possible to transform the undesirable existing differences which are determined by researches, both in the working team and in social life, with the decisions to be made and the strategies to be developed, to make them useful. The conditions in which personal judgment and attitudes are reduced the most, tolerance is high, and personal differences are brought to benefit makes it possible to improve both the health system and health care. Although the study doesn't contain the whole health sector, just including the number of samples, it is very important in terms of findings because it is the first research done on this issue and it contributes to the improvement of health system and service.Key Words: Diversity, Diversity management, Health staff.