4-(2-Pyridylazo)-Resorcinol ve 4-(2-Thiazolylazo)-Resorcinol ligandlarının asitlik ve bazı geçiş metalleri ile oluşturdukları komplekslerin kararlılık sabitlerinin potansiyometrik olarak araştırılması

Abstract

Bazı ligandlar değişik pH değerlerinde geçiş metalleri ile kompleksleşme aracı olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada, 8-hidroksikinolin, 4-(2-piridilazo)-resorsinol ve 4-(2-tiyazolilazo)-resorsinol ligandlarının asitlik sabitleri ve bazı geçiş metalleri ile oluşturdukları komplekslerin kararlılık sabitleri potansiyometrik olarak tayin edilerek uygun kompleksleşme şartlarının elde edilmesine katkıda bulunmak amaçlanmıştır. Öncelikle Molspin Titrasyon Sistemi ile 0,1 mol dm-3 NaCl iyonik şiddeti ve 25 ̊C'de (±0,1) asitlik sabitleri tayin edilmiştir. Sonra, değişik iyonik şiddetlerde (I= 0-0,05-0,1-0,15-0,2-0,5 mol dm-3 NaCl), farklı çözücü oranlarında (%5, %10 ve %15 (v/v)) ve farklı sıcaklıklarda (T=293K, 298K, 303K ve 310K) asitlik sabitleri değişimi incelendi. Ayrıca, ligandların kompleks yapma özelliklerinden dolayı; Zn2+, Cu2+, Ni2+, Pb2+ , Co2+ ve Hg2+ metal iyonları ile ML / ML2 olarak formülize edilen komplekslerin kararlılık sabitleri tayin edilmiştir. Molspin Titrasyon Sistemi ile elde edilen titrasyon dataları, bu alanda kullanımı oldukça güçlü olan HYPERQUAD bilgisayar programı ile ligandların pKa değerleri ve komplekslerinin kararlılık sabitleri hesaplanmıştır. Sonuç olarak, yapılarındaki fonksiyonel gruplara göre pKa değerleri sırasıyla, 8-hidroksikinolin 5,02 ve 9,72; 4-(2-piridilazo)-resorsinol 2,40 , 3,34 , 5,57 ve 10,84 ; 4-(2-tiyazolilazo)-resorsinol 3,04 , 6,22 ve 9,67 olarak tayin edilmiştir. Metal iyonlarına göre komplekslerin yapısı; [ML], [MHL], [ML2], [MHL2], [MH2L2], [MH3L2], [MH(OH)L2], [MH(OH)2L2] ve [MH(OH)3L2] şeklinde değiştiği belirlenmiştir.

Some ligands have been used as chelating agents with the transition metal in various pH ranges. In this study, we aimed to determine acidity constants of 8-hydroxyquinoline, 4-(2-pyridylazo)-resorcinol and 4-(2-thiazolylazo)-resorcinol and to determine potentiometrically stability constants of their Zn2+, Cu2+, Ni2+, Co2+, Pb2+ and Hg2+ complexes to contribute to the determination of appropriate complexation conditions. In the first step, acidity constants of the ligands were calculated by using HYPERQUAD computer program, widely used in this field, for data which were obtained from Molspin Titration System in the presence of 0,1 mol dm-3 NaCl at 25oC. Then, it was investigated of the alteration of the acidity constant values of the ligands by using different ionic strength (I= 0-0,05-0,1-0,15-0,2-0,5 mol dm-3 NaCl) at different solvent ratios (%5, %10 ve %15 (v/v)) and temperatures (T=293K, 298K, 303K ve 310K). In addition, stability constants of the complexes formed from the ligands and some transition metals such as Zn2+, Cu2+, Ni2+, Co2+, Pb2+ and Hg2+ and formulated as ML / ML2 were calculated by using HYPERQUAD program for data obtained by Molspin Titration System. Consequently, the pKa values of the 8-hydroxyquinoline were determined as 5.02 and 9.72; the pKa values of the 4-(2-pyridylazo)-resorsinol were determined as 2:40, 3.34, 5.57 and 10.84 and the pKa values of the 4-(2-tiyazolilazo)-resorsinol were determined as 3.04, 6.22 and 9.72. Formulation of metal-ligands complexes were changed as [ML], [MHL], [ML2], [MHL2], [MH2L2], [MH3L2], [MH(OH)L2], [MH(OH)2L2] and [MH(OH)3L2].