Erzincan`da hava kirliliğine bağlı olarak sarı çamlarda (Pinus sylvestris L. var. hamata Steven) ağır metal birikimi

Abstract

Bu çalışmada Erzincan İli Şehir merkezinde 5 farklı bölge (İstasyon, Aşağı Çarşı, Buğday Meydanı, Şehir Merkezi, Park) ve kontrol bölgesi olmak üzere altı farklı lokaliteden sarıçam (Pinus sylvestris L. var. hamata Steven) bitkisinden kabuk, dal, yaprak örnekleri ve aynı bölgelerden toprak örnekleri toplanarak ağır metal birikimi araştırılmıştır. Toplanan bitki ve toprak örnekleri laboratuvarda ön işlemlerden geçirildikten sonra ağır metal konsantrasyonları analiz edilmiştir. Şehir merkezi ve kontrol lokalitelerinden elde edilen veriler birbiriyle karşılaştırılarak aradaki farklılıklar belirlenmiştir. Ayrıca, elde edilen sonuçların toprak ve bitkiler için ağır metal sınır değerleriyle karşılaştırılması yapılmıştır.Sonuç olarak, yapılan istatistiksel değerlendirmede şehir merkezi ve kontrol bölgesinden toplanan toprakların ve bitkilerin ağır metal içerikleri arasında anlamlı farklılıkların olduğu gözlemlenmiştir. Genel olarak sonuçlara bakıldığında Ni ve Fe hariç diğer ağır metal konsantrasyonları, belirlenmiş ağır metal sınır değerlerine göre normal düzeylerde tespit edilmiştir. Ni ve Fe içeriği ise kontrol bölgesi de dahil olmak üzere tüm lokalitelerde, bitki ve toprakta yüksek düzeyde belirlenmiştir. Ayrıca yıkanmış ve yıkanmamış yapraklardaki ağır metal konsantrasyonlarına baktığımızda yıkanmamış yapraklardaki ağır metal içeriği yıkanmış yapraklara göre anlamlı yüzdelik farklılığa sahip olduğu gözlemlenmiştir. Yıkanmamış yapraklar ile yıkanmış yapraklar arasındaki yüzdelik farklılık hava kirliliğinin olduğunu göstermektedir. Toprak örneklerindeki ağır metal konsantrasyonu bitki bünyesine göre bütün ağır metallerde yüksek düzeyde belirlenmiştir. Ayrıca bitki kısımlarına baktığımızda kabuktaki ağır metal birikimi diğer kısımlara göre daha yüksek değerlerde görülmüştür. Lokaliteler arasında genel bir değerlendirme yaptığımızda ise istasyon ve aşağı çarşı bölgelerinden toplanan örneklerdeki ağır metal konsantrasyonunun diğer lokalitelere göre daha yüksek düzeyde olduğu belirlenmiştir.

With this study, heavy metal accumulation was calculated collecting shell, branch, lead and soil samples of the yellow pine plant (Pinus sylvestris L. var. hamata Steven) in six different localities including five different regions (İstasyon, Aşağı Çarşı, Buğday Meydanı, Şehir Merkezi, Park) and one control region from the centrum of Erzincan province. Collected plant and soil samples were exposed to a pre-treatment in laboratory, and then their heavy metal concentrations were analysed. The data obtained from the centrum and control localities were compared with each other, and the differences between them were determined. Moreover, obtained results were also compared with heavy metal limit values for soils and plants. Consequently, it was observed in the statistical evaluation that there were significant differences between the heavy metal content of the soils and plants collected from the centrum and control region. When the results were considered in general, all other heavy metal concentrations except from Ni and Fe, and they were determined at normal values according to heavy metal limit values. Ni and Fe contents were determined at high level in plant and soils on all locations including the control region. Furthermore, when heavy metal concentrations in washed and unwashed leaves were analysed, heavy metal content in unwashed leaves was observed to have a significant percentage difference rather than the washed leaves. The percent difference between washed and unwashed leaves proved the presence of air pollution. Heavy metal concentration in soil samples was determined at a high level in all heavy metals according to the plant texture. Moreover, when plant parts were analysed, heavy metal accumulation in shell was noticed to have a higher level rather than the other parts. When analysed in general, it was determined that heavy metal concentration in samples collected from İstasyon and Aşağı Çarşı localities were higher than the other localities.