Türkiye ve Ortadoğu`da güncel gelişmeler ışığında su sorunu

Abstract

Ortadoğu'da su konusu çoğu zaman bir potansiyel çatışma nedeni olarak görülmektedir. Bu düşünceyi rasyonel hale getirmek için öne sürülen temel neden ise suyun kıtlığıdır. Bu bakışla, hayati bir madde olan suyun çatışma ile ilişkilendirilmesinde bir haklılık olduğu düşünülebilir. Ancak bu yaklaşımın nedeni dikkatlice sorgulanmalıdır.Nesnel bir mantık yürütüldüğünde, suyun bir çatışma sebebi olarak sunulmasına neden olabilecek birkaç seçenek üretilebilir. Birinci seçenek; hayati bir konuya kamuoyunun dikkatini çekerek farkındalık yaratmak ve bu suretle gelecekte olabilecek felaketleri engellemek için şimdiden tedbir alınmasını sağlamak olabilir. İkincisi seçenek ise; güç merkezlerince su konusunda manipülasyon yapılarak, Ortadoğu'da kaos ortamının devam ettirilmesi ve bu merkezlerin çıkarları doğrultusunda Ortadoğu'nun istismar edilebilmesi olarak düşünülebilir. Yukarı kıyıdaşların bıraktığı suyu azaltmasının engellenmesi de su sorununun çatışma ilişkisi ile gündemde tutulmasından beklenen bir etki olabilir. Üçüncüsü ise su gerçekten, bir savaşa neden olabilecek bir sorundur.Oysa kanımca, su ve çatışma kavramları arasında bir ilişki kurmayı amaçlayan çalışmalarda, su miktarı, kişi başına düşen su ve artan su ihtiyacı üzerinden yapılan analizler yeterli olmayacaktır. Çatışma fikri somutlaştırılmalı, çatışmanın aktörleri ve hedefleri ortaya konarak düşünce muğlâklıktan kurtarılmalıdır. Aksi takdirde neden tarih kitaplarının, su kaynakları son derece kıt Arap Yarımadası ülkelerinin su savaşları ile dolu olmadığına mantıklı bir cevap bulmak gerekir. Dolayısı ile konuyu etkileyen başka değişkenler vardır.Bu değişkenler üç grup altında toplanabilir:? Birinci grup su ile ilgili sıkıntıyı şiddetlendiren türdendir. Nüfus artışı, tarım ve sanayide kullanımdan dolayı artan tüketim, kaynakların kirlenmesi, küresel ısınma gibi insanoğlunun uygarlık tanımı içerisinde ihtirasla sürdüğü pek çok faaliyet alanı ve onun sonuçları ile ilgilidirler.? İkinci grup ise teknoloji, uluslararası hukuk ve örgütlenme gibi su konusunda rahatlama, çatışmasız çözüm sağlama umudu veren veya en azından buna katkı sağlayan değişkenlerdir.? Üçüncü ve son grup ise uluslararası ilişkilerin ve aktörler arasındaki faaliyetlerin cereyan ettiği ortam ve bu ortamdaki değişimlerdir. Bunlardan başlıcaları küreselleşme ve bilgi çağının teknolojik ve kültürel etkileridir.Bu tez çalışması ile su konusunun kıtlığına ilişkin haklı mülahazalar ile uluslararası ilişkilerin söz konusu değişkenleri arasında bir bağ kurulmak istenmiştir. Buradan hareketle su ve çatışma ilişkisinde önemli görülen değişkenler tespit edilmiş, bu perspektiften Ortadoğu'da bir çatışma olasılığından bahsedilip bahsedilemeyeceği yorumlanmaya çalışılmıştır. Umulan odur ki, insanoğlu neden olduğu küresel ısınma ve çevre kirliliği neticesinde dünyasını yok olma aşamasına getirmeden önce, teknolojinin iyi niyetli kullanımı, diploması ve su tüketiminde alınacak tedbirler ile su için savaşmama şansından istifade edecek mantık ve erdeme de sahiptir.

Water generally reflects a potential conflict in the Middle East to many people working on the issue. This argument is generally rationalized by scarcity. One would of course find it reasonable that the water issue will draw attention as it plays a vital role for survival. What seems to be odd though, is the fact that amongst multitude of many other conflicts in the Middle East, water is assertively attached to the idea of an armed conflict in minds rather than an idea of essential cooperation.Reason calls for few imperatives for doing so. Firstly, this tendency aims at encouraging nations to take necessary precautions for future by building awareness on the issue to prevent the worst-case scenario that is an inevitable war on water. Secondly, manipulation of overlapping interests to further exacerbate political arena of the Middle East to restrict any potential sound cooperation amongst nations catalyzed by water. And finally, data at hand and observations lead to a crystal clear conclusion that Middle East governments will wage wars for water eventually.But on the other hand in real life, analyses restricted to water scarcity and ever increasing water need is not enough in studies correlating water and conflict. Because the idea must name the actors, outline the end states to be reliable. Otherwise one would also explain why nations in Arabic peninsula have not fought on water although they had almost no water resource. Thus, apparently there are other variables should be taken into consideration.The first group of these variables further exacerbates the water issue. These are, for example, excessive population increase, pollution, global warming, ambitious agriculture etc? These are related to or the results of mankind activity in a notion of his own definition of civilization and vicious ambitions.The second group is the ones that alleviate the problem or likely prevent a potential armed conflict. These include technology, international law and organizations.Finally, the third group comprises the ones related to the domain in which international relations occur and the change in very itself. Primarily, they are the outcome of globalization and information age.In this thesis, I intended to relate the righteous arguments of water issue with variables of international relations. From the discussion I strived to derive a sound list of variables, which I believe a prerequisite to look in if we wish to articulate a set of thoughts on water conflict in the Middle East. I strongly hope and believe that in the wake of an apocalypse, which the mankind engenders by global warming, pollution and consumption, we also have the reason and the moral to prevent a fight on water through technology and diplomacy.