Osmanlı Devleti`nin son dönemlerinde Türk basını ve Yeni gazete (R.1334/M.1918 tarihli 1565[1]-1579.[15] sayılarının transkripsiyonu ve fihristi)

Abstract

Osmanlı Devleti'nde Türkçe basın-yayın faaliyetlerinin başlangıcı, 1822'de Mısır'da Mehmed Ali Paşa tarafından yayınlanan Vakayi'-i Mısriyye'dir. Daha sonra, II. Mahmud döneminde, halkın devletin isleyişi ile ilgili haberleri öğrenmesi amacıyla 1831'de İstanbul'da, Takvim-i Vakayi' isimli yarı resmî nitelikteki bir gazete yayınlanmaya başlanmıştır.Yakın tarihimizde basın-yayın hareketlerini Tanzimat Dönemi, I. Meşrutiyet Dönemi, II. Meşrutiyet Dönemi, Mütareke ve Millî Mücadele Dönemi olmak üzere incelemek mümkün olmaktadır.II. Meşrutiyet Dönemi'nde yayınlanmaya başlayan Yeni Gazete de, Türk basınında önemli bir yer edinmiştir. İttihad ve Terakki Cemiyeti'ne muhalif olmakla birlikte, Sadrazam Kâmil Paşa ve Ahrar Fırkası'nın yayın organı gibi görülen Yeni Gazete, İngiliz yanlısı bir yayın politikası da izlemiştir.Özellikle, ikinci yayın döneminde İngiliz yanlısı tutumunu devam ettirmekle birlikte, İstanbul Hükûmeti'ne yakın bir yayın politikası takib etmiş ve bu sebeple bir nevi Hükûmetin yayın organı haline dönüşerek, birçok vilâyet ve mutasarrıflıkta, Hükûmet destekli abone temîni çalışmaları yapılmıştır.Çalışmamıza konu olan bu gazetenin, Mütareke Döneminde yayınlanan ilk 15 sayısının (1565-1579) transkripsiyonu ve fihristi, yayınlandığı döneme ait olaylara geniş bir perspektiften bakılmasında, kamuoyunun en çok tartıştığı veya tepki verdiği konuların öğrenilmesinde, belirli bir fikir ve gaye etrafında kendi toplumunu etkileyebilme ve yönlendirebilme gücünün ölçülmesinde önemli faydalar sağlayan bir yayın organı ve hatta başvurulması gereken önemli bir kaynak olması açısından, araştırmacılara kolaylık sağlayacaktır.Anahtar Kelimeler: Basın, Yayın, Osmanlı Devleti, Mütareke Dönemi, İstanbul Basını, Kâmil Paşa, Yeni Gazete.

In Ottoman Empire, the beginnig of media activities that published in 1822 by Mehmed Ali Paşa in Egypt is Vakayi-i Mısriyye. Then, in II. Mahmud period in order to learn about the news with the functioning of the state is published a semi official newspaper called Takvim-i Vekayi in 1831, in Istanbul.It is possible to examine media movements of the recent history to Tanzimat Period, I. Meşrutiyet Period and II. Meşrutiyet Period, Armistice and the National Struggle Period.In Yeni Gazete, which began running in II. Meşrutiyet era has an important place in Turkish Press. Although it is against the Ittihad and Terakki Community, Yeni Gazete which seen as Sadrazam Kâmil Pahsa and Ahrar Fırka?s publication organ follewed pro-British side publishing policy.Especially in the second publication term, with the carrying on pro-British side has followed close publication policy to Istanbul Government and that?s why with many provinces and mutasarrıf transformed into a kind of government?s publication organ were carried out government backed acquisition of subscriber.In Yeni Gazete that started running in II. Meşrutiyet Period has an important place in the Turkish press. The study which is the subject of this paper, published the first 15 (1565-1579) during the Armistice of the transcription, in looking the events that published with a wide perspective, the most discussed issues or reaction to learning of public opinion, around a specific idea and aim to influence their own society and the power to direct measurement a publication that provides significant benefits and even resorted to be in terms of an important resource, will make it easier for researchers.Keywords: Press, Release, the Ottoman Empire, the Armistice Period, Istanbul Press, Kâmil Pasha, The Yeni Gazete.