Hizmetkar liderlik davranışlarının örgütsel adalet, örgütsel vatandaşlık davranışları ve performans üzerine etkisi: Eğitim sektörü üzerinde bir uygulama

Abstract

Günümüzün hızla değişen rekabetçi çevresinde örgütlerin ayakları üzerine sağlam basarak uzun soluklu başarılı performans sergilemelerinde ve kaynaklarını etkili ve optimum kullanmalarında, hizmetkâr liderlik, örgütsel adalet ve örgütsel vatandaşlık kavramları son zamanlarda örgüt yönetimi alanında önemli bir yer tutarak dikkat çekmektedir. Bu bağlamda, toplumsal değişime yön veren, hammaddesi, girdisi ve çıktısı insan olan eğitim örgütlerinin işlevi ve onların bu hedeflerini gerçekleştirmede en önemli mihenk taşı olan öğretmenlerin algılamaları ve davranış biçimleri önem arz etmektedir.Bu araştırmanın amacı özel liselerde görev yapan öğretmenlerin müdürlerinde gördükleri hizmetkâr liderlik davranışlarının örgütsel vatandaşlık davranışları ve performansları üzerindeki etkisini örgütsel adalet algısı aracılığıyla saptayarak, bu değişkenler arasındaki ilişkileri ortaya koymaktır.Araştırmanın evrenini 2011-2012 Eğitim-Öğretim yılında Marmara Bölgesi'nin İstanbul, Kocaeli ve Sakarya illerindeki özel liselerde çalışan öğretmenler oluşturmaktadır. Tesadüfi örneklem yöntemiyle seçilen 10 okuldan 400 öğretmene yüz yüze görüşme ve elektronik posta yoluyla uygulanan ve literatürde geçerliği ile birlikte güvenirliği sağlanmış ölçeklerden oluşan anketlerden % 75'lik geri dönüş oranıyla veriler elde edilmiştir.Toplanan verilerin çözümlenmesinde, keşifsel faktör analizi, SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) 17.00 programı, doğrulayıcı faktör analizi ve yapısal eşitlik modeli için Lisrel 8.51 programları kullanılmıştır. Bulgular sonucunda örgütsel adaletin hizmetkâr liderlik davranışına hem örgütsel vatandaşlık davranışı hem de çalışan performansı ilişkisinde ara değişken etkisi gösterdiği ortaya çıkmıştır.

In Today?s rapidly changing competitive social environment, pressing firmly on the ground, at the long-term succesful performance of organizations and in using resources effectively and in an optimum way, notions of servant leadership, organizational justice and organizational citizenship have recently attracted attention, holding an important place in the field of organizational management. In this context, teachers? perceptions and kinds of their behaviors who lead to social change, the most important cornerstones at function of educational organizations whose stuff and input and output are human beings and at the achieving these goals are important.The purpose of this study is to clarify the relationships between the variables of organizational citizenship behaviors of servant leadership behaviors of the principals at whom the teachers at private schools see and the effect on their performance, identifying by the means of the perception of organizational justice.The population of the the study consists of the teachers working at private schools in İstanbul, Kocaeli and Sakarya of Marmara Region at 2011-2012 academic year. The data was obtained with 75% of the return rate of face to face interview with the 400 teachers from 10 schools selected by the random sample method and applied via e-mail and the questionnaires which are formed by the scales provided validity and reliability in the literature.At the analyses of the data collected, analysis of exploratory factor, SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) 17.00 program, analysis of confirmatory factor and for structural equation model 8:51 LISREL programs are used. As a result of the findings, it is revealed that organizational justice shows mediator effect on servant leadership behaviors in its relation with both employee performance and organizational citizenship behavior.