Hibrit ve populasyon cinmısırlarının (zea mays everta sturt.) Tokat-Kazova koşullarında verim ve diğer bazı özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma

Abstract

ÖZET HİBRİT VE POPULASYON CİNMISIRLARININ (Zea mays everta Sturt.) TOKAT - KAZOVA KOŞULLARINDA VERİM VE DİĞER BAZI ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Savaş BELEN Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi 1999, 48 sayfa Danışman : Doç. Dr. Sabri GÖKMEN Jüri : Doç. Dr. Sabri GÖKMEN : Prof. Dr. M.Emin TUGAY : Yrd. Doç.Dr. Ali Safi KIRAL Bu çalışma; tekmelez, üçlü melez ve populasyon cinmısırı genotiplerinin verim ve diğer bazı özelliklerini belirlemek amacıyla 1997 vejetasyon döneminde Tokat - Kazova koşullarında yapılmıştır. Araştırmada bitki materyali olarak 13 adet tekmelez, 10 adet üçlü melez ve 7 adet populasyon olmak üzere toplam 30 genotip kullanılmıştır. Deneme `Tesadüf Blokları Deneme Deseninde` 3 tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Ekim, sıra arası 70, sıra üzeri 20 cm olacak şekilde elle yapılmıştır. Denemede, bütün parsellere 6 kg/da P2O5 ve 20 kg/da N hesabıyla gübre verilmiştir. Fosforlu gübrenin tamamı ekimle birlikte, azotlu gübrenin ise % 50'si ekimle birlikte, % 50'si de bitkiler 40 - 50 cm'ye ulaştıkları zaman verilmiştir. Çalışmada incelenen bütün özellikler bakımından genotipler arasındaki fark % 1 seviyesinde önemli bulunmuştur. Araştırma sonucunda elde edilen ortalama değerlere göre genotiplerin, tepe püskülü çıkarma süresi 66 - 87 gün; olgunlaşma süresi 130.7 - 163.7 gün; bitki boyları 224.5 - 297.3 cm; koçan boyları 13.4 - 19.6 cm; koçan çaplan 31.4 - 38.8 mm; koçanda sıra sayısı 12.4 - 18.6 adet; koçanda tane sayısı 484.4 - 701.7 adet; tek koçan verimleri 92.3 - 137.7 g; 10 g'da tane sayısı 51.6 - 70.0 adet; bin tane ağırlıkları 151.4 - 195.6 g; tane verimleri 239.1-642.6 kg/da; patlama hacimleri 10.3 - 30.1 cm /g ve patlamayan tane oranı % 2.4 - 22.9 arasında değişmiştir. Anahtar kelimeler: Cinmısırı, tekmelez, üçlü melez, populasyon, patlama hacmi

ABSTRACT A STUDY ON GROWING POSSIBILITIES OF HYBRID AND POPULATION POPCORN GENOTYPES (Zea mays everta Sturt.) IN TOKAT - KAZOVA CONDITIONS Savaş BELEN Gaziosmanpaşa University Graduate School of Natural and Applied Science Department of Field Crops Master Thesis 1999,48 pages Supervisor :Assoc. Prof. Dr. Sabri GÖKMEN Jury : Assoc. Prof. Dr. Sabri GÖKMEN : Prof. Dr. M.Emin TUGAY : Asst. Prof. Dr. Ali Safı KIRAL This study was conducted to determine yield and some characters of single cross, three-way cross and population popcorn genoytpes in Tokat - Kazova ecological conditions during 1997 growing season. In the research, totally 30 genotypes, 13 single crosses, 10 three-way crosses and 7 populations were used as plant materials. The experimental design was a Randomized Complete Block Design with three replications. While row spacing was 70 cm, intrarow was 20 cm in the trial. Fertilizer rates were calculated as 20 kg N and 6 kg P2O5 per decare. All of the phosphorus fertilizer was applied at sowing while nitrogen fertilizer was splitted, half applied at planting and half when the plants were 40 - 50 cm. In the trial, significant differences were determined among the genotypes for studied all characters. Results from the study can be summarized as following: Tasseling period varied from 66 to 87 days; maturity period 130.7 and 163.7 days whereas plant height from 224.5 to 297.3 cm; ear length from 13.4 to 19.6 cm and ear diameter from 31.4 to 38.8 mm. In addition, row number per ear was between 12.4 and 18.6; kernel number per ear was between 484.4 and 701.7 and kernel number at 10 g was between 51.6 and 70.0. Single ear yield was calculated ranging from 92.3 to 137.7; 1000 grain weight from 151.4 to 195.6 and the overall yield from 239.1 to 642.6. On the other hand, popping volume varied from 10.3 to 30.9 cm3/g and the ratio of unpopped kernel from 2.4 to 22.9. Key words: Popcorn, single cross, three-way cross, population, popping expansion