Mısır-Baklagil (Fasulye-Börülce) çoklu üretiminde farklı ekim sistemlerinin verim ve bazı agronomik karakterlere etkisi

Abstract

UrSMK*- ÖZET Mısır-baklagi 1 (fasulye ve börülce) çoklu ekim sistemlerinin verim ve agronomik karakterlere etkilerini tesbit etmek amacıyla yürütülen bu çalışma, 1992 ve 1993 vejetasyon dönemlerinde Tokat-Kazova koşullarında yürütülmüştür. Çalışmada, (1) yalın mısır, (2) yalın fasulye, (3) yalın börülce, (4) 1 mısır + 1 fasulye, (5) 2 mısır + 1 fasulye, (6) 1 mısır + 2 fasulye, (7) 2 mısır + 2 fasulye, (8) aynı sırada 1 mısır + 1 fasulye, (9) 1 mısır + 1 börülce, (10) 2 mısır + 1 börülce, (11) 1 mısır + 2 börülce, (12) 2 mısır + 2 börülce, (13) aynı sırada 1 mısır + 1 börülce ekim sistemleri incelenmiştir. Deneme tesadüf blokları deneme desenine göre 4 tekrarlamalı olarak kurulmuş olup,` hasıl mısır ve fasulye verimleri II. ürün birlikte ekim sistemlerinden elde edilmiştir. Denemede parsel boyutları 4.5 m x 4.2 m = 18.9 m2 ' d i r. Birlikte ekim sistemlerinin mısıra ait bitki boyu, ilk koçan yüksekliği, koçan boyu, koçanda tane sayısı, 1000 tane ağırlığı ve olgunlaşma süresine etkisi önemli bulunmuştur. Araştırmada mısır tane verimi bakımından da yalın ve birlikte ekim sistemleri arasında önemli farklılıklar bulunmuş, en yüksek tane verimi her iki yılda da 1 mısır + 1 börülce ve 1 mısır + 1 fasulye (5.7 bitki/m2) ekim sistemlerinden elde edilmiştir. Buna karşılık en düşük verim değerleri 1 mısır + 2 börülce ve 1 mısır + 2 fasulye (3.8 bitki/m2) sistemlerine ait olmuştur. Fasulyeye ait bitki boyu, ilk bakla yüksekliği, bitkide bakla sayısı, baklada tohum sayısı, 1000-tane ağırlığı, ham protein oranı, bitki başına tane verimi ve dekara tane verimi birlikte ekim sistemlerinden önemli ölçüde etkilenmiştir. Yalın ekime ait tane verimi tüm yıllarda birlikte ekimden daha yüksek bulunmuş ve birlikte ekim, fasulye populasyonundaki azalmaya bağlı olarak fasulye tane verimini azaltmıştır. Börülceye ait bitki boyu, ilk bakla yüksekliği, bitkiII başına bakla sayısı, bitkide dal sayısı, 1000 tane ağırlığ, çiçeklenme süresi, olgunlaşma süresi, ham protein oranı, bitki başına tane verimi ve dekara tane verimi önemli ölçüde birlikte ekim sistemlerinden etkilenmişlerdir. Çalışmada dekara en yüksek tane verimi yalın börülce ekiminden (28.6 bitki/m2) en düşük ise 2 mısır + 1 börülce (7.1 bitki/m2) ekim sistemlerinden elde edilmiştir. Hasıl amaçlı II. ürün mısır - fasulye birlikte ekim sistemleri, mısıra ait sap oranı, yaprak oranı ve mısır hasıl verimini önemli ölçüde etkilemiştir. En yüksek mısır hasıl verimi birleştirilmiş yıllarda yalın mısırdan, en düşük ise 1 mısır + 2 fasulye ve 2 mısır + 2 fasulye ekim sistemlerinden elde edilmiştir. Fasulyeye ait bakla oranı, taze bakla verimi ve hasıl verimi de II. ürün birlikte ekim sistemlerinden etkilenirken, en yüksek fasulye hasıl verimi her iki yılda da yalın ekimden (28.6 bitki/m2), en düşük ise 2 mısır + 1 fasulye (7.1 bitki/m2) ekimlerinden elde edilmiştir.

Ill ABSTRACT This was study conducted to determine the effects of various planting patterns on grain-seed and forage yields and agronomic factors of corn and legume (bean and cowpea) grown under intercropping at Tokat ecological conditions, in 1992 and 1993. Monocrop and intercrops treatments were as follows; (1) pure stand maize, (2) pure stand bean, (3) pure stand cowpea, (4) 1 corn + 1 bean, (5) 2 corn + 1 bean, (6) 1 corn + 2 bean, (7) 2 corn + 2 bean, (8) 1 corn + 1 bean in the same rows (9) 1 corn + 1 cowpea, (10) 2 corn + 1 cowpea, (11) 1 corn + 2 cowpea, (12) 2 corn + 2 cowpea, (13) 1 corn + 1 cowpea in the same row. Field trials were designed in complete randomized blocks with four replications. Corn and` bean were grown under intercropping as a doubled crop for forage yields. The plots was 4.5 m x 4.2 m = 18.9 m2 in size. intercropping has significantly influenced plant height, first ear height, ear height, number of grain per ear, 1000 grain weight and days to maturity. Significant differences in maize grain yield between monocrop and intercrop treatments were found. The highest grain yields were obtained from 1 corn + 1 cowpea and 1 corn + 1 bean (5.7 bitki/m2) alternate rows, while the lowest values were obtained from 1 corn + 2 cowpea and 1 corn + 2 bean (3.8 plant/m2 ) in alternate rows for both years. Plant height, first pod height, number of pods per plant, number of seeds per pod, 1000 seeds weight, crude protein ration seed yield per plant, and seed yields per decare were significantly influenced by intercrop treatments. Pure stand bean more yielded than intercrop treatments, so intercorpping severely reduced bean seed yield in all intercropping treatments depending on decreasing population for all years. Plant height, first pod height, number of pods per plant, number of branches per plant, 1000 seeds weight, days to flowering, days to maturity, crude protein ratio, seedIV yield per plant, and seed yields/da were significantly influenced by intercrop treatments. The highest cowpea grain yields were obtained from pure stand cowpea (28.6 plant m2 >, however, the lowest yield value was obtained from 2 corn + 1 cowpea (7.1 plants/m2 ) alternate rows in experiment years. Maize leaf ratio, stem ratio, and forage yield grown under doubled crops was significantly influenced by planting patterns. The highest forage corn yield was obtained from pure stand maize and 1 corn + 2 bean alternate rows, however, the lowest value was obtained from 2 corn + 2 bean and 1 corn + 2 bean alternate rows for combined years. intercropping has significantly influenced leaf ratio, green pod yield and forage yield of bean. The highest forage bean yield was obtained from pure stand bean (28.6 plant/m2), however, the lowest yield value was obtained 2 corn + 1 bean (7.1 plants/m2) alternate rows in experiment years.