Türkiye`de tarım ürünleri pazar yapısı ve tarımsal pazarlama sistem ve organizasyonları ve Kütahya örneği

Abstract

ÖZET Türkiye, iklim ve toprak şartları ve bitki örtüsü çeşitliliği bakımından bir tarım ülkesi özelliği taşımaktadır. Bununla birlikte tarımsal alan büyüklüğü ve zengin doğal kaynakları ile büyük bir tarımsal potansiyele sahiptir. Türkiye tarımsal üretim açısından giderek azalan bir çizgi göstermesine rağmen hala kendi kendine yeten nadir ülkelerden birisidir. Her şeye rağmen ulusal gelirimizin % 13.1 'ini ve istihdamın %34'ünü oluşturan tarım sektörü; gıdaların üretimi ve beslenme ile doğrudan ilgisi, aktif nüfus ve işgücünün yüksek değerler göstermesi, milli gelire katkısı ve sanayi sektörüne sağladığı hammadde ve sermaye yanında, sağlıklı çevrenin oluşması ve korunması, ekolojik dengenin korunması ve sürdürülebilirliği açısından, ekonomik ve sosyal bir sektör olma özelliğini korumaktadır. Fakat son yıllarda verimin ve üretimin artırılması yönünde gösterilen çaba ve başarılar aynı oranda tarım ürünlerinin pazarlamasına yansıyamamıştır. Pazarlamada yaşanan örgütsel eksikler, tarım sektörünü pek çok sorunla karşı karşıya bırakmıştır. Türkiye verimli topraklan ile önemli bir üretim potansiyeline sahip olmasına rağmen, yanlış politikalar yüzünden pazarlama sorunu yaşamaktadır. Tarımsal pazar ve pazarlama faaliyetleri yeterince gelişmediği için bu durum üreticilerin potansiyel gelir kaybına neden olmaktadır. Bu sorunu çözecek pazarlama organizasyonları ve ürünün serbest piyasada değer bulacağı ürün borsaları istenen seviyede geliştirilememiştir. Yapılan çalışmada; tarımsal ürünlerin pazar yapısı ve örgütlenme, örgütlenmede karşılaşılan problemler irdelenmiş, bu problemlere çözüm yollan aranmıştır. Birinci bölümde; tarım ve tarım sektörü, pazarlama ve tarımsal pazarlama gibi genel kavramlar üzerinde durulmuş ve ayrıntılı bir biçimde açıklanmıştır. İkinci bölümde; Türkiye'de tarım ürünlerinin pazar yapısı incelenmiştir. Bu başlık altında pazar ve türleri, tarımsal pazar, tüketici davranışları ve tarımsal pazarlarda hedef pazar seçimi ve standardizasyon konulan ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir.Üçüncü bölümde ise; Dünyada ve Türkiye'de tarımsal pazarlama sistem ve organizasyonları açıklanmaya çalışılmıştır. Dördüncü ve son bölümde; uygulama olarak Kütahya İlinin tarımsal pazar yapısı, pazarlama sistem ve organizasyonları araştırılmıştır.

ABSTRACT Türkiye indicates the characretistics of an agricultural country with respect to her climate, soil conditions and variation in its vegetation. Howeever, she has great potantial with her large area we with rich natural resources. Although, Türkiye shows a down-ward trend of agricultural production, she is stil one of the rane contries which is self-sufficient in food production. Somehow or other, agricultural sector makes up 13.1% of the gross national product (GNP) and 34% of total employment. The sector sustains an important role in social and economic life because of its direct relationship with food production, and norture of the people Gross National Production (GNP), its high capacity for employment, its capacity to provide raw material and capital accumulation for industry. Besides, it is important with respect to forming and preserving healthy environment, constituting and sustaining an ecologic balance. However, the efforts and achievemets acquired in recent years to insreace the production and efficienky in agricaltural production are not reflected proportionally in the marketting of agricultural products- Agricultural sector has been subjected to many problems due to deficiencies seen in the marketting as a result of insufficient organizational structure in marketting. Although, Türkiye has considerable potentional for production with its fertilite soils, many marketting problems are experienced because of wrong and unsound policies. The products are left in the fields, even if the prices go below te level of previous year they can't provide customers, so both the country and the farmers come out the losers. Because market structure and marketting activities are not developed sufficiently, the situatien causes farmer's potantial income loses. The solve these problems the boards in which agricultural products can be sold in free-market and marketting organizations are not improved adequately. İn this study, the structure of marketting, agricultural products, the problems axperienced in marketting and organization are discussed and possible solutions to these problems are investigated. İn the first division (part) the consepts such as agriculture, agricultural sector, marketting and agricultural marketting are examined and explained in detail.İn the second division, the structure of marketting of agricultural products is examined. İn this heading, the assues suchas the varieties of market, africultural market, the environmental factors that affect the market, behaviors of consumeors discussed in detail. İn the tird division, the systems and organizations for agricultural marketting in Türkiye and in the world are tried to be explained. İn the fourth and the last division, as a practice the structure of agricultural marketting, systems and organizations in the province of Kütahya are researched.