İlköğretim öğrencilerinin yazılı anlatımlarında görülen çatı yanlışlıkları ve cümlelerin doğru kuruluşlarının kavratılması

Abstract

Bu araştırmada, Erzincan Çağlayan İlköğretim Okulu ile Bayırbağ İlköğretim Okulu 6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerinden oluşan yüz kişilik örneklem grubun yazılı anlatım becerileri, çatı yanlışlıklarından kaynaklanan anlatım bozukluğu açısından değerlendirilmiştir. Çatı yanlışlıklarıyla beraber diğer anlatım bozukluklarına da yer verilmiştir.Araştırmada öğrencilerden; ?Bana arkadaşını söyle, sana kim olduğunu söyleyeyim.? atasözüyle ilgili kompozisyon yazmaları istenmiştir. Yazılan kompozisyonlarda öğrencilerin kurdukları cümleler anlatım bozuklukları açısından incelenmiş, yanlış cümleler kompozisyon kâğıtlarında altı çizilerek belirtilmiştir. 8. sınıfta, anlatım bozuklukları konusu işlenmiştir. 6 ve 7. sınıftaki öğrencilere ise anlatım bozukluğuna neden olan unsurlar kavratılmıştır. Bu doğrultuda altı çizili cümlelerdeki anlatım bozukluklarının düzeltilmesi istenmiştir. Öğrencilere dönüt vermeyi sağlayan bu yöntem öğrencilerin yanlışlarının farkına varmasını sağlamıştır. Ayrıca Erzincan İlindeki Binali Yıldırım İlköğretim Okulu, Yunus Emre İlköğretim Okulu, Ulalar 75. Yıl Bayrak İlköğretim Okulu, Bayırbağ İlköğretim Okulu, Yalınca İlköğretim Okulunda görev yapan 10 öğretmene görüşme formu uygulanmıştır. Yazılı anlatım, dil bilgisi, fiilde çatılar, anlatım bozukluğu konularıyla ilgili sorular sorulmuştur. Verilen cevaplar değerlendirilmiştir.Çalışmada öğrencilerin toplam 1529 cümle kurdukları belirlenmiştir. Bu durumda öğrenci başına ortalama 15,29 cümle düşmektedir. Yazılı anlatımda kullanılan 417 cümlede anlatım bozukluğuna rastlanmıştır. Yapılan araştırmaya göre cümlelerin % 27,27'sinde anlatım bozukluğuna rastlanmıştır. Öğrencilerin cümleleri 19 anlatım bozukluğu türü çerçevesinde değerlendirilmiştir. Fiilde çatı konusunun incelendiği çalışmamızda çatı yanlışlıkları yüklem yanlışlıkları içinde değerlendirilmiştir. Özne- yüklem, nesne-yüklem ilişkisi incelendiğinden çatı yanlışlıkları yüklem yanlışlıkları içinde incelenmiştir. Yapılan tasnifler doğrultusunda yazılı anlatımdaki anlatım bozukluklarının 43'ünün yüklem yanlışlığından, 213'ünün yazım yanlışlığından, 1'inin yapı yanlışlığından, 25'inin yanlış anlamda kullanılan sözcüklerden, 39'unun gereksiz sözcüklerden, 1'inin yinelemeden, 13'ünün tamlama yanlışlığından, 9'unun özne yanlışlığından, 26'sının tümleç yanlışlığından, 1'inin yanlış yerde bulunan sözcüklerden, 1'inin çeviri kokan sözcüklerden, 43'ünün bozuk anlatımlardan, 2'sinin deyimlerde yapılan yanlışlıklardan kaynaklandığı belirlenmiştir.Çalışmada elde edilen bulgular ışığında, öğrencilerin yazılı anlatımlarında görülen başta çatı yanlışlıkları olmak üzere diğer anlatım bozukluklarının giderilmesine yönelik çeşitli önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Sözcükler: Yazılı anlatım, cümle, fiilde çatılar, anlatım bozukluğu.

In this study, the written expression ability of 100 elementary school students is evaluated in terms of incoherency derived from ?voice of verbs?. Apart from voice mistakes, other samples of incoherency in writing also covered.The students are asked to write an essay on a Turkish proverb of ?Man is known by the company he keeps.? The sentences formed by the students are analyzed and the ambiguous ones are indicated. Then, the examined essays are given to the students to make them correct the expressional ambiguities. While the 8th grade students learned the topic of incoherency in writing, the 6th and 7th grades only learned the causes of the written expressional ambiguity. In this way, the students asked to correct the mistakes in the underlined statements. Moreover, 10 teachers from the province of Erzincan are interviewed and questioned about topics such as written expression, grammar, voice of verb and incoherency. The answers have been evaluated.It is determined that the students have used 1529 sentences during the study. In this case, the average number of sentences is 15, 29 per students. In total, it is encountered that 417 sentences are made ambiguously. Accordingly, in the 27, 27 percent of the sentences incoherency occurred. The sentences made by the students are reviewed from 20 different points of written ambiguities. The written expressional ambiguities are occurred due to the errors in verb voices (12), wrong spellings (213), wrong structure (1), words used in the wrong contexts (25), unnecessary words (39), repetition (1), phrasal mistakes (13), subject mistakes (9), clausal mistakes (26), predicate mistakes (31), words used in an inappropriate position (1), barrowed words (1), incorrect expressions (43), mistakes in proverbs (2).In the light of the findings of the study, various suggestions are made about the mistakes, especially voice of verbs, and occur in written expressions in order to correct the student?s expressional disorders.Key words: Written expression, sentence, voice of verbs, incoherency.